از کسی در جایی شنیدم که گفت: آزادی نقابی است که پشتش اسارت انسان را در برداشته است! یا او مفهوم آزادی را نمی داند یا کسانی که به آزادی معتقدند، اشتباه می کنند. آزادی چه ربطی به فرهنگ دارد؟ چه شخصی با فرهنگ و چه شخصی بی فرهنگ است؟
واژه ی فرهنگ در زبان فارسی از« فر» + «هنگ» که ریشه ی اوستایی به معنای سنگین و کشیدن دارد، گرفته شده و در لاتین به معنای کشت وپرورش است.
برخی محققان استدلال می کنند: فرهنگ را می توان به عنوان ترکیبی از آنچه مردم می اندیشند (باورها - نظرها)، می سازند (معماری - محصولات فرهنگی) و انجام می دهند(شیوه ی زندگی - الگوهای رفتاری) مورد قضاوت قرارداد.
یونسکو سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی سازمان ملل، فرهنگ را مجموعه ی کامل و مشخصی از جلوه های عاطفی، عقلانی، مادی و معنوی که معرف یک جامعه یا گروه اجتماعی است، تعریف می کند.
در کدام شهر یا کشور قدم گذاشته اید و جلوه های فرهنگی آن را ندیده اید؟ آهنگ بندری، آداب و رسوم، سبک پوشش، ساختمان ها، هنر، ادبیات_و حتی وضعیت خیابان ها و جاده ها، مقدار دستیابی هر اقلیم به منابع خاک و آب، تداعی کدام مفهوم است؟ ما در مواجهه با فرهنگ چه کرده ایم؟ چه کسی می گوید آن درخت آنجا باشد؟ چه کسی می گوید کتاب چه بخوانیم؟ رسانه های جمعی چه می گویند؟
کارل پوپر فیلسوف مشهور اتریشی می گوید: برای کشتن یک جامعه روشی ساده به کار بگیرید، بر فرهنگ آنان تمرکز کنید! ابتدا کتاب را از آنها بگیرید و بعد سرشان را درون تلویزیون فرو کنید.
فرهنگ ها ثابت نیستند، گاه تحت تاثیرعوامل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قرار گرفته و در هم رسوخ می کنند، گاه متولد شده و گاه مسیر زوال را در پیش می گیرند. فرهنگ هایی که مبتنی براصول و ارزش های اخلاقی باشند، دوام واشاعه ی بیشتری دارند. فرهنگ ها در همه جا وجود دارند وتفاوت های فرهنگی گاه چالش برانگیز است.
هر فرد و جامعه ای به جهان بینی و رفتاری گرایش دارد که ریشه در هویت خواهی و رشد و اشاعه ی فرهنگ دارد. هر نسلی با توجه به اقتضای شرایط خود راهی برمی گزیند. آیا همه بهتر است تحت یک نظام آموزشی رشد کنیم و به اصطلاح یک فرهنگ جهانی را بپذیریم؟ فرهنگ حتی می تواند از یک اقلیم ناشی شود، مانند سن ازدواج در یک منطقه ای خاص.
در اقلیمی پرباران مثل شمال که خانه ها سقف شیروانی(شیب دار) برای جلوگیری از جمع شدن باران دارد یا در جنوب کشورمان که دیوار و سقف خانه ها سفید رنگ است تا نور کمتری جذب کند، آیا مسئله جبر جغرافیا است یا اختلاف فرهنگی و سلیقه ای؟ کدام درست وکدام نادرست است؟ هرکدام چه پیامد و خاستگاهی داشته است؟ به کجا خواهد رسید...
ما خود را صاحب محیطی می دانیم که به آن احساس تعلق داریم و تحت تاثیر شرایط فرهنگی و جغرافیایی سرزمینی هویت می گیریم. فرهنگ به ارث نمی رسد، بلکه به دست می آید. سقراط می گوید هرجا که بشر را دوست بدارند فرهنگ را هم دوست خواهند داشت.
امروزه فرهنگ دستخوش تغییرات زیادی شده است، عده ای با سوء استفاده از آن به سودهای کلانی دست می یابند و عده ای با استفاده ابزاری از آن، عقاید مردم را به هر سو که بخواهند می کشانند و حاصل آن یکسان سازی تفکرات در بستری نادرست است که هویت انسانی و ارزشمند انسان ها را گرفته و آنها را به سرآشیبی ظلمت فرا می خواند.
در این شرایط، انسان ها حقوق خود را از دست داده، تک ساحتی شده و معنی زندگی و جهان را از یاد می برند و به عبارتی مسخ می شوند.
اگر در فرهنگ به راه و تعریف جامعی نرسیم، هویت جامعه را از دست خواهیم داد، به جز هویت آن دسته از افراد محدودی که خود حاصل این تفکرند! چیزی باقی نحواهد ماند.
جامعه مجموعه ای از افراد است که با خود و فرهنگشان به هم پیوند می خورند و فرهنگ ها توسط ارزش ها شکل می گیرند. امروزه ما چه ارزش هایی داریم و فرهنگ ما کجا می رود؟
میترا عیسوند
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابه دارند، انتشار نمی یابند.