به گزارش دنیای اقتصاد هیات وزیران آیین‌نامه حذف یارانه نقدی خانوارهای با درآمد سالانه بالاتر از 35 میلیون تومان را برای اجرا به وزارت رفاه ابلاغ کرد. بر اساس این آیین‌نامه، سقف درآمدی 35 میلیون تومان در سال برای خانوارهای 4 نفره و کم‌جمعیت‌تر تعیین شده است و برای خانوارهای پرجمعیت‌تر، این رقم متناسب با بعد خانوار افزایش خواهد یافت. در صورتی که افراد نسبت به حذف از لیست یارانه‌بگیرها معترض باشند، حداکثر تا یک ماه می‌توانند با ارائه مستندات به وزارت تعاون نسبت به این اقدام اعتراض کنند. بر اساس قانون 30 درصد از منابع حاصل از حذف خانوارهای پردرآمد صرف تسهیلات اشتغال و 35 درصد از آن صرف یارانه نرخ بهره برای حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط خواهد شد. 15 درصد از منابع حاصل از کاهش یارانه نقدی پرداختی دولت نیز به حمایت از نوسازی صنایع با هدف کاهش مصرف انرژی و 20 درصد از منابع حاصل نیز به ارائه مشوق‌ها و حمایت‌های صادراتی اختصاص خواهد یافت.

سهم خزانه از حامل‌های انرژی

طبق گزارش‌های منتشرشده، هیات وزیران به دنبال پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور و به‌استناد تبصره (33) قانون بودجه سال 1395 کل کشور، آیین‌نامه اجرایی تبصره (14) قانون یادشده را به تصویب رساند. بر اساس این مصوبه، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در سال جاری به ازای هر بشکه نفت خام خوراک پالایشگاه‌های کشور، حدود 40 هزار تومان را به حساب مربوط به هدفمند کردن یارانه‌ها در خزانه واریز می‌کند. همچنین شرکت ملی گاز ایران موظف است به ازای فروش هر متر مربع گاز طبیعی مبلغ 7/ 68 ریال، بابت سهم هدفمندسازی یارانه‌ها، به حساب مربوط در خزانه واریز کند. همچنین وزارت نیرو نیز موظف است مبلغ 102 ریال به ازای هر کیلووات برق مصرفی مشترکان و برق صادراتی، به حساب مربوط به یارانه‌ها در خزانه واریز کند. همچنین طبق این آیین‌نامه، شرکت آب‌وفاضلاب مکلف است به ازای هرمتر مکعب فروش آب یک تومان به حساب مربوط به قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در خزانه واریز کند. بر اساس تصویب هیات وزیران، این پرداخت‌ها برای شرکت‌های یاد شده نسبت به سایر پرداخت‌ها و هزینه‌ها در اولویت قرار دارد.

 مرز درآمدی برای حذف یارانه

بر اساس آیین‌نامه مصوبه در هیات وزیران، در سال 1395 حداکثر 42 هزار میلیارد تومان جهت پرداخت نقدی و غیر نقدی به سرپرستان نیازمند متقاضی دریافت یارانه اختصاص داده خواهد شد. پس از اجرای آزمایشی قانون هدفمندی یارانه‌ها در سه استان ایلام، گیلان و خراسان شمالی در روزهای پایانی آذرماه سال 1389 محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در سراسر کشور خبر داد. به اعتقاد کارشناسان عدم تخصیص صحیح منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها یکی از مهم‌ترین ایرادهای فاز اول اجرای هدفمندی یارانه‌ها بود. با روی کار آمدن دولت کنونی بحث اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها در کشور مطرح شد. بار اقتصادی یارانه‌های مستقیم پرداختی به‌عنوان اهرم فشار دولت را به اجرای هر چه سریع‌تر مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها ترغیب می‌کرد، اما از سوی دیگر ترس از فشارهای سیاسی و اجتماعی احتمالی دولت را در اجرای این قانون دچار تردید کرد. با توجه به نبود بانک اطلاعاتی منسجم مالیاتی، امکان شناسایی دهک‌های پر درآمد و حذف این دهک‌ها از یارانه‌بگیرها محدود بوده است. در نبود این بانک اطلاعاتی، دولت در سال 1394 از خانوارهایی که نیازمند به دریافت یارانه نبودند، خواست تا از دریافت یارانه انصراف دهند. اما ثبت اطلاعات 73میلیون نفر به‌عنوان متقاضی دریافت یارانه، طرح انصراف داوطلبانه از دریافت یارانه را به طرحی شکست خورده تبدیل کرد. هر چند با توجه به نزدیکی به موعد انتخابات دوره 12 ریاست جمهوری، انتظار فضای کارشناسی کشور بر تعویق حذف یارانه دهک‌های پردرآمد به دوران پس از انتخابات بود، اما هیات وزیران در مصوبه روز گذشته خود، با تعیین سقف حقوقی 35 میلیون تومان در سال برای خانوارهای دارای حداکثر 4 نفر جمعیت، وظیفه شناسایی مشمولان حذف یارانه نقدی را به وزارت رفاه سپرد. بر اساس این مصوبه، سقف حقوقی برای خانوارهای با ابعاد بزرگ‌تر متناسب با بعد خانوار تغییر پیدا خواهد کرد. به این ترتیب خانواده‌های دارای 4 نفر جمعیت یا کمتر و خانواده‌های دارای بیش از 4 نفر جمعیت که حقوق سالانه آنها به ازای هر نفر بیش از 8 میلیون و 750 هزار تومان است، از شمار مشمولان دریافت یارانه نقدی حذف خواهند شد.

 مشمولان حذف یارانه

بر اساس این مصوبه، یارانه نقدی تمام تجار و صاحبان مشاغل آزاد که درآمد سالانه آنها بیشتر از 35 میلیون تومان در سال است از فهرست مشمولان دریافت یارانه نقدی حذف خواهند شد. همچنین نمایندگان مجلس‌شورای اسلامی، قضات و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی و پژوهشی، پزشکان و دندان‌پزشکان از لیست یارانه‌بگیرها حذف خواهند شد. همچنین تمام کارکنان دولت، قوای سه‌گانه، سازمان‌ها و نهادهای عمومی دولتی و غیردولتی، حقوق‌بگیران و مستمری‌بگیران مشمول تامین اجتماعی، مدیران، کارکنان و اعضای هیات مدیره بانک‌ها، بیمه‌ها و موسسات اعتباری و بازنشستگان کشوری و لشکری که حقوق سالانه بیشتر از 35 میلیون دریافت می‌کنند از دریافت یارانه محروم خواهند شد. بر اساس مصوبه ابلاغی وزارت تعاون، کار و امور اجرایی موظف به شناسایی این افراد و حذف آنها از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه است.

 حفظ حق اعتراض

بر اساس مصوبه ابلاغ شده از سوی هیات وزیران در صورتی که فردی از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه حذف شود، حداکثر تا یک ماه می‌تواند نسبت به موضوع حذف از فهرست یارانه‌بگیرها اعتراض کرده و مدارک و مستندات لازم را در اختیار وزارت تعاون قرار دهد. وزارت تعاون نیز پس از بررسی مستندات ارائه شده، اسامی تمام حذف‌شدگان را به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد کرد. در صورتی که مستندات ارائه شده به وزارت تعاون بیانگر استحقاق دریافت یارانه از سوی اعتراض‌کنندگان باشد، این افراد در فهرست دریافت‌کنندگان نخستین یارانه پرداختی پس از بررسی اعتراض قرار خواهد گرفت.

 تخصیص منابع هدفمندی

بر اساس قانون و در جهت تقویت تولید ملی و عمل به مولفه‌های اقتصاد مقاومتی، 30 درصد از منابع حاصل از حذف دهک‌های پردرآمد از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه به یارانه سود تسهیلات اشتغال اختصاص می‌یابد. خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی، ایثارگران و رزمندگان تهیدست و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی برای دریافت این تسهیلات در اولویت قرار دارند. همچنین 35 درصد از منابع حاصل از حذف خانوارهای پردرآمد صرف پرداخت یارانه نرخ بهره به بنگاه‌های کوچک و متوسط فعال در زمینه خدمات فنی و مهندسی، گردشگری، صادرات، صنعت، معدن و کشاورزی اختصاص خواهد یافت. 15 درصد از منابع حاصل از کاهش یارانه نقدی پرداختی دولت نیز به حمایت از نوسازی صنایع با هدف کاهش مصرف انرژی و 20 درصد از منابع حاصل نیز به ارائه مشوق‌ها و حمایت‌های صادراتی اختصاص می‌یابد.

از جمله نکات قابل‌توجه گزارش کیفی مردادماه این است که طبق آمار اعلامی، بیشتر خودروهای تولید داخل (به لحاظ تیراژ) تنها یک ستاره کیفی به‌دست آورده‌اند و درصد اندکی از خودروها سه ستاره را به خود می‌بینند. در روشی که شرکت بازرسی لحاظ کرده، خودروهای داخلی قابلیت دریافت یک تا پنج ستاره کیفی را دارند و این در حالی است که طی ارزیابی کیفی مردادماه، هیچ‌کدام از خودروها موفق به کسب بیش از سه ستاره نشده‌اند.‌هایما، مزدا3، تندر-90 و رانا خودروهایی هستند که در گزارش اعلامی، سه ستاره کیفی به‌دست آورده‌اند و باقی خودروها دو یا یک ستاره دارند.

اعلام کیفیت خودروها بر حسب «ستاره‌های دریافتی» در حالی است که پیش‌تر شرکت بازرسی با ارزیابی کیفی خودروها در 9 معیار مختلف، عددی را به‌عنوان «مجموع نمرات منفی» برای هر خودرو اعلام می‌کرد و این «عدد» نشان‌دهنده سطح کیفی بود. بر این اساس، هر خودرویی که نمره منفی کمتری دریافت می‌کرد، طبعا از کیفیت بالاتری برخوردار بود و هرچه نمره موردنظر بالا می‌رفت، نشان از پایین بودن کیفیت خودروها داشت.

هرچه هست، طبق گزارش منتشره، در هر گروه قیمتی، هر خودرویی که توانسته ستاره کیفی بیشتری را کسب کند، صدرنشین شده و کم‌ستاره‌ها نیز در رده‌های بعدی جای گرفته‌اند.در این بین، نیو مزدا3 با کسب سه ستاره، بهترین خودرو گروه بالای 100 میلیون تومانی‌ها شده، کیاسراتو نیز با دو ستاره‌اش، در صدر گروه خودروهای 75 تا 100 میلیونی‌ها نشسته،‌هایما لقب بهترین عضو دسته 50 تا 75 میلیون تومانی‌ها را به‌دست آورده، پارس تندر با سه ستاره جایگاه اول گروه 25 تا 50 میلیونی را به خود اختصاص داده و در نهایت تیبا با تک‌ستاره‌اش توانسته بهترین خودرو در دسته زیر 25 میلیون تومانی‌ها لقب بگیرد.

 حذف یکی از ستاره‌های سراتو

اما نگاهی بیندازیم به جزئیات گزارش اعلام شده از سوی شرکت بازرسی، تا مشخص شود خودروهای مونتاژ و تولید داخل چه کیفیتی را در مردادماه کسب کرده‌اند. ابتدا از دسته خودروهای بالای 100 میلیون تومان شروع کنیم، دسته‌ای که تنها یک عضو دارد و آن مزدا3 مونتاژی گروه بهمن است.این محصول دارای سه ستاره کیفی بوده و در بخش خصوصی خودروسازی کشور مونتاژ می‌شود و در حال حاضر گران‌ترین محصول صنعت خودرو داخل به‌شمار می‌رود. مزدا3 در مقایسه با آمار کیفی قبلی تغییر خاصی را تجربه نکرده است. پیش‌تر در کنار مزدا نام سوزوکی گرندویتارا نیز دیده می‌شد که ظاهرا به‌دلیل تیراژ پایین، نام این شاسی بلند ژاپنی در لیست خودروهای تحت ارزیابی مردادماه قرار نگرفته است.

اما در گروه قیمتی 75 تا 100 میلیون تومان، کیا‌سراتو (محصول مونتاژی سایپا) در حالی توانسته با کیفیت‌ترین عضو لقب گیرد که در مقایسه با گزارش قبلی، یکی از ستاره‌هایش را از دست داده است. این خودرو در ارزیابی کیفی قبلی توانسته بود یک ستاره بیشتر به‌دست بیاورد، با این حال تنها یک ماه موفق به حفظ آن شد. سراتو تحت برند کیاموتورز کره در سایپا مونتاژ می‌شود و در حال حاضر، خودرویی 90 میلیون تومانی (در مدل فول) و 75 میلیون تومانی در مدل معمولی به ‌شمار می‌رود. سایپا و کیا مذاکراتی را برای همکاری مشترک آغاز کرده‌اند که اگر نهایی شود، محصولات جدیدی از این خودروساز کره‌ای راهی «جاده مخصوص» خواهد شد. از سراتو که بگذریم، با دو خودرو چینی در گروه 75 تا 100 میلیونی‌ها روبه‌رو می‌شویم که یکی تیگو 5 است و دیگری نیز جک S5 نام دارد. در این بین، تیگو دارای دو ستاره است و این یعنی در مقایسه با ماه گذشته تغییر خاصی نداشته است. تیگو5 متعلق به چری چین است که در یکی از خودروسازان بخش خصوصی کشور به نام مدیران خودرو مونتاژ می‌شود. این محصول هم‌اکنون قیمتی بالای 95 میلیون تومان دارد. همچنین جک S5 نیز که دیگر خودرو چینی بخش خصوصی کشور به‌شمار می‌رود، در مقایسه با گزارش قبلی، تغییری به لحاظ کسب ستاره کیفی به خود نمی‌بیند. این محصول شاسی بلند متعلق به شرکت جک چین، در کرمان موتور مونتاژ می‌شود و در حال حاضر با قیمتی بالای 80 میلیون تومان به فروش می‌رسد.

 جابه‌جایی چینی‌ها در صدر

به سراغ گروه بعدی یعنی خودروهای با قیمت 50 تا 75 میلیون تومان برویم و ببینیم اوضاع کیفی آنها به چه شکل است. در این گروه که همه چینی بوده و در مقایسه با گزارش قبلی، دو میهمان جدید دارد،‌هایما S7 به جای جک در صدر قرار گرفته است. این محصول که در گزارش قبلی (احتمالا به دلیل کم بودن تیراژ) غایب بود، در گزارش مردادماه توانسته سه ستاره کیفی کسب کند.‌هایما در ایران خودرو خراسان مونتاژ می‌شود و با توجه به قیمتش، تیراژ چندان بالایی را به خود نمی‌بیند. صدرنشینی‌هایما اما در شرایطی است که هیچ یک از خودروهای حاضر در گروه 50 تا 75 میلیون تومانی‌ها نتوانسته‌اند بیش از دو ستاره کیفی به‌دست بیاورند. همچنین هیچ کدام از اعضای گروه در مقایسه با گزارش کیفی قبلی، تغییر خاصی را (از نظر کسب ستاره) تجربه نکرده‌اند. بر این اساس، جک J5 و برلیانس H330 و برلیانس H320 و آریو همگی دارای دو ستاره کیفی هستند و در رده‌های دوم تا پنجم جا خوش کرده‌اند. در این بین، جک در کرمان موتور به تولید می‌رسد و برلیانس‌ها نیز میهمان سایپا و پارس‌خودرو هستند.

همچنین آریو نیز که در سایت بن رو سایپا مونتاژ می‌شود، به شرکت چینی زوته تعلق دارد و توانسته دو ستاره کیفی را در گزارش مردادماه به خود اختصاص دهد. دیگر اعضای این گروه ام‌وی‌ام X33 جدید و ام‌وی‌ام 550 و لیفان X60 نیز موفق به کسب تنها یک ستاره کیفی شده‌اند.در این بین، ام‌وی‌ام‌ها هر دو در مدیران خودرو مونتاژ می‌شوند و لیفان نیز میهمان کرمان موتور است. این خودروها در مقایسه با گزارش کیفی قبلی، نه ستاره‌ای از دست داده‌اند و نه ستاره‌ای به‌دست آورده‌اند.

 تداوم صدرنشینی تندرها

اما نگاهی بیندازیم به شلوغ‌ترین گروه موجود در گزارش کیفی تیرماه که خودروهای 25 تا 50 میلیون تومان را در خود جا داده است. در این گروه، 19 خودرو داخلی به چشم می‌آید که بیشتر آنها متعلق به دو خودروساز بزرگ کشور هستند.صدرنشینان این گروه را مانند گزارش‌های چند ماه گذشته، همچنان تندر-90‌‌ها به همراه رانا تشکیل می‌دهند، خودروهایی که همه سه ستاره کیفی به‌دست آورده‌اند. طبق گزارش شرکت بازرسی، پارس‌تندر، تندر اتومات، تندر پارس‌خودرو و تندر ایران خودرو در ارزیابی کیفی مردادماه حضور داشته و در مقایسه با رده‌بندی قبلی، دچار تغییر خاصی از جنبه کسب ستاره کیفی نشده‌اند. این موضوع شامل رانا نیز می‌شود، چه آنکه خودرو موردنظر نیز درست مانند تیر ماه، سه ستاره کیفی به‌دست آورده است.

رانا به‌عنوان محصول ملی ایران خودرو اگرچه در اوایل ورود به بازار، دارای مشکلات کیفی بود، با این حال و آن طور که آمار و ارقام می‌گوید، این خودرو در حال حاضر شرایط کیفی بهتری را دارد و جزو معدود محصولات سه ستاره خودروسازی کشور است. این در حالی است که تندر-90‌ها معمولا از سطح کیفی مناسبی برخوردار بوده و طی چند سال گذشته، نوسان چشمگیری را تجربه نکرده‌اند. به اعتقاد کارشناسان، اصلی ترین دلیل ماندگاری کیفیت تندر-90 در ایران، نظارت محض رنوی فرانسه بر روند تولید این محصول است. رنویی‌ها همواره طی این سال‌ها نسبت به قطعات ارسالی به خط تولید تندر-90 حساس بوده و به قیمت کاهش تیراژ هم که شده، اجازه نداده‌اند کیفیت این محصول افت کند. هرچند این شرکت هنوز قرارداد جدید خود با خودروسازان ایرانی را امضا نکرده است، با این حال گفته می‌شود یکی از برنامه‌های آینده اش، تولید نسل جدید تندر-90 به نام سیمبول در سایپا است. سیمبول البته هم‌اکنون به واسطه واردات، میهمان بازار خودرو کشور شده و با قیمتی بسیار بالاتر (نسبت به تندر) به فروش می‌رسد.

اما در لیست خودروهای عضو گروه 25 تا 50 میلیونی‌ها، خودروهای ام‌وی‌ام 315، پژو 206 در هر دو مدل صندوقدار و‌هاچ بک و همچنین دنا، ضمن کسب دو ستاره کیفی، رده‌های ششم تا نهم را در اختیار گرفته‌اند. در این بین، دنا به‌عنوان یکی از محصولات ملی آبی‌های جاده مخصوص، همچنان دارای دو ستاره کیفی بوده و در مقایسه با گزارش‌های قبلی تفاوتی (از جنبه کسب ستاره) نکرده است؛ اما یکی دیگر از نکات جالب در گروه 25 تا 50 میلیون تومانی‌ها، هم ستاره بودن پژو 206 و یک خودرو چینی به نام ام‌وی‌ام 315 جدید است. این موضوع از افت کیفی 206 و احتمالا افزایش کیفیت ام‌وی‌ام سرچشمه می‌گیرد. هرچه هست، از جمع 19 عضو دسته 25 تا 50 میلیونی‌ها، فقط پنج مدل دارای سه ستاره بوده و چهار محصول نیز دو ستاره‌اند و باقی خودروها تنها یک ستاره کسب کرده‌اند. بر این اساس، خودروهای سمند، پژو پارس خراسان، پژوپارس تولید تهران، پژو 405 (تولید تهران و خراسان)، سمند تولید تبریز، پژوپارس مازندران و پژوپارس فارس، ام‌وی‌ام 110 و تیبا2 (تیبای‌هاچ بک) همه دارای یک ستاره کیفی بوده و در رده‌های دهم تا نوزدهم جا خوش کرده‌اند.

هیچ‌کدام از خودروهای نامبرده، در مقایسه با گزارش کیفی قبلی، تغییری در حذف و اضافه ستاره نداشته‌اند. در بین خودروهای این گروه، تنها دنا، رانا، تیبا2 و ام‌وی‌ام 315 و تا حدی تندر-90، محصولات نسبتا جدیدی به‌شمار می‌روند و سایر اعضا مانند پژو 405، قدیمی محسوب می‌شوند. با وجود آنکه هم‌اکنون چند ماه از تولید ساندرو (تندر-90‌هاچ بک) می‌گذرد، نام این محصول در گزارش کیفی مردادماه به چشم نمی‌آید. به نظر می‌رسد این محصول نیز در صورت حضور در ارزیابی کیفی، موفق به کسب سه ستاره می‌شد. مشخص نیست که چرا نام ساندرو در لیست خودروهای تحت ارزیابی مردادماه به چشم نمی‌آید، آن هم در شرایطی که نزدیک به یک‌سال از آغاز تولید این محصول در پارس‌خودرو می‌گذرد.

دسته پراید به علاوه تیبا

اما ببینیم در گروه خودروهای ارزان قیمت چه خبر است و اعضای آن چه افت و خیزی را در مردادماه تجربه کرده‌اند. به جز تیبای معمولی (مدل صندوقدار) که یک ستاره کیفی دارد و صدرنشین گروه به شمار می‌رود، چهار عضو دیگر این گروه را انواع مدل‌های پراید تشکیل می‌دهند و بر این اساس، مدل 131 تولیدی سایپا توانسته پس از پراید در رده دوم جدول زیر 25 میلیون تومانی‌ها جای بگیرد. این در حالی است که خودرو موردنظر تنها یک ستاره کیفی دارد و نسبت به گزارش قبلی نیز تغییری به خود ندیده است. سه عضو دیگر این گروه نیز همگی تک‌ستاره‌اند و نسبت به گزارش خردادماه، تغییری را از جنبه کم و زیاد شدن ستاره‌هایشان، به خود نمی‌بینند. بنابر گزارش شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، رده‌های سوم تا پنجم جدول رده بندی گروه ارزان قیمت‌ها را به ترتیب پراید 132، پراید 111 و پراید پارس‌خودرو تصاحب کرده‌اند.