عصر ایران؛ مهرداد خدیر

- «‌بررسی تمامی دستگاه‌ها نشان می‌دهد که کمتر از 10 درصد بانوان بد‌حجاب هستند».

این سخنِ عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور در حاشیۀ یکصد و بیست و سومین جلسۀ شورای اجتماعی که به موضوع «‌حجاب و عفاف» اختصاص داشته با واکنش‌های متفاوت در داخل و حتی برخی رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور روبه رو شده است:

- دستۀ اول برخورد طعنه‌آمیزی داشته‌اند و بی آن‌که علامت تعجب بگذارند یا در حاشیۀ آن تحلیل و تفسیر ارایه کنند، تصاویری انتخاب کرده‌اند که نشان می‌دهد حجاب حداکثری مورد نظر یا تبلیغ حکومت را اکثریت رعایت نمی‌کنند.

- دستۀ دوم موضوع را به مسؤولیت آقای وزیر و وضعیت خاص او ارتباط می‌دهند. از این نظر که از یک طرف صبغه و سابقۀ او اصول‌گرایی است اما وزیر و عضو دولت اعتدال‌گراست و هوای هر دو را باید داشته باشد. خاصه این که رأی زنان به آقای روحانی پررنگ بوده است.

- دیدگاه یا دستۀ سوم کسانی هستند که معتقدند آمارهای رسمی را نباید چندان جدی گرفت. مثلا می‌توان پرسید منظور از بررسی «تمام دستگاه ها»این است که تمام دستگاه‌ها آمار گرفته‌اند یا از تمام دستگاه‌ها آمار گرفته شده است؟ یا منظور از دستگاه‌ها ادارات است و پوشش خانم های کارمند یا نوع حجاب ارباب رجوع؟

یا منظور کمتر از 10 درصد چقدر است؟ 9.99 درصد یا کمتر؟

از سوی دیگر این نوع گزارش‌دهی را می توان برای جلب اطمینان خاطر و به سبک و سیاق سَلَف ایشان جناب علی محمد بشارتی در 24 سال قبل دانست.

آقای هاشمی رفسنجانی رییس جمهوری وقت در خاطرۀ مربوط به روز شنبه دوم اردیبهشت 1374 می‌نویسد:

«‌آقای علی محمد بشارتی وزیر کشور تلفنی اطلاع داد اکثریت نیرومند مردم تهران، داوطلبانه آنتن‌های ماهواره را برداشته‌اند.»

وقتی وزیر کشور دولت هاشمی 24 سال پیش می تواند از «اکثریت نیرومند»ی سخن بگوید که «داوطلبانه»، « آنتن‌های ماهواره» را برداشته‌اند وزیر کشور دولت روحانی هم می‌تواند از « اکثریت نیرومند»ی بگوید که «بد حجاب» نیستند.

این اشارات اما به معنی آن نیست که نویسندۀ این سطور با گزینه های بالا موافق است. بلکه اتفاقا می توان نشانه‌های دیگری از آن دید:

1. وقتی وزیر کشور می‌گوید بررسی ها از 10 درصد حکایت می‌کند به این معنی هم می تواند باشد که در عرصه عمومی به حداقل ها رضایت داده‌اند و نوعی توافق نسبی حاصل آمده است.

مثل وقتی که یک نهاد رسمی دربارۀ اشتغال و بیکاری آمار تهیه می کند بیکار به کسی نمی‌گوید که در هفته 44 ساعت کار نمی کند و مشمول بیمۀ تأمین اجتماعی هم نیست. اگر حداقل 2 تا 4 ساعت در هفته کار کند و بابت آن مزد بگیرد نیز در آمار بیکاران تعریف نمی‌شود.

در این فقره هم تعریف خود از بدحجاب را به شکلی تقلیل داده‌اند که اکثر دختران جوان و بانوان طبقه متوسط را دربرنگیرد وعملا سبک زندگی و پوشش آنان را به رسمیت بشناسد. روزگاری جوراب سفید و مانتوی بالای زانو و شال قرمز هم از مصادیق بدحجابی یا شُل حجابی یا کم حجابی بود اما حالا نیست. بنا‌بر این مصادیق را محدودتر کرده اند.

2. اگر کسی بیکار باشد و از او بپرسید بیکار هستید یا نه، بر شما خُرده نمی گیرد که چرا برای من لفظ بیکار را به کار بردید؟ چون بر اساس آن توافق وجود دارد و بار ایدیولوژیک و ارزشی ندارد. اما اگر به خانمی گفته شود «آیا شما بدحجاب هستید» او پاسخ مثبت نمی‌دهد چون به احتمال زیاد به لحاظ تنوع و رنگ و مد آن پوشش را انتخاب کرده و اگر خارج از نگاه پلیس و حکومت بی‌حجاب باشد آن مقدار حجاب را که به خاطر حکومت و پلیس انتخاب کرده کافی می‌داند و زیر بار توصیف با کلمۀ منفی «بد» نمی‌رود.

از این رو می‌توان پرسید برخی در خارج از ایران چرا اصرار دارند آنچه را که «بد» نمی‌دانند ذیل عنوان «بد» تعریف کنند؟!

3. می‌توان حدس زد در این تعریف و نه الزاما در عمل پوشش غالب زنان یعنی همین دختران وزنان که در مترو و مغازه‌ها و نه ادارات و مدرسه ها می‌بینیم به رسمیت شناخته شده و تنها بخش واقعا تحریک‌آمیز یا آن دسته که به عمد می خواهند باورنداشتن خود را نشان دهند مصداق «بدحجاب» دانسته و از این منظر وزیر کشور حرف درستی زده است.

چند سال پیش مدیر یک رستوران مشهور در تهران برای خلاص شدن از تذکرات مربوط به حجاب زنان از پلیس خواست مأمور زن بگمارد. در طول یک سال می دیدم که سخت گیری های او به مرور کمتر می شود چون همه را نمی توانست از سر میز به بیرون راه نمایی کند و اواخر تنها نظاره گر بود یا سراغ آن ده درصد می رفت.

سخن وزیر کشور را می توان به منزلۀ نوعی نگاه عرفی و بر پایۀ سبک زندگی هم دانست.

از نگاه خانم چادری مانتو کافی نیست و خانم مانتویی به سبک و سیاق یونیفورم های اداری طبعا مانتوهای رنگی را مصداق بدحجابی می داند و همین طور می توان نسبت ها را بازگفت.

بر اساس آنچه در سریال های تلویزیونی و حتی در خانه می بینیم قطعا شمار زنان بدحجاب بسیار بیشتر از 10 درصد است اما بر اساس تصاویر همین خانم های بازیگر در شبکه های اجتماعی که بی حجاب هم ظاهر نمی شوند همین ده درصد است و اصل داستان بر سر کلمه «بد حجاب» است.

تصور کنید دخترجوانی که مدرسه و دانشگاه نمی رود و تلویزیون ایران را هم نگاه نمی کند و اهل سیاست و پی گیری بحث های اجتماعی هم نیست و خانواده هم بر او سخت نمی گیرد و پاک و عفیف هم هست اما تظاهر دینی چندانی ندارد چه پوششی دارد؟ می توان حدس زد شلوار جینی به پا می‌کند و با مانتویی کوتاه یا جلو باز و روسری بلندی که هر جا لازم باشد بیش از مو را می پوشاند با بخشی از مو که بیرون افتاده است.

تصور یا تصویر غالب این است. او مشکلی با اصل حجاب ندارد. بلکه این سبک لباس می‌پوشد به همان دلیل که از فلان عطر استفاده می کند و اگر به او گفته شود بدحجاب چه بسا تعجب کند و نپذیرد. دختر مذهبی هم پیداست با چه پوششی خارج می شود و چه بسا با هم دوست هم باشند اما همان گونه که مردی با محاسن از مشاهده دوست ریش تراشیده تعجب نمی‌کند آنان نیز چه بسا تعجب نکنند.

اعلام ده درصد بد حجاب را می‌توان به این معنی دانست که ده درصد زیر بار حداقل ها هم نمی‌روند یا عمدی در کارشان است. با این منطق وزیر درست می‌گوید.

تعجب از منتقدان در هر دو سوست. مخالفان حجاب اجباری توقع داشتند بگوید 90 درصد بدحجاب هستند؟ در این صورت عدد 90 درصد نوعی هنجار را تعریف نمی‌کرد که با اطلاق «بد» سازگار نباشد؟

موافقان حجاب اجباری چه؟ آیا آنان هم انتظار داشتند وزیر بگوید 90 درصد بد حجاب اند؟

در آن صورت اصل مسأله لوث نمی شد؟ فیدل کاسترو رهبر فقید کوبا در نشست سران آمریکای لاتین که غالبا به کشورهای صنعتی بدهکار بودند این پرسش را طرح کرد چند کشور بالای فلان میلیارد دلار بدهی دارند؟ بایستند. اکثر جمعیت برخاستند. کاسترو گفت: شما دیگر بدهکار به حساب نمی آیید. شریک شان هستید!

حجاب شرعی مشخص است. بد و خوب و شل و کم ندارد. اما حکومت هم اجباری را در نظر گرفته که مثل دستمزد یا ساعت کار نمی تواند حداکثری باشد و باید حداقلی باشد.

وزیر کشور از جنبۀ شرعی سخن نگفته و از حداقلی گفته که 90 درصد رعایت می کنند. منتها حداقل دهۀ 60 یک موضوع بود و حداقل دهۀ 90 موضوعی دیگر و آقای رحمانی فضلی احتمالا همین را مد نظر داشته است.

در یک کلاس 20 نفری اگر معلم به 5 نفر نمره 4 بدهد مدیر شاید اولیا را هم بخواهد. اما اگر از 20 نفر به 19 نفر نمره 4 بدهد مدیر اولیا را نمی خواهد به معلم می گوید این چه وضع درس دادن و امتحان گرفتن است؟

نکته عجیب قضیه همین جاست. یک عده دوست دارند آقای رحمانی فضلی به اغلب نمره 4 بدهد!

واکنش یک نماینده مجلس به درگذشت "دختر آبی"

خودسوزی این دختر با واکنش‌های زیادی از جمله معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور،‌ پروانه سلحشوری و برخی از بازیکنان فوتبال را در پی داشت و رسانه های ضدانقلاب نیز بر سر آن جنجال به پا کردند.

پروانه سلحشوری، نماینده مجلس و عضو کمیسیون فرهنگی در واکنش به خبر درگذشت "دختر آبی" که مقابل دادگاه خودسوزی کرده و دیروز درگذشت واکنش نشان داد.

او در توییتر خود نوشت: "او تنها دختر آبی نبود. سحر دختر ایران بود. در جایی که مردانش برای زنان تکلیف تعیین می‌کنند و ابتدایی‌ترین حقوق انسانی‌ را از آن‌ها سلب می‌کنند، و زنانی که علیه زنان در این ظلم آشکار مردان را همراهی می‌کنند، همه ما در حبس و سوختن سحرهای این سرزمین مسئولیم."

پیام تسلیت باشگاه استقلال در پی درگذشت دختر آبی

باشگاه استقلال در پی درگذشت یکی از هوادارانش پیام تسلیتی صادر کرد.

خانواده محترم خدایاری

درگذشت تلخ و غم‌انگیز فرزند دلبندتان، خانم «سحر خدایاری» موجب اندوه و تاسف فراوان مجموعه باشگاه استقلال و به خصوص هواداران این تیم گردید. این ضایعه را به شما و همه بستگان داغدار تسلیت عرض نموده و از خداوند متعال رحمت و مغفرت الهی برای ایشان و صبر و اجر و سلامتی برای شما، بازماندگان و طرفداران فوتبال مسألت می‌کنیم.

معصومه ابتکار به فوت دخترآبی واکنش نشان داد

معاونت امور زنان ریاست جمهوری درباره فوت سحر خدایاری و اقدامات انجام شده برای رسیدگی به شرایط او اطلاعیه‌ای صادر کرد.

در این اطلاعیه نوشته شده است: با ابراز تاسف و تاثر شدید از درگذشت خانم سحر.خ، به اطلاع می رساند اقدامات این معاونت از زمان انتشار اخبار مربوطه در رسانه ها در پی خودسوزی نامبرده، به شرح زیر بوده است:

-معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده هفته گذشته پس از اطلاع از موضوع خودسوزی خانم سحر.خ و بررسی صحت و سقم موضوع در جلسه چهارشنبه دولت، به دستیار ویژه حقوق شهروندی خود، خانم شهناز سجادی ماموریت داد تا در محل بیمارستان حاضر و موضوع را شخصا بررسی کند.

-خانم سجادی روز پنج شنبه ۱۴ شهریور در بیمارستان با مادر و خواهر سحر دیدار و جزئیات ماجرا را همان روز به طور کتبی گزارش کرد.

-این گزارش روز شنبه به پیوست نامه ای رسمی به امضای معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده برای رئیس محترم قوه قضائیه ارسال شد.

-در جلسه دولت روز یکشنبه نیز موضوع مطرح و وزیر ورزش و جوانان در مورد اقدامات صورت گرفته برای حضور خانم ها در مسابقات توضیح داد.

جزئیات ماجرا 

خبر خودسوزی دختر هوادار فوتبال مقابل یکی از واحد‌های قضایی در تهران واکنش برخی فوتبالیست‌ها و پیشکسوتان این ورزش را در پی داشته است. در فضای مجازی نیز کاربران او را "دختر آبی" خطاب کرده اند و درباره اش می‌نویسند.

سه شنبه هفته گذشته خبری کوتاه درباره خودسوزی دختری مقابل یکی از واحد‌های قضائی در ‏رسانه‌ها منتشر شد. در این خبر به نقل از یک منبع قضائی آمده بود که این دختر چندی ‏پیش که به دلیل پوشش غیرمناسب و درگیری با ماموران انتظامی بازداشت و پروند‌های برای او تشکیل ‏شده بود، در مراحل پیگیری پرونده و هنگام خروج از دادگاه در اقدامی غیرمنتظره ‏خودش را به آتش کشیده است.

این روایت ماجرا را به بحث بدحجابی و مسائلی اینچنین مرتبط می‌کرد. اما یک روز پس از آن برخی رسانه‌ها به نقل از خواهر آن دختر روایت تازه‌ای از ماجرا را مطرح کردند. به گفته او خواهرش برای دیدن بازی فوتبال استقلال و العین به ‏استادیوم آزادی رفته بود که آن‌جا توسط ماموران بازداشت می‌شود و همین موضوع سرآغاز ماجرایی ‏شد که به این روز افتاده است. ‏

آن دختر با نام "سحر" در رسانه‌ها شناخته می‌شود، اما ظاهرا این نام مستعار است. کاربرای شبکه‌های اجتماعی نام "دختر آبی" را برای او در نظر گرفتند. این دختر هوادارا تیم فوتبال استقلال تهران بوده است.

خواهر این دختر درباره ماجرای خودسوزی به روزنامه شهروند گفت: «هفته آخر اسفندماه‌سال ۹۷ بود. بازی استقلال تهران و العین. خواهرم برای دیدن بازی به تهران ‏آمد. لباس مبدل هم پوشیده بود. کلاه‌گیس آبی و یک پالتوی بلند. وقتی ماموران قصد بازرسی ‏بدنی او را برای ورود به استادیوم داشتند، او به آن‌ها می‌گوید که دختر است تا به او دست نزنند. ما ‏خانواده مذهبی هستیم. همانجا هم ماموران او را بازداشت می‌کنند. چهارشنبه بود که ما به ‏دادسرای ارشاد رفتیم. بازپرس وثیقه ۵۰‌میلیون تومانی تعیین کرد. اما این پول نقد را همراه ‏نداشتیم. فردای آن روز یعنی پنجشنبه پول را به حساب واریز کردیم. اما کار از کار گذشته بود و ‏خواهرم تا روز شنبه در زندان بود.»

او توضیح داد: "روز شنبه او را با وثیقه آزاد کردیم. اما او رفتارش تغییر کرده بود. خیلی ناراحت و گوشه‌گیر شده ‏بود. البته خواهرم سابقه بیماری و اختلال روانی (دوقطبی) داشت. ما این‌ها را هم به دادیار گفتیم. اما فایده‌ای ‏نداشت. تا این‌که چند هفته بعد برای گرفتن گوشی موبایلش به دادسرای ارشاد مراجعه کرد. مثل ‏این‌که آنجا از کسی شنیده بود که باید ۶ ماهی زندانی شود. همین هم حال او را بدتر کرد. تا این‌که ‏به ما اطلاع دادند پرونده به دادگاه انقلاب رفته است. "

"سحر" روز حادثه به دادگاه مراجعه می‌کند، اما ظاهرا قاضی در مرخصی به سر می‌برده است و در ادامه آن اتفاق تلخ رخ می‌دهد.

خواهر "سحر" می‌گوید سابقه "خودکشی" داشته است. به گفته او "چند‌سال پیش دوران دانشجویی یک‌بار اقدام به خودکشی کرد. مدتی هم در بیمارستان بستری ‏شد. همه مدارک پزشکی‌اش موجود است. "

حالا "دختر آبی" با ۹۰ درصد سوختگی روی تخت بیمارستان افتاده است.

با روشنتر شدن ابعاد این ماجرا واکنش‌ها به آن نیز افزایش یافت در روز‌های اخیر بسیاری در این باره صحبت کرده اند. اما دو واکنش از سوی مسعود شجاعی کاپیتان تیم ملی فوتبال و وریا غفوری کاپیتان استقلال تهران بیشتر مورد توجه قرار گرفت.

شجاعی در پستی اینستاگرامی خود نوشت: «همان‌گونه در گذشته‌های نه‌چندان دور، اعمال زور برای برداشتن حجاب به ضرب چماق و یا عدم حق انتخاب برای رفتن دخترانمان به مکتب و مدرسه، باعث تعجب ما و سرزنش طرز تفکر شنیع و قرون وسطایی گذشتگان‌مان شده است؟! بدون شک امروز هم خودسوزی دختری که دلیل کارش تمدید حکم بازداشتش به اتهام تلاش برای دیدن یک مسابقه فوتبال بوده، برای آیندگان غیرقابل درک است.»

وریا غفوری کاپیتان استقلال نیز در متنی اینستاگرامی نوشت: "دیدن یک مسابقه فوتبال یک حق طبیعی برای عموم مردم جامعه است، ولی در کشور عزیزمان ایران حق بسیار از افراد جامعه به دلیل زن بودن پایمال میشه و اجازه حضور در ورزشگا‌ها داده نمی‌شود."

او با اشاره به واقعه رخ داده نوشت: «خبری که در این چند روز به گوشمان رسید واقعا دردناک بود اقدام یک دختر خانم جوان به خودکشی در پی مشکلاتی که دامن گیرش شد برای ورود به ورزشگاه! کاش یک اتحاد همگانی داشتیم که خانم‌ها به حقشون که ورود با احترام به استادیوم‌های فوتبال است میرساندیم.»

فوتبالیست‌های دیگری همچون فرشید کریمی بازیکن استقلال و مهرداد میناوند پیشکسوت باشگاه پرسپولیس از جمله کسانی اند که در این باره اظهار نظر کرده اند.

یکی دیگر از واکنش‌های تند مربوط به داریوش مصطفوی است. او که در اجرای آیین نامه فیفا در فوتبال ایران مسئولیت‌هایی دارد. در گفت و گویی به حمایت از این دختر پرداخت.

او گفت: «من اگر رئیس فدراسیون یا وزیر ورزش بودم، در دادگاه حاضر می‌شدم و سعی می‌کردم رضایت این بچه را بگیرم. کار مشکلی هم نیست. وقتی با قاضی پرونده صحبت کنیم و به او بگوییم فوتبال چه ویژگی‌هایی دارد و شرایط جامعه به چه صورت است او متقاعد می‌شود.»

مصطفوی با اشاره به حساسیت‌های فیفا بر این مسئله و با نگرانی از این که با انتشار وسیع خبر خودسوزی این زن فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) "چه فکری درباره جامعه ایران" می‌کند گفت: «من حاضرم به جای این دختر به زندان بروم تا او و امثال او چنین شرایطی را تجربه نکنند و وجهه کشورمان در انظار عمومی دنیا آسیب نبیند.»

اما مصطفوی به سرعت سخنان خود را پس گرفت. او به خبرگزاری قوه قضائیه گفت که از بخشی از ماجرا بی اطلاع بوده و پس از تحقیق از آن مطلع شده است. مصطفی تحلیل پیشین خود را عاری از واقعیت دانست.

حضور زنان در ورزشگاه‌ها یکی از چالش‌های بزرگ فوتبال ایران است. با وجود اینکه فیفا تهدید کرده در صورت ممانعت از حضور زنان در ورزشگاه ها، فوتبال ایران تعلیق می شود، اما تاکنون فدراسیون فوتبال اعلام کرده زنان فقط می‌توانند در بازی‌های ملی به ورزشگاه بیایند. هنوز تصمصمی برای حضور زنان در بازی‌های باشگاهی گرفته نشده است.

چندی پیش نیز تعدادی از دخترانی که با تغییر قیافه در ورزشگاه ها حضور یافته بودند بازداشت شدند. آنها مدتی بعد با قرار وثیقه آزاد شدند.

حالا با اتفاق رخ داده برخی کاربران فضای مجازی به تحریم حضور در ورزشگاه‌ها هستند. این عده می‌گویند تا زمانی که زنان حق ورود به ورزشگاه را ندارند مردان نیز به ورزشگاه نروند.