به گزارش ایسنا، سی عبارت از رهبر جنبش استقلال هند را که در وبسایت دکتر محمود سریع‌القلم، استاد دانشگاه شهید بهشتی آمده است، با هم می‌خوانیم:

۱- اساس ِ زیبایی، در زیبایی قلب است.

۲- عصبانیت و کم‌تحملی، دشمنانِ ادراکِ صحیح هستند.

۳- وقتی با یک مخالف روبه‌رو می­‌شوید با محبت بر او فائق آیید.

۴- ارزش آدمی به این است که چقدر برای سعادت دیگران وقت می­‌گذارد.

۵- فرهنگی که نتواند سلیقه‌ها و روحیات گوناگون را دربرگیرد، بقا نخواهد داشت.

۶- من به تساوی حقوق همۀ انسان­‌ها اعتقاد دارم ولی خبرنگاران و عکاسان حق و حقوق بیشتری دارند.

۷- عملکرد انسان، نتیجۀ افکاری است که حمل می­‌کند.

۸- خوشبختی زمانی به دست می­‌آید که میان فکر، بیان و عمل یک فرد هارمونی باشد.

۹- کرۀ زمین برای نیازهای انسان منابع فراوانی دارد، اما نه برای حرص او.

۱۰- استفاده از روش‌های غیر خشونت‌آمیز، مهم­‌ترین سلاح افراد قدرتمند است.

۱۱- دشمن واقعی انسان، ترس است.

۱۲- وقتی صبرتان را از دست می­‌دهید، پیروزی در هر نوع کِشمکشی را نیز از دست می­‌دهید.

۱۳- شما نمی­‌دانید ارزش یک فرد چقدر است تا زمانی که او را از دست می­‌دهید.

۱۴- همرنگ جماعت شدن که خیلی آسان است، استقلال فردی شجاعت می­‌خواهد.

۱۵- سکوت بهترین واکنش به عصبانیت است.

۱۶- هر خانه­‌ای دانشگاه است و پدر و مادر، معلم­‌های آن هستند.

۱۷- کارهایی که یک فرد انجام می­‌دهد، اولویت­‌های او را نشان می­‌دهند.

۱۸- نمی­‌توان بر دیگری سوار شد، مگر این که او خم شود.

۱۹- سیاستمداری که افکار عمومی را نادیده می­‌گیرد، در نهایت بازنده است.

۲۰- خطر سیاست­‌ورزی در این است که در آن پِرنسیب نباشد.

۲۱- خطر دانش در این است که همراه با شخصیت نباشد.

۲۲- خطر ثروت در این است که همراه با زحمت و کوشش نباشد.

۲۳- فقر بدترین زمینۀ تولید و گرایشِ به خشونت است.

۲۴- نمی­‌توان رفتار و گفتار ناپسند دیگران را تغییر داد اما می­‌شود نوع واکنش به آنها را تغییر داد.

۲۵- بهترین روش پیدا کردن خود، گم شدن در خدمت به مردم است.

۲۶- مدیریت، زمانی در انحصار زور بود. هم‌اکنون بر اساس مدارا با مردم است.

۲۷- بر خود مسلط خواهی شد اگر بتوانی خود را تغییر دهی.

۲۸- ارزشِ داشتنِ آزادی به این است که فرصت اشتباه کردن در آن نیز وجود داشته باشد.

۲۹- اگر می­‌خواهی شخصیت قوی داشته باشی، با تنهایی اُنس بگیر!

۳۰- با ملایمت می­‌توان جهان را تغییر داد.

به گزارش ایسنا، محمدعلی کشاورز  در حالی در سن ۹۰ سالگی راهی سفر ابدی شد که نقش‌های ماندگارش بر پرده سینما، صحنه اجرا و قاب تلویزیون مهمترین میراث ماندگارش محسوب می‌شود، هنرمندی که هم در سینما خوش درخشید و هم در تلویزیون و توانست آثار ماندگاری را از خود به جای بگذارد.

شاید برای همین بود که زنده‌یاد کشاورز نیز خودش را فردی «عاشق ملتش و گنجینه‌ای از خاطرات دور و نزدیک»، روایت می‌کرد و البته در توصیف قوانین مهم زندگی، می‌گفت: «به دنبال عرفان بروید. البته عرفان را با صوفی‌گری اشتباه نگیرید. عرفان به شما می‌آموزد که چطور به خوشبختی برسید و عشق را پیدا کنید. همیشه فکرهای خوب در ذهنتان پرورش دهید و سعی کنید هر شب قبل از خواب خودتان را محاکمه کنید.»

او که در دهه ۳۰ و با بازی در تله‌تئاترهای مختلف پا به قاب جادویی تلویزیون گذاشت، چندی بعد توانست پس از تجربه حضور در سریال‌هایی همچون «خانه قمر خانم»، ایفاگر یکی از نقش‌های اصلی سریال «دایی جان ناپلئون» به کارگردانی ناصر تقوایی، شود. 

در ادامه می‌توانید تماشاگر صحنه‌های به یادماندنی از سریال‌های تلویزیونی با بازی محمد علی کشاورز باشید:

ایده اولیه این سریال را مهدی هاشمی از داستانی از کتاب «تاریخ عالم آرای عباسی» اقتباس کرد و موضوع آن را با داریوش فرهنگ در میان گذاشت. داریوش فرهنگ که روزگاری را در صحنه تئاتر گذرانده بود به شدت از آن استقبال کرد. وضعیت بد اقتصادی و فضای نابسامان تئاتری آن زمان نیز بهانه‌ای شد برای آزمودن تجربه‌ای نو و بدیع که البته این بار در رسانه ای به نام تلویزیون رقم می خورد. نکته قابل ذکر این بود که برنامه‌های تولیدی آن زمان تلویزیون چنگی به دل نمی زد و پیشنهاد تولید چنین سریالی برای مدیران سیما نیز وسوسه کننده بود. داریوش فرهنگ به سرعت دست به کار شد و پس از نگارش فیلمنامه داستان به همراه مهدی هاشمی بازیگران خود را انتخاب کرد. (روزنامه نصف جهان/بهمن ۹۷)

پس از تجربه حضور در سریال «سربداران» در اوایل دهه ۶۰، کشاورز نقش ماندگار «شعبان بی‌مخ» را در سریال «هزاردستان» به کارگردانی علی حاتمی برعهده گرفت. او درباره‌ی علت قبول کردن چنین نقشی، جالب بودن نقش را دلیل اشتیاقش دانست؛ «به نظر می‌آمد از این نظر که او تنها زور داشت و عقلی در سر او نبود. برای همین بسیار وسوسه‌انگیز بود.»

او درباره سختی‌های نقش «شعبان بی‌مخ» گفته بود: «چیزی نزدیک به یک ماه فقط در مورد این شخصیت مطالعه کردم، مسافرت رفتم، به برخی محله‌های جنوب شهر می‌رفتم و با آدم‌های آنجا صحبت می‌کردم ، به نحوه بیانشان دقت می‌کردم و حرکاتشان را به ذهنم می‌سپردم. همه اینها بعدها در حین کار بسیار کمکم کردند و توانستم در قالب این نقش فرو بروم.»(روزنامه جام جم ۸۹)

کشاورز راز ماندگار شدن سریال «هزار دستان» را «عشق و صداقت» توصیف می‌کرد و می‌گفت: «همه افراد اعم از کارگردان تا افراد پشت صحنه همگی با جان و دل سر این کار حاضر می‌شدند و کسی از کارش نمی‌زد؛ البته فیلم را فقط بازیگران نمی‌سازند، بلکه افراد پشت صحنه هم دخیل هستند. از سیم‌کشی گرفته تا خیاط و آبدارچی و به نظرم این صداقت پیدا نمی‌شود مگر این‌که افرادی که پشت صحنه هستند همه برگزیده باشند. الان تعدادی از بازیگران برای هم می‌زنند تا نقش یکدیگر را بگیرند در صورتی که معنای هنر این نیست.»

اما «اسدالله خان»، از دیگری نقش‌های ماندگار زنده‌یاد کشاورز در سریال «پدرسالار» به کارگردانی مرحوم اکبر خواجویی محسوب می‌شود. شخصیتی که با وجود تمام سختی‌ها و بداخلاقی‌هایش دوست‌داشتنی بود و توانست تصویر ماندگاری را در ذهن مخاطبان ایجاد کند. 

کشاورز در یکی از گفت‌وگوهای خود با ایسنا، با مرور خاطرات ایفای نقش در سریال «پدرسالار»، گفته بود: «یادم است قرار  بود در یک صحنه من توی گوش محمود پاک‌نیت بزنم، من هم خیلی طبیعی این کار را کردم (با خنده) و او خیلی دردش آمد و باورش نمی‌شد من در کارم آنقدر جدی باشم. آن روزها هر روز صبح زود همه سر صحنه می‌آمدیم، اما مرحومه نادره خیرآبادی نیم‌ساعت دیرتر از بقیه می‌آمد. یک روز یواشکی از او پرسیدم چرا دیر می‌آیی؟ گفت هیچی، من سر راه یک کله‌پزی پیدا کردم هر روز می‌روم آنجا صبحانه می‌خورم، بعد می‌آیم؛ امروز هم یک چشم با خودم آوردم که هرکس صبحانه نخورده بدهم بخورد! یادم است صحنه‌ای داشتیم که در آن قرار بود همه بچه‌های من و نادره بعد از مدت‌ها قهر و کدورت در منزل ما برای نهار جمع شوند، اما بعد از ساعت‌ها انتظار هیچکدام نیامدند، من هم عصبانی ‌شدم و همه بشقاب‌ها را ‌شکستم و با پا روی خرده‌های شکسته شده آنها با عصبانیت راه رفتم؛ در این سکانس حتی یک بشقاب سالم هم باقی نگذاشتم. بعد از پایان این صحنه به من گفتند بشقاب‌هایی که آنقدر طبیعی شکستی، همه مال آرشیو سازمان بود.»

بازی‌های زنده‌یاد محمدعلی کشاورز در تلویزیون به همین چند مورد ختم نمی‌شود و حضور در این عرصه تا سال‌های پایانی دهه ۸۰ نیز ادامه داشت. حضور به عنوان مهمان در سریال «پاتوق» و ایفای نقش در تله‌تئاتر «آدم خوابش می‌گیره»، از آخرین فعالیت‌های این هنرمند فقید در عرصه تلویزیون محسوب می‌شود.

محمد علی کشاورز همین فروردین ماه امسال ۹۰ ساله شد؛ او در آخرین پیامی که نوروز و در سالروز تولدش در اختیار ایسنا گذاشت، نوشت: 

 «سپاس بی‌پایان ایزد منان را که تاکنون فرصت زیست در نود رستاخیز زیبای طبیعت را سهم من از این روزگار کرده است. نود سال شکست و پیروزی، غم و شادی، سختی و آرامش.
و اما این روزها، روزهای سختی است. روزهای سخت برای مردمی که سالیان درازی است شادی آنها شادی من و غمشان غم من است؛ مردمی که نفسم به نفسشان بند است.

آنچه در این روزهای سخت امید و لبخند را زنده نگه می‌دارد، صحنه‌های ماندگاری است از انسانیت، محبت و همدلی. صحنه‌هایی که در گوشه گوشه‌ی این کشور رقم می‌خورد و روح انسان را به پرواز در می‌آورد. این همدلی، این همراهی، این محبت ما را از این گذرگاه سخت نیز عبور خواهد داد. فردا روزهای بهتری است. عزیزانم یادمان بماند که این بلای همه‌گیر چه به ما می‌آموزد؟ این شرایط سخت تلنگری است برای تمام انسان‌ها. تمام انسان‌های فراموشکار!

برای ما که عزیزترین و زیباترین لحظه های زندگی را در کنار خود داریم و قدر نمی دانیم.

روزهای زیبا می‌آید. ای کاش یادمان بماند از این پس با طبیعت مهربان‌تر باشیم، باهم مهربان‌تر باشیم.

قدر تک تک ثانیه‌های حضور عزیزان و دوستانمان را بدانیم. زندگی را پاس بداریم. در این واپسین دهه زندگیم برای همه هم‌وطنانم صبر، سلامتی و آرامش آرزو می‌کنم.»

به گزارش ایسنا، دکتر علیرضا رییسی در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران، درباره وضعیت بیماری کرونا در کشور، گفت: دغدغه من خیلی درباره بیماری و عوارض آن نیست، بلکه بزرگترین نگرانی و دغدغه من عادی شدن این بیماری است. اگر مردم به سمت عادی سازی روند و فکر کنند که ویروس ضعیف شده و فعالیتش تمام شده و می‌توانیم دیگر مسائل بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نکنیم، بزرگترین معضل را برای کنترل و مدیریت بیماری ایجاد می‌کند.

خطر کرونا همچنان وجود دارد

فاصله‌گذاری اجتماعی را جدی بگیرید

وی افزود: ضمن تشکر از مردم، خواهش می‌کنم که اگر احساس می‌کنند که ما داریم بر بیماری غلبه می‌کنیم و یا خودمان را با سایر کشورها به ویژه کشورهای اروپایی که میزان مرگ و میرشان بالاست، مقایسه می‌کنیم، نباید فراموش کنیم که خطر بیماری کووید-۱۹ هنوز وجود دارد. فراموش کردن بیماری  خطرناک‌ترین اتفاقی است که می‌تواند رخ دهد. همچنان فاصله‌گذاری اجتماعی را جدی گرفته و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنیم. در عین حال مردم می‌توانند به عنوان ناظر عمل کنند و اگر شاهد بودند که  در جایی پروتکلی رعایت نمی‌شود، تذکر دهند که با توجه به اینکه در ماه رمضان هم هستیم، مصداق امر به معروف و نهی از منکر است. زیرا آنچه با سلامت و جان بیماران در ارتباط است را باید جدی بگیریم.

بسیج ملی مقابله با کرونا؛ افتخاری درتاریخ حوزه سلامت

وی ادامه داد: بسیج ملی مقابله با کرونا یک برگ زرین و افتخاری در تاریج حوزه سلامت جمهوری اسلامی ایران است که با همکاری و همت مردم رقم خورد. به طوری که دبیر کل سازمان بهداشت جهانی که می‌خواست از ایران اسم ببرد، از بسیج ملی نام برد که در مرحله اول در قالب این بسیج بیش از ۷۱ میلیون نفر غربالگری شدند و به عبارتی به ۷۱ میلیون نفر مشورت پزشکی دادیم و افرادی که نیاز به ارجاع داشتند، این کار برایشان انجام شد. این باعث شد که بار مراجعه به بیمارستان‌ها بسیار کاهش یابد و در عین حال حتی کسانی که در مراحل اولیه و خفیف بودند، شناسایی شده و تحت درمان قرار گرفتند که بار مراجعه افراد بدحال به بیمارستان‌ها کاهش یافت.

فعال‌سازی آزمایشگاه های سرپایی در مراکز بهداشت و درمان

وی اظهار کرد: استراتژی اصلی الگوی کشوری در مقابله با این بیماری که در نوع خودش از مترقی‌ترین راه‌هاست، بحث فعال‌سازی آزمایشگاه‌های سرپایی ما در مراکز بهداشت و درمان است. به طوری که افرادی که نیاز داشته باشند، آزمایش برایشان انجام می‌شود. افرادی که تست‌شان مثبت شود، مورد مراقبت قرار گرفته و خانواده‌شان هم مورد مراقبت قرار می‌گیرند و در صورت نیاز از آنها تست گرفته می‌شود و افراد باید ایزوله باشند تا بتوانیم زنجیره انتقال بیماری را قطع کنیم.

رییسی گفت: تا امروز بیش از ۳۵ هزار آزمایش سرپایی انجام دادیم که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی بوده است. یک فرمول ساده برای مقابله با این بیماری وجود دارد که این است که باید افراد مثبت حتی با علائم خفیف را پیدا کرده و مورد مراقبت قرار دهیم و افرادی که در ارتباط با این افراد بوده‌اند هم باید مورد مراقبت قرار گیرند که این کار به خوبی در حال انجام است. دانشگاه‌هایی که در این زمینه اقدام کردند طی یک هفته تا ۱۰ روز اخیر تاثیر بسیار مثبتی بر ورودی بیمارستان‌ها گذاشته است.

رییسی گفت: تاکنون حدود ۳۶۹ مرکز نمونه‌برداری در کشور ایجاد کردیم که به ۴۲۰ مرکز می‌رسد. پیش‌بینی کردیم که در این فاز  ۱.۵ میلیون تست انجام شود که باید در سراسر کشور انجام شود.

وی تاکید کرد: اگر این بیماری عادی شود، دوباره می‌تواند بازگردد. همانطور که تاکنون همدلانه در کنار ما بودید، امیدواریم همدلی‌ها ادامه داشته باشد و بتوانیم به طور کامل این بیماری را کنترل کنیم.

رییسی در پاسخ به سوالی درباره تعداد مناطق سفید کرونا در کشور، گفت: برای تصمیم‌گیری در حوزه این بیماری نمی‌توانیم برای همه استان‌ها و کل کشور یک نسخه واحد بپیچیم. زیرا وقتی روند بیماری و آمار تجمیعی بیماری را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که در دو استان یا شهری که از نظر جمعیتی یکسان هستند، آمار بالا یا پایین است. به عنوان مثال ممکن است یک استان ۳۰۰ بیمار داشته باشد، اما استان  دیگری ۵۰۰ بیمار داشته باشد. این موضوع به آن معنی نیست که استانی که ۳۰۰ بیمار دارد، وضعیتش بهتر است. بلکه ممکن است استانی که ۵۰۰ بیمار دارد، برخی از شهرستان‌هایش هیچ بیماری نداشته باشند. از طرفی ممکن است استانی که ۳۰۰ بیمار داشته، هر یک از شهرستان‌هایش ۵۰ بیمار داشته باشند. بنابراین شهرستان به شهرستان وضعیت متفاوت است.

وضعیت کرونا در هر استان و شهرستان با گذشت زمان تغییر می‌کند

وی افزود: اگر شهرستانی باشد که طی دو هفته گذشته، کمتر از یک بیمار بستری در روز داشته است و این یکی از شهرستان‌هایی است که آلودگی زیادی ندارد، این‌ها به معنی این نیست که تضمینی وجود دارد که بیماری در آن شهرستان نیست و برای همیشه سفید باقی می‌ماند. در عین حال باید توجه کرد که هر شهرستان ممکن است با گذشت زمان شرایطش تغییر کند. شهرستانی که در دوهفته گذشته دو یا سه بیمار داشته، ممکن است در هفته بعد ۱۰ بیمار داشته باشد.

۱۱۶ شهرستان در وضعیت سفید کرونا طی دو هفته گذشته

رییسی ادامه داد: نکته دیگر این است که خیلی بر روی رنگ سفید و قرمز تاکید نکنید. زیرا برخی می‌گویند تعریف وضعیت سفید یا قرمز یا زرد چگونه است. این‌ها یک سطح است. سطح پایین، متوسط و بالا. بر اساس آخرین آمار طی دو هفته گذشته ۱۱۶ شهرستان بودند که این شرایط را داشتند و کمتر از یک بیمار در روز داشتند. بر این اساس برخی مناطق میزان بیمارشان صفر بوده، برخی مناطق هم دو دهم یا سه دهم بیمار در روز داشته‌اند. باید توجه کرد که این شهرستان‌ها ممکن است وضعیتشان تغییر کند.

وی درباره وضعیت بازگشایی‌ها نیز گفت: در حال حاضر برای بازگشایی اماکن و واحدهای صنفی، مشاغلی که ریسک پایین داشتند باز شده‌اند؛ البته با رعایت پروتکل‌ها که باید فاصله‌گذاری باشد و پروتکل‌ها رعایت شود. تنها مورد در ماه رمضان این است که به عنوان مثال ممکن است در یک شهر تعدادی بخواهند برای نماز خواندن مراجعه کنند. ما اعلام کردیم که با پروتکل‌هایی که اعلام کردیم و با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی بروند و ترجیحا در خانه وضو بگیرند، از ماسک استفاده کرده و با خودشان مهر، جانماز و... ببرند و در آن مساجد هم فعلا بحث سخنرانی و محافل قرآن خوانی و دعاخوانی نباید انجام دهند. این تصمیم‌گیری فعلا فقط در حوزه مساجد انجام شده است. این رنگ سفید،   زرد و قرمز نوعی تقسیم‌بندی میزان بروز و شیوع بیماری در سطح شهرستان‌ها و استان‌هاست تا بتوانیم به صورت محلی و استانی و شهرستانی تصمیم‌ بگیریم.

رییسی تاکید کرد: آرزوی همه ماست که اماکن مذهبی بازگشایی شوند و زیارت کنیم، اما فعلا  شرایط برای این اماکن اصلا وجود ندارد و تا پایان ماه مبارک رمضان این شرایط وجود ندارد. اگر زمانی وضعیت‌مان به مرحله ای رسیدیم که این اماکن در مناطق سفید باشند، تصمیم‌گیری می‌کنیم. البته با روند فعلی بعید می‌دانم که به زودی این اتفاق بیفتد، اما امیدوارم همه ما به این آرزویمان برسیم.

کرونا در استان‌های جنوبی کمتر است؟

وی در پاسخ به سوال ایسنا درباره برخی اظهارات مبنی بر وجود بیشترین مناطق سفید در مناطق جنوبی و گرمسیر کشور، گفت: با توجه به شناختی که از اجداد این ویروس یعنی کروناویروس‌ها دیگری مانند سارس و مرس و... داریم، این تصور وجود داشت که این ویروس هم به گرما حساس است، اما  متاسفانه این ویروس خیلی شواهدی مبنی بر اینکه با هوای گرم از بین برود، هنوز وجود ندارد.   شاهدش هم این است که در حال حاضر قسمت‌هایی از شهرهای خوزستان، بوشهر و هرمزگان افزایش بیماری می‌بینیم. در عین حال ۱۱۶ شهرستانی هم که اعلام شده فقط مربوط به مناطق جنوب نیست، بلکه مربوط به ۲۴ استان است و در ۲۴ استان کشور مناطق سفید یا کمتر آلوده وجود دارد.

توصیه اکید به استفاده از ماسک و دستکش در مترو و اتوبوس

وی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، درباره اجباری شدن استفاده از ماسک و دستکش در حمل ونقل عمومی، گفت: اگر توانایی اجرای پروتکلی که وزارت بهداشت در ارتباط با فاصله‌گذاری اجتماعی ارائه داد، وجود داشت، خیالمان راحت بود، اما الان می‌بینم که این پروتکل‌ها رعایت نمی‌شود و مترو و اتوبوس‌ها شلوغ هستند. بنابراین استفاده از ماسک و حتی دستکش به شدت توصیه می‌شود. برنامه هم این شد که خود شهرداری با وزارت صمت و وزارت بهداشت در صورت امکان بتوانند در محل سوار شدن اتوبوس و مترو ماسک در اختیار مردم قرار دهند. البته این‌ها رایگان نخواهد بود و مبلغی می‌گیرند. اما قرار شد ماسک‌های ارزان‌ قیمت در اختیار قرار دهند. در عین حال در خانه هم می‌توان ماسک درست کرد و نیاز نیست که حتما ماسک سه لایه یا N۹۵ استفاده کنند.

ورود به پارک‌ها فقط برای قدم‌زدن

رییسی در پاسخ به سوالی درباره بازگشایی پارک‌ها، گفت: باید توجه کرد که بحث سلامت را فقط نداشتن بیماری نمی‌دانیم، بلکه تعریف سلامت از نظر سازمان بهداشت جهانی سلامت جسم، ‌ روح و روان و حتی سلامت معنوی را شامل می‌شود. تصمیماتی که اتخاذ می‌شود، بر این اساس است. در پارک‌ها اعم از پارک‌های محله‌ای و... نشستن و سفره پهن کردن و غذا خوردن حتی بعد از افطار هم ممنوع است. در عین حال سیستم‌های آب‌خوری و... قرار شد تعطیل باشند و اگر قرار شد که در پارک‌ها آب وجود داشته باشد، می‌تواند به صورت مرکز فروش باشد و جایی برای نشستن نباید داشته باشد. صرفا برای قدم زدن و ... می‌توانند از پارک‌ها استفاده کنند.

خدمات سلامت روان در داخلی ۸ سامانه ۴۰۳۰

وی افزود: از طرفی نمی‌توانیم بین سلامت جسمی و روحی و روانی تفکیک قائل شویم. در حال حاضر ما در بحث سلامت روان هم اقداماتی را انجام داده‌ایم. در سامانه ۴۰۳۰ داخلی هشت کارشناسان ما در حوزه سلامت روان به خوبی خدمات ارائه می‌دهند و تاکنون ۴۵۰ هزار تماس و مشورت در حوزه سلامت روان ارائه شده است. بنابراین بازگشایی پارک‌ها به معنای عادی‌سازی نیست، اما در عین حال مردم هم خوب رعایت می‌کنند و تجمع زیادی وجود ندارد. هرچند که در زمانی هم که پارک‌ها بسته بود، یکسری افراد باز هم وارد می‌شدند.

شطرنج‌بازی با کرونا

رییسی در پاسخ به سوال دیگری درباره وضعیت مقابله با کرونا در کشور و اظهاراتی که با عنوان شطرنج‌بازی با کرونا مطرح شده بود، گفت: واقعیت این است که ما با رقیبی طرف شده‌ایم که هر حرکتی که انجام می‌دهد، ما هم باید متناسب با آن پیش رویم. بحث هوشمندسازی به همین معناست که اگر دیدید در جایی ویروس میزان ابتلا را بالا می‌برد، باید آنجا را تعطیل کنید. اگر جایی دیدید که میزان ابتلا کم است، ‌ بر اساس پروتکل‌ها اجازه برخی فعالیت‌ها را بدهیم. اگر دیدیم ویروس به ظاهر به دارویی جواب می‌دهد، ‌ آن دارو را استفاده می‌کنیم. نه فقط ما بلکه دنیا این اقدامات را انجام می‌دهد. در دنیا هزاران کارآزمایی بالینی در حوزه درمان این بیماری در حال انجام است.

رفتار متفاوت کرونا در اروپا

وی تاکید کرد: بنابراین از آنجایی که رفتار ویروس ناشناخته است، باید به همین صورت عمل شود و گام به گام با رفتار ویروس پیش رویم. به عنوان مثال یک زمانی تعداد زیادی تخت برای بیماران کرونایی در کشور خالی کردیم و با توجه به شرایطی که در چین دیدیم، حدود ۲۰ هزار تخت نقاهتگاه ایجاد کردیم، اما به میزان کمی از آن استفاده کردیم. زیرا پیش‌بینی‌های ما مبنی بر ایجاد شرایطی مانند چین در کشور محقق نشد و اکنون اعلام کردیم که تعداد نقاهتگاه‌ها کاهش یابد. در عین حال اگر ایتالیا می‌خواست بر اساس الگوی کشور ما پیش رود، نمی‌توانست. دیدیم که در اروپا چه اتفاقی افتاد. رفتاری که ویروس در ایتالیا، اسپانیا و فرانسه و حتی هلند نشان داد، بسیار متفاوت بود.

رییسی تاکید کرد: بنابراین اقدام درست این است که بر اساس رصدی که انجام می‌شود، پیامدهای ویروس را رصد کرده و بر اساس آن تصمیم‌گیری کنیم. ما باید هوشمند عمل کنیم و رفتار ویروس را مدنظر قرار دهیم. باید توجه کرد که نمی‌توان یک نسخه واحد برای کل کشور پیچید و هر استان با استان دیگر متفاوت است و باید بر اساس وضعیت هر استان و شهرستان تصمیم بگیریم. این یعنی حرکتی مانند بازی شطرنج.

حدود ۶۰ شهرستان در وضعیت قرمز کرونا

وی در پاسخ به سوالی درباره مناطق قرمز کرونا، گفت: حدود ۶۰ شهرستان در وضعیت قرمز هستند که در خود این شهرستان‌ها هم شرایط یکسان نیست و طیف بسیار وسیعی وجود دارد. به عنوان مثال شاخص‌ها در این استان‌ها از  ۵ بیمار به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است تا ۳۵ بیمار به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر. از آنجایی که این شهرستان‌ها جزو مراکز استان‌ها بوده و از شهرهای بزرگ محسوب می‌شوند، جمعیت زیادی را به خودشان اختصاص می‌دهند. در عین حال ۱۱۶ شهرستانی که جزو مناطق سفید هستند، جمعیتی حدود ۱۴ تا ۱۵ میلیون را شامل می‌شوند. بر همین اساس در اکثر مناطق کشور همچنان درگیر ویروس هستیم و باید همچنان به صورت جدی مبارزه کنیم و اصلا وضعیت عادی و خوب نیست. ما بر اساس رصد روزانه تصمیم‌گیری می‌کنیم. در عین حال هر سه روز یکبار جدول مناطق سفید را به روز می‌کنیم. اگر مناطق سفید را کنار بگذاریم، بقیه مناطق قرمز و زرد محسوب می‌شوند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت افزود: مناطق قرمز در جاهای مختلف است، اما نزدیک به ۶۰ شهرستان ما جزء‌ مناطقی هستند که بیشترین میزان بروز بیماری را دارند. این مناطق عمدتا شامل مراکز استان‌ها هستند. مناطقی در لرستان، خوزستان، تهران، اصفهان و شیراز چند شهرستان وجود دارد که وضعیت قرمز دارند. در اکثر استان‌های ما حداقل یک شهرستان علاوه بر مرکز استان به عنوان منطقه قرمز وجود دارد.

معاون بهداشت وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره استفاده از ماسک در مترو و اتوبوس و رایگان کردن این ماسک‌ها، گفت: در بسیاری از موارد نیازی به خرید ماسک نیست و در خانه هم قابل تهیه است. طی چند روز آینده هم درباره عرضه ماسک در ورودی وسایل حمل و نقل عمومی به مردم تصمیم‌گیری می‌شود. قرار شد به این ماسک‌ها سوبسید دهند و به صورت ارزان حتی ارزان‌تر از قیمت واقعی ماسک در اختیار افراد قرار دهند. توصیه می‌کنم کسانی که برنامه مشخصی در استفاده از حمل و نقل عمومی دارند، در خانه ماسک تهیه کنند.

وی در پاسخ به سوال دیگری درباره امکان ابتلا به کرونا از طریق کولر گازی، گفت: تاکنون چندین بار مقالاتی مطرح شد که آیا ویروس از طریق هوا هم منتقل می‌شود یا خیر. با توجه به آخرین بررسی‌ها انتقال ویروس از طریق ترشحات اتفاق می‌افتد. از آنجایی که ویروس کرونا، ویروسی سنگین است، در قطراتی مانند سرفه و عطسه می‌تواند منتشر شود و به همین دلیل استفاده از ماسک می‌تواند کمک کننده باشد. اینطور نیست که ویروس بتواند از طریق کولرگازی منتشر شود. اتفاقا وجود تهویه می‌تواند شانس انتقال را کاهش دهد. ضمن اینکه همه کولرهای گازی فیلتر دارند و حتی برخی از کولرهای گازی، فیلترهای آنتی‌باکتریال دارند. در عین حال آنقدر زیاد نیست که این انتقال بتواند به این صورت اتفاق افتد. بیشترین انتقال از طریق هوا مربوط به کادر درمان است. در فضای باز امکان انتقال هوایی وجود ندارد و تهویه می‌تواند غلظت ویروس را کاهش داده و شانس انتقال را پایین آورد.

غربالگری ۷۱ میلیون نفر در طرح بسیج ملی مقابله با کرونا

رییسی درباره نحوه انجام آزمایش‌های سرپایی، گفت: در طرح غربالگری بسیج ملی مقابله با کرونا، از ۷۱ میلیون نفری که غربالگری کردیم، به یک میلیون نفر دارای علائم رسیدیم که از سوی پزشک ویزیت شدند. به طوری که در مراکز سرپایی‌مان  ۷۰۰ هزار ویزیت انجام دادیم و از این تعداد حدود ۱۱۰ هزار نفر در مرحله اول واجد شرایط تست بودند. بنابراین راه انجام تست‌مان از این مسیر است. یعنی فرد از مسیر غربالگری وارد می‌شود، پزشک معاینه می‌کند و در صورت نیاز به تست در سیستم ثبت می‌کند. سپس فرد در مراکز نمونه‌برداری حضور پیدا کرده و نمونه‌برداری می‌شود. در مرحله بعد اگر این افراد مثبت شدند، اعضای خانواده آنها هم تست می‌شوند و حتما باید به مدت ۱۴ روز قرنطینه باشند. افرادی هم که با این افراد مثبت ارتباط داشتند حتی اگر بدون علامت باشند، تست می‌گیریم.

وی افزود: در ۶۳ دانشگاه و دانشکده‌ پزشکی این اقدام را استارت زدیم و ۳۶۹ مرکز نمونه‌گیری ایجاد شده که به ۴۲۰ مورد خواهد رسید. پیش‌بینی می‌کنیم که به احتمال زیاد بتوانیم روزانه ۱۰ هزار تست انجام دهیم. فکر می‌کنیم نهایتا بین ۲۰ روز تا یک ماه می‌توانیم ۱.۵ میلیون تست را انجام دهیم.

آغاز مرحله دوم غربالگری

رییسی در پاسخ به سوالی درباره جمعیتی که مورد غربالگری قرار نگرفته‌اند، گفت: این ۷۱ میلیون افرادی هستند که در سامانه سیب ثبت شده بود. همچنین حدود ۶ میلیون نفر هم در سامانه ناب و سینا در استان گلستان و خراسان رضوی ثبت شدند و در حقیقت آمار واقعی ما حدود ۷۷ میلیون نفر است. در عین حال ما اکنون مرحله دوم غربالگری را آغاز کرده‌یم. در مرحله اول غربالگری ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از افرادی را که دچار بیماری‌های زمینه‌ای اعم از قلبی، ریوی و... بودند یکبار غربالگری کردیم. همچنین حدود ۵.۸ میلیون نفر افراد بالای ۶۵ سال را غربالگری کردیم. به علاوه یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر مادر باردار. مجددا در مرحله دوم، غربالگری این افراد پرریسک دارد آغاز می‌شود و طبق آخرین آمار غربالگری حدود ۱۲ میلیون نفر از افراد پر ریسک آغاز شده است.

تظاهرات پوستی کرونا

معاون بهداشت وزیر بهداشت درباره تظاهرات پوستی بیماری کرونا، گفت: موارد مختلفی از تغییر رنگ پوست تا اگزما و پوسته پوسته شدن، عفونت‌های پوستی و تغییر رنگ نقطه نقطه‌ای پوست برای کرونا گزارش شده‌اند. طبق آخرین بررسی‌ها این اتفاق به دلیل درگیری مویرگ‌ها و لخته شدن خون در مویرگ‌هاست که می‌تواند منجر به تغییر رنگ شود. مواردی هم بوده که تغییر رنگ پوستی زیادی انجام شده که در دست بررسی است. بنابراین تغییرات پوستی هم جزو علائم کووید-۱۹ است، اما میزان آن بسیار کم است.

در پاییز منتظر موج بعدی کرونا باشیم

گروه‌های پرخطر شهریورماه واکسن آنفلوآنزا بزنند

رییسی درباره زمان از بین رفتن کرونا، گفت: این بیماری به طور کلی از بین نخواهد رفت، بلکه با ما خواهد ماند، اما با حالت کنترل شده. متاسفانه در پاییز باید منتظر موج بعدی کرونا باشیم و باید این آمادگی را هم داشته باشیم. یادمان باشد که در پاییز بیماری فصلی آنفلوآنزا را هم داریم که علائم این بیماری‌ها هم شبیه به یکدیگر است. بر همین اساس از همین الان پیش‌بینی کردیم که گروه‌های آسیب پذیر باید قبل از پاییز و در شهریور ماه واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند. نکته دیگر این است که ما به شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی هم درخواست دادیم که بر روی تست‌هایی کار کنند که به صورت همزمان هم بتواند آنفلوآنزا را بسنجد و هم کرونا را. این بسیار می‌تواند به ما کمک کند.

از کرونا درس بگیریم

وی تاکید کرد: در عین حال باید از کرونا درس بگیریم. کرونا درس‌آموخته‌های زیادی دارد. به عنوان مثال واقعا باید در کشور بانکداری الکترونیک را بیش از این تقویت کرده و آموزش‌های مجازی را در دانشگاه‌ها و مدارس قوی‌تر کنیم. همچنین خریدهای مجازی را هم باید بیشتر کنیم و این‌ها را توسعه دهیم و دولت تسهیلاتی قائل شود. زیرا اگر دست‌مان در این حوزه‌ها باز باشد، بسیاری از افراد می‌توانند در خانه بمانند. مردم کشور ما خیلی خوب همکاری کردند و سیزده به در دیدیم که کسی بیرون نیامد. مردم مراقب سلامتی‌شان هستند و همکاری می‌کنند، اما گاهی ناچارند از منزل خارج شوند. وقتی قرار است برای دریافت وام، سیم‌کارت بخرند، مردم بیرون می‌آیند، اما اگر تمهیداتی بیندیشیم و سیم‌کارت را با پست در منزل تحویل دهیم، بسیار موثر است. این فرصتی است که از اکنون باید به فکر پاییز باشیم. اگر در حال حاضر مشکلاتی در حوزه تولید ماسک داریم باید از هم‌اکنون به فکر تولید ماسک برای پاییز باشیم. مجموعه‌ای از این اقدامات باید انجام شود تا بتوانیم پاییز ایمن‌تری را بگذارنیم.

رییسی تاکید کرد: طی دو هفته گذشته در ۱۲۷ شهرستان فوتی نداشتیم و در ۱۱۶ شهرستان نیز کمتر از یک بستری داشته‌ایم. ممکن است یک شهرستان ۱۰۰ بستری داشته است، اما فوتی نداشته است. اتفاقا بسیاری از شهرستان‌هایی که وضعیت سفید دارند، با شهرستان‌هایی که فوتی نداشتند، همپوشانی داشته‌اند. بنابراین شاخص بستری بیمارستانی بسیار مهم است.

تالارها، رستوران‌ها و باشگاه‌های ورزشی هنوز اجازه بازگشایی ندارند

رییسی درباره بازگشایی غیر قانونی اماکنی مثل ورزشگاه ها، تالارها و رستوران‌ها، گفت: وزارت بهداشت حداکثر سعی خود را کرده که مسائل مختلف جامعه را در نظر بگیرد، اما اولویت اول ما سلامتی است. اگر قرار اشد که بازگشایی‌ها به صرف توجه به مسائل اقتصادی، اجتماعی و مذهبی انجام شود و سلامت مردم را زیر سوال برد، قطعا واکنش نشان می‌دهیم و از آن جلوگیری خواهیم کرد. اماکنی که جزء واحدهای صنفی پر ریسک هستند مانند تالارها، رستوران‌ها، باشگاه‌های ورزشی و... اکنون اجازه بازگشایی ندارند. اگر جایی باز باشد، غیر قانونی است و تاکنون هم بیش از ۳۰۰ واحد پلمبپ شده‌اند. بیش از ۸۰۰ واحد تذکر گرفتند. مردم هم می‌توانند در صورت مشاهده تخلف در این زمینه  با ۱۹۰ تماس بگیرند و گزارش دهند. وزارت بهداشت پروتکل‌ها را تدوین کرده است، اما نظارت صرفا به عهده وزارت بهداشت نیست، بلکه  تعزیرات و قوه قضاییه و نیروی انتظامی و اصناف جزء همکاران ما در حوزه نظارت هستند.

تست سرولوژی برای تشخیص کرونا نیست

رییسی درباره انجام تست‌های سرولوژی یا آنتی بادی نیز گفت: تست آنتی‌بادی به هیچ وجه به‌عنوان تست تشخیصی بیماری کرونا نیست. امروز پیام تبلیغی از یکی از آزمایشگاه‌ها دیدم که نوشته بود «انجام تست کرونا در کمترین زمان با یک قطره خون» که منظورش تست آنتی‌بادی است، اما ما اصلا این تست را به‌عنوان یک تست تشخیصی قبول نداریم. این تست فقط مواجهه با ویروس را نشان می‌دهد و بعد از گذشت ۱۴ روز از علائم بیماری، می‌تواند قسمتی از آنتی‌بادی مثبت باشد که نشان می‌دهد یک مواجهه قبلی با ویروس وجود داشته است.

وی ادامه داد: ما در دستور کار داریم که این تست را در چند جا انجام دهیم و نتایج آن را بررسی کنیم. به عنوان مثال می‌خواهیم بررسی کنیم که برای افرادی که بیشترین برخورد را با بیماران کرونایی داشتند، آیا تست آنتی‌بادی در بدن‌شان تولید شده که بتواند از ابتلای بعدی فرد جلوگیری کند یا خیر. بر این اساس اگر افرادی مبتلا شده و تست PCR او  مثبت  شده باشد، بعد هم تست آنتی‌بادی را برایش انجام دهیم و ببینیم که آنتی بادی او مثبت است، به احتمال زیاد تا مدتی در برابر ویروس ایمن خواهد بود. به گفته سازمان بهداشت جهانی این تست‌ها فقط برای سیر اپیدمیولوژیکی بیماری و تحقیقات است و برای تشخیص کاربردی ندارد.

منعی برای فعالیت کلینیک‌های زیبایی نیست

رییسی درباره بازگشایی و فعالیت کلینیک‌های جراحی زیبایی نیز اظهار کرد: مراکز بخش خصوصی درمانی و کلینیک‌های زیبایی منعی برای فعالیت ندارند و می‌توانند باز باشند، اما واقعیت این است که میزان مراجعه مردم به بخش خصوصی به‌خصوص کلینیک‌های  زیبایی پایین آمده است. این مساله یکبار در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مطرح شد که این مراکز جزء مشاغل آسیب‌دیده قرار گرفته و تسهیلات دریافت کنند و یکبار هم در کمیته اقتصادی ستاد ملی مبارزه با کرونا مورد بحث قرار گرفت که به زودی در مورد آن تصمیم‌گیری خواهند کرد. به‌ویژه اینکه ۶۰ درصد این مراکز میزان مراجعات‌شان بسیار کاهش یافته است و درآمدشان کم شده است و ممکن است برخی از افراد نیروی انسانی این مراکز تعدیل شوند که در حال پیگیری است و فکر می‌کنم تسهیلاتی برایشان در نظر گرفته شود.

رییسی درباره بسیج ملی مقابله با کرونا اظهار کرد: اگر می‌بینید ورودی بیمارستان‌ها کم شده ناشی از اقدامات بسیج ملی مقابله با کروناست که افراد را در مراحل اولیه و در مراکز سرپایی شناسایی می‌کند. حدود یک میلیون نفر از ۷۱ میلیون نفری که غربالگری شدند و علائم داشتند، بررسی شدند و ۷۰۰ هزار ویزیت در مراکز ما انجام شد و برای ۱۲۳ هزار نفر هم یک اقدام موثر شامل درمان سرپایی، مراقبت یا بستری در بیمارستان انجام شد و حدود ۹۰۰۰ نفر از آنها به بیمارستان ارجاع شدند. بنابراین یک کار سیستماتیک و بسیار موثر در کشور انجام شد و در بسیاری از موارد مدیون اجرای بسیج ملی مقابله با کرونا هستیم.

رییسی درباره شلوغی خیابان‌ها و ترافیک در سطح شهر، گفت: شلوغی که اکنون در خیابان‌ها می بینیم، ‌ دو دسته است. یک علت شلوغی به دلیل وجود بیشتر خودروهای شخصی خیابان‌هاست؛ در حالی که پیش از شیوع کرونا برای پیشگیری از آلودگی هوا تاکید بر استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی داشتیم، اما اکنون توصیه ما بر عکس است؛ چرا که استفاده از وسیله حمل و نقل شخصی می تواند در رعایت فاصله گذاری اجتماعی موثر باشد و منجر به کاهش انتقال کرونا شود، اما ترافیک و آلودگی هوا را به دنبال دارد. البته نباید فقط تهران را در نظر گرفت، بلکه باید تمام کشور را رصد کرد.

وی ادامه داد: درباره اصناف هم طبق گزارشی که اصناف در کمیته امنیتی و اجتماعی ارائه دادند، علی‌رغم بازگشایی اصناف متاسفانه واحدهای صنفی بازگشایی شده رونق زیادی ندارند و مراجعه برای خرید در این اصناف مانند کیف، کفش و پوشاک استقبالی از طرف مردم صورت نگرفته است. در عین حال همچنان به مردم توصیه می‌کنیم که فقط برای خرید ضروری به مراکز خرید و پاساژها مراجعه کنند و اگر افراد برای پاساژ گردی از خانه بیرون بیایند، دچار چالش خواهیم شد. البته واقعا هم چنین مواردی را مشاهده نکردیم و این موارد بسیار کم است.

شعار در خانه بمانیم؛ استراتژی اصلی باشد

وی با بیان اینکه از طرفی برخی شلوغی‌ها به دلیل استفاده افراد از حمل و نقل عمومی است، گفت: متاسفانه زیرساخت حمل و نقل عمومی کلان‌شهرهای ما همواره ضعیف بوده است و هنوز هم ضعیف است. زمانی که بحث آلودگی هوا بود نیز همین مشکل را داشتیم و اکنون هم همین مشکل را داریم. کار اصلی برعهده مردم است و شعار در "خانه بمانیم" شعار اصلی ماست و اگر کسی از منزل خارج می‌شود برای موضوعات ضروری باید بیرون بیاید. باید توجه کرد که این ویروس ناشناخته است و مدام رفتار خود را تغییر می دهد و ما مدام با کرونا شطرنج بازی می کنیم. اینطور نیست که بتوانیم حرکت بعدی‌اش را پیش‌بینی کنیم.

علایم جدید کرونا

معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره علائم بیماری کرونا و تغییر این علامت‌ها، اظهار کرد: ابتدا علائمی مانند سرفه، عطسه، گلو درد و مشکلات تنفسی از علائم شبه انفلوانزایی کرونا بودند. باید توجه داشت که ۴۴ درصد مبتلایان در شروع علائم بیماری تب ندارد، اما بیش از ۹۰ درصد افراد در طول بیماری تب می‌کنند. این دو نکته با یکدیگر فرق دارند و اینکه فکر کنیم می‌توانیم با تب سنجی بیماران کرونا را شناسایی کنیم، درست نیست. بنابراین در ابتدای بیماری با تب‌سنجی نمی توانیم همه بیماران را شناسایی کنیم. زمان تب سنجی در شناسایی بیماران مهم است. در عین حال ویروس کرونا علایم گوارشی، سردرد، اختلال چشایی و بویایی دارد. همچنین با توجه به اثری که روی حلق و حنجره می‌گذارد، حتی می‌تواند در شنوایی اختلال ایجاد کند. حتی ممکن است فقط خودش را با سردرد نشان دهد.

رییسی تاکید کرد: در پزشکی برخی علامت‌ها را پزشک تشخیص می‌دهد و برخی علامت‌ها را بیمار اعلام می‌کند. به عنوان مثال پزشک میزان اکسیژن را می‌سنجد. اخیرا در مواردی دیده شده که یکسری بسته شدن عروق در مغز، ریه و قلب رخ دهد و موجب سکته شود. این بیماری با توجه به اینکه گیرنده خاصی به نام AC۲ را هدف قرار می‌دهد، می‌تواند بر عروق، قلب، ریه و کلیه را مورد حمله قرار دهد. باید توجه داشت که تشخیص بیماری از روی مجموع علائم است و کار دشواری نیست.

دکتر محمدرضا آهنچیان در گفت‌وگو با ایسنا ضمن بیان این مطلب گزارشی از عملکرد آموزشی دانشگاه‌ها در شرایط شیوع کرونا ویروس ارائه داد و اظهار کرد: در حال تهیه گزارشی از تعداد دانشجویان تحت پوشش آموزش مجازی و تعداد استادانی که در این زمینه همکاری می‌کنند، هستیم؛ چرا که ارائه آمار دقیق و قطعی از همه دانشگاه‌های کشور در این زمینه، نیازمند این ارزیابی است؛ اما به طور کلی حدود ۹۰ درصد آموزش‌های دانشگاهی به سمت آموزش‌های مجازی حرکت کردند. این بدان معنی نیست که بگوییم ۹۰ درصد دانشجویان تحت پوشش این آموزش‌ها قرار گرفته‌اند، بلکه اجرای برنامه‌ها و کلاس‌های آموزشی به سمت مجازی شدن حرکت کرده است.

وی با اشاره به این که ارائه آموزش‌های دانشگاهی به صورت مجازی در همه کشورهای دنیا در حال اجرا است، تصریح کرد: ممکن است درصد مشارکت و سطح پوشش در همه نقاط کشور و همه دانشگاه‌ها یکسان نباشد؛ در برخی استان‌ها و شهرها درصد مشارکت در این آموزش‌ها بالا نیست.

به گفته مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم، به دلیل اینکه یک طرف آموزش‌های مجازی دانشجویانی هستند که باید مشارکت داشته باشند، بنابراین ممکن است در مواردی به دلیل مشکلاتی نظیر عدم دسترسی به ساختارهای مجازی و اینترنت، دسترسی دانشجویان به امکانات لازم برای این آموزش‌ها محدود باشد، البته در برگزاری کلاس‌های متعارف و حضوری نیز ممکن است در برخی کلاس‌ها همه دانشجویان قادر به شرکت در کلاس نباشند، اما با وجود چند دانشجوی غایب، کلاس لغو نمی‌شود.

ارائه آمار ۹۰ درصدی آموزش‌های مجازی دانشگاه‌ها

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی آموزشی وزارت علوم خاطر نشان کرد:‌  ارائه آمار ۹۰ درصدی آموزش‌های مجازی دانشگاه‌ها بر حسب اظهارات دانشگاه‌ها اعلام می‌شود. در واقع هنوز خود وزارت علوم زمان کافی برای راستی‌آزمایی در این زمینه نداشته است.

وضعیت آموزش مجازی در دانشگاه‌های کوچک

وی در خصوص وضعیت دانشگاه‌های کوچک کشور برای ارائه آموزش‌های مجازی نیز تاکید کرد: با توجه به این‌که بخش عمده‌ای از آموزش‌های مجازی به زیرساخت‌های ارتباطی و فناوری مربوط می‌شود، بنابراین در چنین مواقعی اگر دانشجویی در محل‌ها یا نقاطی از کشور قرار گرفته باشد که دسترسی او به اینترنت محدود و یا قطع باشد، به آموزش مجازی دسترسی نخواهد داشت، در این صورت آموزش عالی نیز نمی‌تواند مدعی باشد که می‌تواند این دانشجویان را در کلاس‌های آموزشی حاضر کند. به همین جهت اگر امکانات ارتباطی در برخی مناطق کشور وجود نداشته باشد، دانشجویان می‌توانند مشکلات و عدم دسترسی به آموزش‌های مجازی را به دانشگاه‌ها اطلاع دهند و درخواست کنند که به صورت‌های دیگری تحصیل خود را ادامه دهند.

به گفته آهنچیان، در حال حاضر  دانشگاه‌هایی که زیر ساخت‌های الکترونیکی آنها برای برقراری آموزش‌های برخط کامل نیست، دوره دشوارتری را طی می‌کنند، اما شرایط فعلی فرصتی است که همه دانشگاه‌ها بتوانند زیرساخت‌های الکترونیکی خود را تقویت کنند؛ اگر چه شاهد هستیم تکاپوی جدی و در همه دانشگاه‌های کشور به منظور حرکت در آموزش‌های مجازی صورت گرفته و تلاش می‌کنیم در این زمینه اگر نقصی هم از طرف دانشگاه باشد، برطرف شود.

جزییات و شرایط حذف ترم 

آهنچیان در خصوص سیاست وزارت علوم برای تصمیم‌گیری در خصوص حذف ترم از سوی دانشجویان نیز گفت: اگر به دلیل شیوع کرونا ویروس دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی تعطیل شوند، آسیبی جدی متوجه کشور خواهد شد که جایگزین ندارد. در واقع اگر این مراکز تعطیل شوند چرخه عرضه و تقاضای تربیت نیروی انسانی و نیاز بازار کار مختل می‌شود. دانشجویانی که باید در مهرماه ۱۳۹۹ وارد دانشگاه شوند و پس از طی دوره تحصیل ظرف ۴ یا ۵ سال به عنوان دانش‌آموخته دانشگاهی یا نیروی ماهر وارد بازار کار کشور می‌شوند، با حذف نیم‌سال حتی اگرچه ۶ ماه است، اما در واقع یک سال این چرخه با وقفه مواجه می‌شود. بنابراین وزارت علوم به هیچ عنوان تصمیم به حذف ترم ندارد. در واقع دانشجویانی که مایل هستند ترم تحصیلی برای کل دانشگاه و همه دانشجویان حذف شود، مانند این است که درخواست داشته باشند که گردش امور مملکت متوقف شود.

تبعات حذف ترم

به گفته وی، بر اساس عرف جهانی، آموزش عالی کشور ما نیز به هیچ عنوان متوقف نخواهد شد و نیم‌سال جاری تحصیلی ادامه پیدا خواهد کرد. در مقیاس جهانی بسیاری از کشورهای پیشرو و مدعی که در گیر و دار این بحران هستند، آموزش مجازی را جایگزین و انتخاب کرده‌اند. در واقع اگر در این ترم تعدادی از دانشجویان فارغ‌التحصیل نشوند، مهر ماه با داوطلبان جدیدی مواجه می‌شویم که باید در چرخه همیشگی عرضه و تقاضا وارد دانشگاه شوند و در کنار کسانی قرار گیرند که به دلیل حذف ترم، دچار تعویق در فارغ التحصیلی شده‌اند. در این شرایط تعداد دانشجویان مازاد بر سقف امکانات دانشگاه، موحب اختلال در امور آموزشی و دانشجویی، فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها خواهد شد. علاوه بر این تعداد زیادی از فرزندان ما در آستانه ورود به دانشگاه هستند و زحمات چندین ساله خانواده‌ها و خودشان به دلیل تعویق شروع نیم‌سال و سال تحصیلی آینده به هدر خواهد رفت که به هیچ وجه منصفانه نیست.

آهنچیان تاکید کرد: در مجموع ما تلاش می‌کنیم که کیفیت آموزش در دانشگاه‌ها تضعیف نشود و اگر هم دانشجویان با ضعف نسبی آموزش دیده باشند، ما تلاش می‌کنیم که این آموزش‌ها با حداقل آسیب همراه باشد. در هر حال راه برای درخواست حذف ترم از سوی دانشجویانی که اضطرار پیدا کرده‌اند، بسته نیست و وزارت علوم تصمیم‌گیری برای درخواست حذف ترم دانشجویانی که دلیل موجهی برای این درخواست دارند را به دانشگاه‌ها واگذار کرده است.

مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی وزارت علوم همچنین خاطر نشان کرد:‌ ممکن است دانشجویی خود یا خانواده‌اش دچار حادثه یا ابتلا به بیماری کووید ۱۹ شده باشد، در این صورت روشن است که با درخواست وی موافقت می‌شود. توصیه کلی ما به دانشگاه‌ها این است که برای ترم جاری بر مبنای مدارا با دانشجویانی که در معرض آسیب بوده‌اند، رفتار شود. اگر دانشجویی به غیر از دو دلیل یعنی ابتلای خود یا ابتلای اعضای خانواده‌ وی به این ویروس درخواست حذف ترم تحصیلی کند، تقاضای وی در دانشگاه‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت تایید با درخواست وی موافقت می‌شود؛ همچنان که در موارد عادی و پیش از دوره مقابله با کرونا نیز دانشگاه‌ها تقاضای دانشجویان برای حذف ترم را مورد بررسی قرار می‌دهند؛ قاعدتا این درخواست‌ها در نیم‌سال جاری با انعطاف بیشتری صورت خواهد گرفت، چرا که شاهد تاثیرات منفی کرونا در خانواده‌ها هستیم.

چه کسانی در حذف ترم اولویت دارند

وی در ادامه تصریح کرد: دانشگاه‌ها در بررسی درخواست دانشجویان برای حذف ترم جاری محدود به دو شرط فوق نیستند، اگر دلایل موجه باشند، نتیجه درخواست مثبت خواهد بود؛ اما آن درخواست‌هایی که به آسیب‌های ناشی از کرونا مربوط شود، در اولویت قرار  می‌گیرد.

آهنچیان ادامه داد: در حقیقت این که موافقت با درخواست دانشجویان برای حذف ترم جاری به معنی حذف سنوات از نیم‌سال تحصیلی باشد، بر عهده دانشگاه‌ها گذاشته شده است. در خصوص درخواست دانشجویانی که به دلیل کرونا متقاضی حذف ترم هستند و در دانشگاه تایید می‌شود، به طور صد در صد، حذف بدون احتساب در سنوات تحصیلی در نظر گرفته می‌شود، اما اگر درخواست آنها به آسیب ناشی از کرونا مربوط نباشد، این که درخواست حذف ترم بدون احتساب در سنوات تحصیل باشد، قابل بررسی است.

وی  در ادامه تاکید کرد: این اطمینان به دانشجویان داده می‌شود که درخواست حذف ترم آنها به صورت موردی و دقیق در دانشگاه‌ها بررسی خواهد شد و سیاست نهایی ما نیز این است که نهایت انعطاف را در خصوص مقررات آموزشی برای ترم جاری اعمال کنیم.

وضعیت آموزش دروس عملی

آهنچیان همچین در خصوص وضعیت ارائه آموزش دروس عملی نیز گفت: جنس آموزش‌های عملی دروس به هیچ عنوان یکسان نیست. بسیاری از دروس عملی در حقیقت لزوماً نیازمند ارائه در کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها هستند. اما برخی از واحدهای عملی نیز وجود دارد که دانشجویان می‌توانند این نوع دروس را به صورت مشاهده و به صورت مجازی نیز آموزش ببینند. مثلا باز و بسته کردن یک ماشین یا وسیله مکانیکی که اغلب در دانشگاه‌های علمی – کاربردی و فنی حرفه‌ای انجام می‌شود، از طریق ضبط ویدوو و بارگذاری آن در سامانه، قابل آموزش است. بنابراین برخی از دروس‌های عملی را می‌توانیم به صورت مجازی به دانشجویان ارائه دهیم؛ در حوزه هنر در بسیاری از کلاس‌های طراحی و مجسمه‌سازی امکان آموزش‌های عملی به صورت مجازی وجود دارد به شرطی که همراهی لازم بین مدرسان و دانشجویان هم وجود داشته باشد.

احتمال ادامه‌دار شدن کرونا در ترم آینده

مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم تاکید کرد: دانشجویان باید بدانند ممکن است کرونا در نیم‌سال اول سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ نیز وجود داشته باشد. در حقیقت باید راهی را پیدا کنیم که این وضعیت به آموزش لطمه‌ای نزند که داشتن خلاقیت استادان و همکاری دانشجویان در ارائه اثربخش آموزش‌های مجازی هم می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد. همچنان که در برخی دانشگاه‌های معتبر در تراز جهانی، به دانشجویان گفته می‌شود به جای حضور در محیط و دریافت  آموزش‌های عملی در کارگاه و آزمایشگاه‌ها، مقالات مرتبط در آن زمینه را مطالعه کنند و از آموخته‌های آن به عنوان یادگیری درس بهره ببرند.

آهنچیان تاکید کرد:‌ اگر چه استاد این موضوع را درک می‌کند که خواندن مقاله توسط دانشجویان به جای آموزش عملی در فضای آزمایشگاهی و کارگاهی تاثیرگذاری لازم را ندارد و کیفیت پایین‌تری دارد، اما در نسبت بین بد و بدتر که حذف ترم یا حذف واحد است، این وضعیت بهترین گزینه به شمار می‌رود. ضمن این‌که این شیوه در دانشگاه‌های دنیا انجام می‌شود، با این وجود برخی دانشگاه‌های کشور اعلام کرده‌اند که بعضی از دروس عملی خود را در تابستان برگزار می‌کنند و نمره درس را در کارنامه ترم جاری دانشجو ثبت خواهند کرد. اما این انتظار از همه دانشگاه‌ها و برای همه دروس وجود ندارد. ضمن اینکه همه دانشجویان نیز به دلایل متعدد مایل به اجرای این روش نیستند.

نحوه محاسبه نمره پایان ترم/ثبت نمره ناتمام

مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی آموزش وزارت علوم به نحوه نمره پایان ترم دانشجویان در نیم‌سال جاری اشاره کرد و گفت: اگر دانشجویان دروس کارگاهی، سمیناری و یا آزمایشگاهی دارند که نیازمند پیش بردن پروژه عملی هستند، نمره دانشجو در ترم جاری  به عنوان ناتمام ثبت می‌شود و استاد اجازه دارد در نیم‌سال بعدی این نمره را ثبت و تایید نهایی کند. به دانشگاه‌ها توصیه می‌شود که نمره چنین واحدهایی را پس از تکمیل پروژه یا کار عملی با موافقت استاد درس تا ترم آینده ثبت و نهایی کنند. در این صورت دانشجو موظف است در نیم‌سال بعدی، این دروس را نیز مازاد بر واحدهای اصلی که انتخاب کرده است، تکمیل کند. در این صورت نیز ارزشیابی به تشخیص استاد مبنی بر موفقیت دانشجو در گذراندن یا نگذراندن درس صورت می‌گیرد.

احتمالا آموزش حضوری نخواهیم داشت

وی اظهار کرد: تصمیم گیری درباره بازگشایی دانشگاه‌ها بر عهده ستاد ملی مقابله با کرونا است؛ اما بر اساس برخی شواهد، در ترم جاری به جز دانشجویان دکتری و احیانا دانشجویان کارشناسی ارشد، آموزش به صورت حضوری نخواهیم داشت.

آهنچیان افزود: دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیز تنها بعد از طی پروتکل‌های بهداشتی می‌توانند در دانشگاه‌ها و مراکز آزمایشگاهی حضور پیدا کنند، اما به دلیل این که هنوز شرایط همچنان عادی نشده است، کلاس‌ها بر آموزش‌های مجازی متمرکز هستند و دانشگاه‌ها آموزش حضوری نخواهند داشت.

وی خاطر نشان کرد: برای بازگشایی و آموزش حضوری دانشگاه‌ها دانشجو گاهی مجبور است که از شهرها و مناطق  مختلف به دانشگاه محل تحصیل خود مسافرت کند و در تعداد بالای این مسافرت‌ها، مراعات فاصله‌گذاری اجتماعی دشوار خواهد شد. این موضوع برای دانشگاه‌های ما اهمیت محوری دارد که دانشجویان آنها به دلیل حضور در کلاس‌های درس آسیب نبینند. بنابراین با اطمینان می‌توان گفت که برای عدم بازگشایی دانشگاه‌ها تصمیم قطعی گرفته نشده است؛ اما شواهد نشان می‌دهد که به جز در یک یا دو مقطع تحصیلی و در برخی دانشگاه‌ها، برای ترم جاری آموزش حضوری نخواهیم داشت. اگر چه ما تابع تصمیماته ستاد ملی مبارزه با کرونا هستیم.

جزییات امتحانات ترکیبی

مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی آموزش وزارت علوم در ادامه صحبت‌های خود در خصوص جزییات امتحانات ترکیبی پایان ترم دانشجویان نیز گفت: فارغ از شرایط فعلی، تصور ما در سنجش آموخته‌های فراگیران این است که فقط از یک ابزار سنجشی استفاده نشود. مثلا ممکن است دانشجوی ما در آزمون شفاهی بهتر از آزمون چهارگزینه‌ای یا تشریحی عمل کند یا در آزمون تشریحی پاسخگوی خوبی باشد. بر اساس این قاعده ما می‌توانیم بخشی از درس را به انجام پروژه و طرح‌های مطالعاتی اختصاص بدهیم تا دانشجویان ترکیبی از مسائل مبتنی بر کتاب‌های درسی و فعالیت جانبی مرتبط را تجربه کنند. در نهایت همه کوشش و دستاوردهای دانشجو در طول نیم‌سال را به عنوان ارزیابی ترکیبی در نظر بگیریم و نمره‌ای که واقعی‌تر است را برای دانشجویان ثبت کنیم. در این موارد هدف این است که فقط یک شیوه سنجش آموخته‌های دانشجویان، مورد استفاده نباشد، بلکه از ترکیبی از آنها استفاده کنیم. به این ترتیب روش ترکیبی، روش جدیدی نیست.

وی گفت: این که ما در ترم جاری بر روش ارزیابی و نمره‌دهی ترکیبی تاکید کردیم، با هدف تاکید بر ارزشیابی مستمر دانشجویان بوده است. با توجه به اینکه کلاس‌های آموزش الکترونیکی و غیرحضوری از اوایل اسفند ماه ۹۸ شروع شده است، تاکید کرده‌ایم که استادان می‌توانند در فرایند آموزش به ارزشیابی دانشجویان بپردازند؛ چرا که به احتمال زیاد در نیم‌سال جاری یا امتحانات پایان ترم به شیوه حضوری وجود ندارد یا اجرای این نوع امتحانات دشواری‌هایی خواهد داشت که دانشگاه‌ها به آن توجه دارند. از آنجا که ممکن است نوع ارزشیابی یک جلسه‌ای و به صورت مجازی آفت‌های زیادی داشته باشد، توصیه شده است که استادان، روش ارزشیابی ترکیبی و مستمر را از ابتدای نیم‌سال مد نظر قرار دهند. شاخص‌های این ارزشیابی متعدد است و می‌تواند شامل حضور دانشجو در کلاس‌های مجازی، شرکت در فعالیت‌ها، انجام کامل و به موقع تکالیف و مسئولیت‌پذیری در قبال درس و همکلاسی‌ها باشد.

ثبت دروس پاس شده و پاس نشده در کارنامه

مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی آموزشی وزارت علوم تاکید کرد: برخی از  دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه‌های دنیا نیز این اجازه را داده‌اند که مقیاس ارزشیابی درس، به صورت پاس شده یا پاس نشده باشد؛ یعنی مقیاس صفر تا ۲۰ به دو وضعیت گذرانده شده و گذرانده نشده تبدیل شود. اگر چه این امر ممکن است مورد اعتراض برخی  و مورد استقبال برخی دیگر از دانشجویان واقع شود؛ اما روشی است که به عنوان روش مرسوم در برخی از دانشگاه‌های تراز جهانی انجام می‌شود.

وی ادامه داد: برای مثال در این روش، استاد به جای دادن نمره زیر ۱۰ برای دانشجویان کارشناسی، او را در وضعیت پاس نشده یا نگذارنده قرار می‌دهد تا دانشجو بعدا ملزم به انتخاب دوباره درس باشد. در وضع مقابل، دانشجو در مورد دروسی که به عنوان پاس شده در کارنامه ثبت می‌شود، نیازی به انتخاب دوباره آن در ترم‌های بعدی ندارد و طبیعتاً چون نمره‌ای وجود ندارد، در معدل کل وی هم اثر نمی‌گذارد.

الزام اساتید به تبعیت از تصمیمات آموزشی دانشگاه‌ها

آهنچیان همچنین به نحوه ارزشیابی وزارت علوم از عملکرد استادان دانشگاه‌ها برای ارائه آموزش‌های مجازی اشاره کرد و گفت: استادان دانشگاه‌ها به نوعی در مجموعه استخدامی دولت محسوب می‌شوند. به همین جهت موظف هستند تصمیماتی که به صلاح کشور، مردم و دانشجویان است را بپذیرند و انجام دهند. اگر استادی مایل نیست دروس آموزشی را به صورت مجازی تدریس کند، باید با دلایل منطقی به دانشگاه اعلام کند که آموزش‌های خود را به این شیوه ارائه نمی‌دهد. در این صورت دانشگاه نیز شرایط درس و تکلیف استاد را روشن خواهد کرد.

وی گفت: نمی‌توان این را بگوییم که ممکن است استادان در ارائه آموزش مجازی، برخورد شخصی و سلیقه‌ای با دانشجویان داشته باشند. چرا که این احتمال در آموزش‌های حضوری نیز وجود دارد. نظارت بر نحوه عملکرد استادان در دانشگاه‌ها بر عهده دفاتر نظارت و در ستاد وزارت علوم مسئولیت مستقیم با مرکز نظارت و ارزیابی است.

پیش‌بینی وضعیت آموزش در ترم آینده

مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم به پیش‌بینی از آینده و وضعیت آموزش‌های دانشگاه‌ها برای ترم آتی پرداخت و گفت: مسئولان مرتبط در وزارت علوم در تمام مدت تعطیلات نوروز درگیر هماهنگ کردن امور مربوط به آموزش دانشگاه‌ها بودند و با همراهی تحسین برانگیز دانشگاه‌ها، آموزش حتی در تعطیلات نیز متوقف نشد. استادان از  نوروز و همه زمان‌های ایجاد شده به عنوان فرصت استفاده کردند؛ تولید محتوا داشتند و خود را برای تدریس مجازی آماده کردند تا آموزش تعطیل نشود. در واقع همه بدون تعطیلی کار کردیم و در حال حاضر نیز بدون تعطیلی خودمان را برای ایام تابستان آماده می‌کنیم تا بتوانیم در یک حالت آماده‌باش برای حفظ و استمرار آموزش عالی در کشور قرار بگیریم.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم خاطر نشان کرد: امیدواریم مشکل کرونا ویروس حل شود، اما اگر وضعیت فعلی ادامه یابد و حتی در فصل پاییز کشور را در وضعیت فوق‌العاده قرار دهد، از وضعیت دانشگاه‌ها غافل نیستیم و برای سال تحصیلی آینده نیز برنامه‌ریزی داریم؛ ضمن اینکه می‌کوشیم نقص‌های فعلی آموزش مجازی را رفع کنیم، آماده ادامه آموزش‌های مجازی در سطحی با کیفیت بسیار بالاتر نیز هستیم. احیانا اگر ستاد ملی مقابله با کرونا تشخیص داد که در مهر ماه ۱۳۹۹ هم روش غیرحضوری ادامه داشته باشد و دانشگاها به لحاظ آموزش حضوری تعطیل شوند، می‌توانیم آموزش‌ها را با کیفیت بهتر از نیم‌سال فعلی ارائه دهیم.

به گزارش ایسنا، روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: «ابوالحسن ابتهاج در یکی از مقاطع حساس تاریخ معاصر به ریاست بانک ملی رسید. ابتهاج در شرح خاطراتش پس از توصیف مخاطرات سمت خویش، روحیات ایرانی‌ها و‌ مقوله معاش و زیست‌کاری‌شان را بیان می‌کند. وی ایرانی‌ها را «باهوش و با استعداد فوق‌العاده ولی بی‌دقت» می‌داند و همچنین در جای دیگر می‌گوید: «ایرانی همان‌ قدر که استعداد دارد درستکار باشد، همان‌قدر هم می‌تواند از راه راست منحرف شود.»

در ادامه بخشی دیگر از خاطرات او را می‌خوانید.

ساختمان بانک ملی در دهه ۲۰

با توجه به حجم کارهای چاپی بانک ملی، چاپخانه ویژه‌ای برای بانک به وجود آمد که علاوه بر کارهای بانک قادر بود از خارج از بانک هم سفارش بپذیرد. یکی از این موارد مربوط بود به انجام سفارشات ارتش آمریکا که در پی انتقال حساب‌های آنان به بانک ملی پیش آمد.

آمریکایی‌ها آن قدر از کار بانک ملی راضی بودند که بعد از چند ماه تمام کارهای چاپی خود را هم به ما سفارش دادند. ارتش آمریکا مجله «تایم» را در نقاط مختلف برای افراد ارتش چاپ می‌کرد. تمام کلیشه‌ها را از نیویورک با هواپیما به تهران می‌آوردند و در چاپخانه بانک ملی به چاپ می‌رساندند. چاپخانه بانک ماشین حروفچینی نداشت، آمریکایی‌ها ماشین حروفچینی خود را به چاپخانه بانک قرض داده و کارگرهای چاپخانه را هم تعلیم دادند. بعد از آن تمام نقشه‌ها،  بخشنامه‌ها و کارهای چاپی ارتش آمریکا در ایران منحصرا در چاپخانه بانک چاپ می‌شد و حتی یک بار هم موردی پیش نیامد که از کارشان نزد ما، چه در مورد حساب‌ها و چه کارهای چاپ، ناراضی باشند. خود من تمام کارهایی را که مربوط به آنها می‌شد، مخصوصا مکاتبات انگلیسی را، سرپرستی می‌کردم.

در موردی، توده‌ای‌ها رئیس چاپخانه بانک و تعدادی از کارگران آن را جلوی در بانک گرفته و در محل حزب توده که نزدیک بانک بود حبس کرده بودند. در آن زمان تعدادی از کارگران چاپخانه بانک به تحریک حزب توده دست به اعتصاب زده بودند ولی رئیس چاپخانه و تعدادی از کارگران به آنها ملحق نشده بودند و چاپخانه کماکان کارش را انجام می‌داد. قصد توده‌ای‌ها این بود که از کارگران اعتصابی حمایت کرده و این چند نفر را هم‌ مرعوب کنند تا بلکه چاپخانه تعطیل شود. می‌دانستم مراجعه به حکیم‌‌الملک (نخست وزیر) بی‌فایده است و برای حل این مشکل کاری از او برنمی‌آید. بنابراین به فکرم رسید به رزم‌آرا، که رئیس ستاد بود، مراجعه کنم. به او تلفن کردم و گفتم اگر این افراد فورا آزاد نشوند من قادر نخواهم بود در بانک بمانم، می‌روم و اعلامیه‌ای در روزنامه‌ها می‌دهم و اعلام می‌کنم مملکت صاحب ندارد و حزب توده آمده و جلوی در بانک عده‌ای از کارمندان مرا توقیف و زندانی کرده است و من هم هر تلاشی می‌کنم نتیجه‌ای برای آزادی آنها نمی‌گیرم. نزدیک ظهر رزم‌آرا تلفن کرد و گفت: کارمندان شما آزاد شدند و عاملان توقیف آنها را بازداشت کرده‌ام. من از این کار رزم‌آرا خیلی خوشم آمد و از آن پس برای او احترام خاصی قائل بودم. بعدا فریدون کشاورز از طرف حزب توده و یکی دو نفر دیگر پیش من آمدند و واسطه شدند که کارگران توده‌ای اخراجی را دوباره سر کار راه بدهم. گفتم غیر ممکن است مگر این که بیایند و کتبا اظهار پشیمانی کنند و معذرت بخواهند. پیشنهاد من موردپسند این آقایان قرار نگرفت ولی پس از مدتی عده‌ای از آنها آمدند و همین کار را کردند. چهار پنج نفر هم که نیامدند از بانک اخراج شدند.

مساله نادرستی کارکنان دولت

من بر خلاف عقیده کسانی که خیال می‌کنند ایرانی فطرتا نادرست است، معتقدم که ایرانی همان قدر که استعداد دارد درستکار باشد، همان قدر هم می‌تواند از راه راست منحرف شود. وضع او بسته به این است که در چه محیطی قرار بگیرد. اگر در محیطی باشد که درستی و نادرستی علی‌السویه باشد او طبعا مستعد است که دنبال نادرستی برود. این امر منحصر به ایرانی‌ها نیست و اگر طرز رفتار با هر ملتی چنان باشد که نتواند با حقوقش زندگی زن و بچه‌اش را تامین کند و از طرف دیگر ببیند روسای او دزدی می‌کنند و به مقامات بالاتر هم می‌ رسند نمی‌تواند جلوی خودش را بگیرد و از راه راست منحرف می‌شود.

جوانی که تازه سر کار آمده بر سر یک دوراهی می‌رسد، یک راه صاف آسفالت شده که بیشتر مردم از آن راه می‌روند و یک راه دیگر که بسیار مشکل، کوهستانی و پر از سنگ و کلوخ است. آدم عاقل قاعدتا به خودش می‌گوید چرا از این راه راحت که اکثر مردم از آن می‌روند نروم؟ ولی اقلیتی، که دیگران آنها را احمق تصور می‌کنند، آن راه‌ مشکل کوهستانی را به خاطر اعتقاداتشان انتخاب می‌کنند. بارها به من می‌گفتند تو این کارها را برای چه کسی می‌کنی؟ اگر برای آن دنیا است بسیار خوب، اما اگر به خاطر این دنیاست که عمل تو عاقلانه نیست. جواب می‌دادم من این کار را برای ارضای خاطر وجدان خود می‌کنم.

جالب بود که یک بار، در زمان ریاستم در بانک ملی ایران و در اوج گرفتاری‌هایی که با بانک شاهی پیدا کردم، که شرح آن به جای خود خواهد آمد، یک شب در ضیافتی یکی از انگلیسی‌ها به من گفت شما چرا این قدر بانک شاهی را اذیت می‌‌کنید؟ روزنامه‌ها که هر روز شما را به اجنبی‌پرستی متهم می‌کنند.

وقتی در بانک  رهنی بودم یک روز، در یک مجلس عروسی در تجریش، شخصی که آشنایی قبلی هم با او نداشتم پیش من آمد و بعد از سلام و احوالپرسی گفت می‌خواهم به شما تبریک بگویم که رویه شما در بانک رهنی باعث شده است ارزیاب‌‌های بانک دست از رشوه گرفتن بردارند. چند روز پیش یکی از ارزیاب‌های بانک رهنی که برای ارزیابی خانه من آمده بود وقتی کارش را انجام داد خواستم به او پولی بدهم قبول نکرد. به او گفتم چطور شده است که دیگر پول نمی‌گیری، شما که سابق از من پول می‌گرفتی؟ ارزیاب جواب داد من سابقا از طرف شهرداری می‌آمدم ولی حالا از طرف بانک رهنی آمده‌ام. اسم ارزیاب را از آن شخص پرسیدم. نمی‌خواست بگوید. به او گفتم نمی‌خواهم او را تنبیه کنم بلکه می‌خواهم به او بگویم این هنر نیست که اگر از طرف بانک رهنی می‌روی پول نگیری، هنر این است که اگر از طرف شهرداری هم بروی پول نگیری.

موتمن‌الملک و استخدام افراد جدید

در بانک ملی دستور داده بودم هیچکس را استخدام نکنند مگر این که واجد شرایط باشد و تاریخ تقاضای استخدام هم از لحاظ تقدم در دفتر مخصوصی ثبت شود. داوطلبان باید امتحان می‌دادند و اگر قبول می‌شدند باید منتظر نوبت می‌ماندند تا به آنها خبر داده شود.

یک روز موتمن‌الملک نامه‌ای برای من فرستاد که جوانی به من مراجعه کرده و می‌گوید در بانک ملی امتحان داده و قبول شده ولی او را هنوز استخدام نکرده‌اند، در صورتی که افراد دیگری که بعد از او در نوبت بوده‌اند برای خدمت در بانک ملی دعوت شده‌اند. موتمن‌الملک در این نامه افزوده بود که ببینید این جوان چقدر بیچاره است که ناچار شده به من پیرمرد گوشه‌نشین هیچکاره متوسل شود.

وقتی یادداشت موتمن‌الملک را خواندم آتش گرفتم. فورا سیدحسین آزموده، رئیس کارگزینی بانک را که مرد بسیار درست و وظیفه‌شناس و با دقتی بود خواستم و داد و فریاد کردم که شما چطور چنین کاری کرده‌اید؟ گفت: اطمینان دارم که به هیچ وجه کار خلافی انجام نشده است. گفتم بروید فهرست متقاضیان استخدام را بیاورید. دفتر را آوردند، دیدم اسم آن شخص در دفتر نوشته شده و برای او هم به موقع دعوتنامه با پست سفارشی دو قبضه فرستاده‌اند. اما پستخانه نامه را به بانک عودت داده و روی پاکت نوشته است که هر چه در این نشانی در زدیم کسی جواب نداد. گفتم آن شخص را خواستند و موضوع را به او حالی کردند. او گفته بود این از بدشانسی من بوده که آن روز برای زیارت به قم رفته بودم.

من طوری تحت‌ تاثیر لحن نامه موتمن‌الملک قرار گرفته بودم که از او وقت خواستم و به دیدنش رفتم. نخستین باری بود که موتمن‌الملک را می‌دیدم. خیلی خیلی از این پیرمرد خوشم آمد. سوابق کاری آن جوان را به او نشان دادم و گفتم اینها را آورده‌ام که خودتان ملاحظه بفرمایید. به موتمن‌الملک توضیح دادم سوابقی که ملاحظه می‌فرمایید نمونه‌ای است از طرز کار من در بانک. من هیچ‌گاه در رفتارم نسبت به اشخاص تبعیضی قائل نمی‌شوم و با تمام طبقات، چه نفوذ داشته باشند و چه نداشته باشند، یکسان رفتار می‌شود.

موتمن‌الملک، که خودش از افراد قرص و استخواندار بود، پرسید شما چطور توانسته‌اید این‌طور کار کنید؟ به او جواب دادم من وقتی بتوانم به شاه بگویم نه، دیگر با سایرین اشکالی نخواهم داشت. موتمن‌الملک آن روز خیلی از روش من در قضیه میلسپو، که شرح آن به جای خود خواهد آمد، تمجید کرد و گفت بار اول که میلسپو به ایران آمد من رئیس مجلس بودم. میلسپو می‌خواست در کارهای مالی مجلس نیز دخالت و تفتیش کند و یک روز برای این کار به مجلس آمد. به او گفتم تو آمده‌ای قوه مقننه را تفتیش کنی؟ اگر بخواهید چنین کاری کنید دستور می‌دهم شما را به مجلس راه ندهند.

موضوع حضور و غیاب

ما ایرانی‌ها با وجود هوش و استعداد فوق‌العاده‌ای که داریم در کارها دقت کافی نمی‌کنیم و همین موضوع به ضرر ما تمام می‌شود. در سفری که بعدها به ژاپن داشتم دیدم که ژاپنی‌ها، با این که تیزهوشی و سرعت انتقال ایرانی‌ها را ندارند، به واسطه دقتی که در کارها می‌کنند تا مطلبی را درست مطالعه نکرده و به کنه آن پی نبرند نه اظهار عقیده می‌کنند و نه دست به اقدام می‌زنند. اما در ایران شما پرونده‌ای را می‌دهید به یک نفر که مطالعه کند. یک قسمت‌هایی را از اول، وسط و آخر پرونده می‌خواند و می‌آید با چنان زبردستی صحبت می‌کند که اگر طرف دقیق و وارد نباشد، خیال می‌کند او همه پرونده را با دقت مطالعه کرده است.

من که از این رویه اطلاع داشتم متقاعد نمی‌شدم، کنجکاوی می‌کردم و وقتی می‌دیدم شخصی کارش را خوب انجام نداده و سمبل کار کرده از او شدیدا مواخذه می‌کردم.

نتیجه‌ای که از کارم گرفتم بسیار جالب بود و به استثنای معدودی، اکثریت قریب به اتفاق کارمندان در نهایت دقت کار می‌کردند، آن هم در زمانی که دولت مرکزی به مفهوم واقعی وجود نداشت و حزب توده همه جا نفوذ کرده بود و هر کاری دلش می‌خواست می‌کرد، حتی کارمندان چاپخانه بانک را توقیف کرده بود و سختگیری‌های من با کارمندان می‌توانست هزار بهانه برای آشوب به دست توده‌ای‌ها بدهد.

با همه این اوضاع و احوال کاری کرده بودم که همه کارمندان سر ساعت معین در بانک حاضر می‌شدند. دستور داده بودم اشخاصی را که سه بار دیر می‌آیند در بار چهارم نزد من بفرستند. وقتی می‌‌آمدند به آنها می‌گفتم به شما اخطار کرده بودند که باید سر ساعت در بانک حاضر بشوید، چند بار هم به شما تذکر داده‌اند، چرا باز هم دیر آمده‌اید؟ آنها بهانه‌های مختلف می‌آوردند از جمله این که می‌گفتند راه ما دور است و باید یک ساعت پیاده راه بیاییم. می‌گفتیم این که حرف نشد. شما یک ساعت زودتر از خواب بیدار شوید تا بتوانید یک ساعت زودتر راه بیفتید. آن وقت سر ساعت به بانک خواهید رسید. به آنها می‌گفتم این آخرین اخطار است و بعد از این اگر دیر بیایید اخراج خواهید شد.

اگر چه در ظاهر امر این موضوع کوچک و بی‌اهمیت به‌ نظر می‌رسید و ممکن است بگویند که این نوع سختگیری‌ها زیاده از حد شدید و خارج از اندازه است، ولی اعتقاد من این بود که کار بانک با کار بسیاری از دستگاه‌های دیگر تفاوت زیادی دارد، مخصوصا بانکی مثل بانک ملی در اوضاع و احوال آن وقت ایران. به‌طور قطع اگر من با این‌گونه سختگیری‌ها، حتی در مواردی که بدوا به نظر بی‌اهمیت می‌آید، به‌کار بانک سروسامان و نظم نداده بودم بانک ملی از بین رفته بود.

شاید مهم‌ترین کاری که در بانک ملی کردم این بود که توانستم از دخالت دیگران در کارها جلوگیری کنم. به کرات کارمندان به چشم خود می‌دیدند که هیچ کس نمی‌تواند در بانک اعمال نفوذ کند.

این رویه اثر بسیار عمیقی در روحیه کارمندان گذاشت؛ به‌ طوری‌که تقریبا بدون استثنا همه به کارشان مومن شده بودند.

ادعا نمی‌کنم که در دوره تصدی من در بانک ملی، یا بعدها در سازمان برنامه، دزدی نشد. اما مسلما اگر کسی قصد دزدی داشت اول پیش خودش حساب می‌کرد که آیا برایش ارزش دارد دست به چنین کاری بزند یا نه، چون امکان نداشت من اطلاع پیدا کنم که در موردی دزدی یا سوءاستفاده شده و از سر تقصیر عاملان آن بگذرم.

باید بگویم که متاسفانه هیچ وقت مبارزه با فساد و رشوه‌گیری در کشور ما اهمیت زیادی پیدا نکرد.

مثلا وقتی محمود بدر را به عنوان نایب‌التولیه آستان قدس رضوی به مشهد فرستادند به شاه گفتم اعلیحضرت می‌دانید این شخص که به خراسان فرستاده‌اید نادرست است.

شاه جواب داد می‌دانم، ولی محمود جم مرا مستاصل کرد. گفتم جم چه حقی دارد چنین کسی را به اعلیحضرت تحمیل کند؟ شما با این کار علنا به مردم ایران اعلام فرموده‌اید که آدم درست و نادرست برایتان تفاوتی ندارد.

سال‌ها بعد، وقتی در سازمان برنامه بودم، یک روز به شاه گفتم فلان وزیرتان شخص درستکاری نیست. شاه پس از لحظه‌ای تفکر گفت این شخص در پایان جلسات هیات‌ دولت گزارش مذاکرات را با تلفن به سفارت انگلیس و آمریکا می‌دهد.

من بی‌اختیار با صدای بلند گفتم من این آدم را دزد می‌دانستم اما حالا که می‌فرمایید جاسوسی هم می‌کند چرا او را نگاه داشته‌اید؟ شاه، طبق عادتی که داشت خیره خیره به من نگاه کرد و جوابی نداد.

 وام عبدالرضا پهلوی

من می‌دانستم که اگر حتی در یک مورد، برای کسی استثنا قائل شوم و انعطاف‌پذیری نشان دهم دیگر نمی‌توانم جلوی تقاضاهای دیگران را بگیرم.

یک‌ بار عبدالرضا پهلوی که یک میلیون تومان از بانک ملی وام گرفته و سپرده ثابت خود را در بانک به عنوان وثیقه گرو گذاشته بود به بانک مراجعه و اظهار کرد که من به این سپرده ثابت احتیاج دارم و حاضرم به‌جای آن خانه‌ام را وثیقه قرار بدهم. با این تقاضا موافقت شد. در سررسید وام گزارش دادند که موعد بازپرداخت وام شاهپور عبدالرضا رسیده است ولی هر چه به او نامه می‌نویسیم پاسخی نمی‌دهد. دستور دادم تا مدت معینی به او مهلت بدهید و اگر تا آن روز بدهی خود را نپرداخت اجرائیه صادر کنید.

به پرویز کاظمی که وکیل بانک ملی بود، دستور داده شد که اگر شاهپور عبدالرضا بدهی خود را تا فلان تاریخ پرداخت نکرد اجرائیه صادر کنید. رونوشت نامه برای حکیم‌الملک، وزیر دربار فرستاده شد.

یک روز شاه به من گفت اگر عبدالرضا پول بانک را پس ندهد چکار خواهید کرد؟ گفتم خانه ایشان را حراج خواهم کرد.

شاه گفت مگر کسی کاخ عبدالرضا را می‌خرد؟ گفتم زمینش را قطعه قطعه می‌کنم و می‌فروشم. شاه گفت واقعا این‌کار را خواهید کرد؟ گفتم البته اعلیحضرت. و بالاخره هم شاه شخصا بدهی عبدالرضا را به بانک پرداخت کرد.»

فریده اولادقباد در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: زمانی که دولت لایحه برنامه ششم را ارائه کرد، تنها بندی درباره خرید خدمات آموزشی در آن پیش بینی شده بود اما در کمیسیون آموزش ۲۴ بند دیگر در راستای احقاق حقوق فرهنگیان و حوزه آموزش و پرورش به آن اضافه شد که یکی از آنها رتبه‌بندی معلمان بود. این موضوع در ماده ۶۳ قانون برنامه ششم مورد تاکید قرار گرفت اما متاسفانه دولت آن را به صورت ناقص اجرا می‌کند در حالی که پیشنهاد ما این بود که در راستای ماده ۶۳ قانون برنامه ششم کمیسیون لوایح دولت لایحه ای را بدهد تا رتبه‌بندی معلمان اجرایی شود.

وی با بیان اینکه رتبه‌بندی معلمان تحت تاثیر ۵۰ درصد فوق‌العاده شغل کارمندان قرار می گیرد، افزود: رتبه‌بندی به عنوان یک ماده قانونی باید تحولی در آموزش و پرورش ایجاد می‌کرد و در قالب یک لایحه به مجلس ارجاع می‌شد اما این اتفاق نیفتاد. علاوه بر این ۵۰ درصد فوق‌العاده شغل باید مثل بقیه کارمندان دولت به فرهنگیان نیز اضافه شود.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بازنشستگان به دلیل عدم اعمال ۵۰ درصد فوق‌العاده شغل در بدترین شرایط نظاره‌گر این تبعیض هستند، ادامه داد: همچنین تفاوت دریافتی کادر آموزشی و اداری در افزایش ۵۰ درصد باید لحاظ شود، آقای اللهیاری معاون وزیر آموزش و پرورش در صدا و سیما گفت که ۵۰ درصد فوق‌العاده شغل معلمان اعمال شده در حالی که این اتفاق هنوز نیفتاده است، ایشان همچنین گفت که بین یک‌ونیم تا دو میلیون تومان به حقوق فرهنگیان اضافه می‌شود در صورتی که این اتفاق نخواهد افتاد و عددش به این میزان نیست.

اولادقباد ادامه داد: جامعه فرهنگیان دو انتظار از دولت دارد؛ یکی اجرای کامل نظام رتبه بندی فرهنگیان و دیگری اضافه شدن فوق العاده شغل مثل بقیه کارکنان دولت چه در کادر اداری و آموزشی و چه بازنشستگان که نباید مورد بی‌توجهی قرار گیرند، حتی اگر شده این اعتبار باید از صندوق توسعه ملی برای اجرای رتبه بندی معلمان و همسان سازی حقوق شاغلان و بازنشستگان تأمین شود.

این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: در مورد دانشجو معلمان ما شاهد کسر ۴۵ درصد حقوق آنها به نام رفاه دانشجویان بودیم، مگر آنها چقدر حقوق می‌گیرند؟ خیلی از آنها در شهرهای دیگر و دور از خانواده تحصیل می‌کنند، پس نباید آنها را دچار دلزدگی کنیم.

وی با اشاره به پیش‌بینی معافیت مدارس از پرداخت هزینه های آب و برق و گاز در بودجه سال‌های ٩٧ و ۹۸ گفت: هم سازمان برنامه و بودجه برای این حکم در سال ٩٨، صد میلیارد تومان پیش‌بینی کرده بود و برای بودجه سال آینده نیز همین مبلغ دیده شده است، در حالی که بین ۸۰۰ تا هزار میلیارد تومان نیاز است. همین حالا این قانون در بسیاری از مدارس اجرا نمی‌شود و خیلی از مدیران می گفتند که باید این مبلغ را پرداخت کنیم وگرمه آب و برق و گازشان قطع می‌شود.

اولادقباد با بیان اینکه سرانه آموزشی مدارس یا اصلا و یا به موقع پرداخت نمی‌شود و یا متناسب با تعداد دانش آموزان نیست، تاکید کرد: آموزش و پرورش هر سال با ۱۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه است.

 این عضو کمیسیون آموزش مجلس در پایان با ابراز امیدواری نسبت به اختصاص اعتبارات لازم به آموزش و پرورش برای اجرای نظام رتبه‌بندی، همسان سازی حقوق بازنشستگان و ۵۰ درصد فوق‌العاده شغل گفت: انتظار ما این است که دولت توجه و نگاه ویژه به آموزش و پرورش به عنوان زیربنایی‌ترین دستگاه آموزشی و فرهنگی داشته باشد.