با روی کار آمدن دولت آقای روحانی حداقل ادبیات برخی از ارزش های جوامع مدنی کمابیش در محافل سیاسی و رسانه ای کشورمان مورد توجه قرار گرفت و دولتمردان عضو کابینه دولت یازدهم در مصاحبه ها و سخنرانی های خود از ادبیاتی مانند احترام به حقوق شهروندی، عذرخواهی از مردم و امثال اینها استفاده کردند.
شاید یکی از دلایل اقبال مردم به شعارهای انتخاباتی روحانی و جبهه حامیان وی در خرداد 92 و اسفند 94نیز وجود این نوع ادبیات در میان آنها بود که در دو دوره ریاست جمهوری پیش از روحانی نه تنها این ادبیات فراموش شده بود، بلکه با تمسک به شعارهای کلی، مبهم و به اصطلاح "من درآوردی" تامین حقوق مردم به منابع ناشناخته حواله داده می شد.
یکی از بدیهی ترین حقوق مردم که تامین آن صرفا به عهده کارگزاران حکومت هاست و اتفاقا هزینه ای هم برای حکومت ندارد، احترام به شعور و کرامت انسان هاست، یعنی ارزش گذاشتن به داوری مردم و قبول کردن قصور، خطا، اشتباه و ارتکاب جرم که در نهایت با پذیرش احکام قضایی می تواند منجر به عذرخواهی علنی کارگزاران از مردم شود.
پرواضح است که رواج فرهنگ عذرخواهی مسئولان در جامعه ای مانند جامعه ما که از دیرباز روابط مردم با حکومت ها برپایه رابطه رییس و مرئوس تنظیم شده و به رغم تحولات و تغییرات در ماهیت حکومت ها، این نوع رابطه با رنگ و لعاب گوناگون وجود خود را حفظ کرده است، می تواند دریچه های جدیدی برای حل معضلات برزمین مانده مدیریتی باز و راه را برای اجرای صحیح و بموقع طرح های توسعه ای کشور هموار نماید.
گرچه نهادینه کردن این نوع فرهنگ ها نیاز به همکاری و هم افزایی همه طرف های تاثیرگذار درفرهنگسازی جامعه دارد و با توجه به تک روی برخی از نهادهای قدرت از جمله صدا و سیما، رسیدن این نوع حرکت ها به خانه مقصود چندان محتمل به نظر نمی رسد، اما پرداختن یکپارچه رسانه های دیگر بخصوص مطبوعات به این موضوع و آگاه سازی مردم دراین خصوص، حداقل این تاثیر را می تواند روی جامعه مدیریت حاکم برکشور بگذارد که بخشی از خسارت های ناشی از ضعف و سوء مدیریت خودشان را از طریق عذرخواهی از مردم جبران کنند.
انعکاس عذرخواهی برخی از مسئولان سابق و فعلی از مردم در رسانه ها در هفته های گذشته نمونه هایی از رواج هرچند ابتدایی این نوع فرهنگ در کشور می تواند باشد، ولی ضروری است برای رواج فرهنگ درست عذرخواهی درجامعه و جلوگیری از بروز هرگونه شائبه در اصالت آن اولا موضوع و ماهیت عذرخواهی برای مردم روشن شود و ثانیا متناسب با خسارت های ناشی از موضوع عذرخواهی، مقصر یا مقصران مجازات شوند و عذرخواهی محملی برای فرار از مجازات تلقی نشود.
در این خصوص عذرخواهی محمدرضا عارف نماینده اول تهران در مجلس دهم، مسعود پزشکیان نایب رییس مجلس دهم و سعید مرتضوی دادستان سابق تهران می تواند به عنوان نمونه های عینی این موضوع مورد بررسی و مقایسه قرار بگیرد و با تحلیل خاستگاه و انگیزه عذرخواهی هرکدام از این افراد، مرزبندی بین آنها تبیین و مشخص شود.
گرچه در بین این سه نفر نایب رییس مجلس دهم بطور مستقیم از لفظ عذرخواهی استفاده نکرده ولی مخلص کلام وی مبنی بر پذیرفتن مسئولیت بیکاری جوانان و اعتراف به کوتاهی و قصورخود در انجام وظایفش دراین خصوص، می تواند معنی عذرخواهی از مردم را در ذهن ها متبادر نماید.
در تحلیل این اظهارات پزشکیان می توان به این نتیجه بسنده کرد که انگیزه و خاستگاه عذرخواهی وی چیزی نیست جز تلاش برای دادن آدرس درست به مردم در خصوص دلایل معضل بیکاری در کشور که در طول چهار دهه گذشته افراد، گروه ها، احزاب و جناح ها با دادن آدرس های غلط به مردم، موجب تبدیل بیکاری از یک پدیده ساده اقتصادی به یک غول بی شاخ و دم غیر قابل مهار شده اند.
در تحلیل اظهارات عارف و عذرخواهی وی از مردم به عنوان نماینده اول مردم تهران و رییس شورای عالی سیاست گذاری اصلاحات نیز می توان گفت که این اقدام وی چیزی نیست جز دفاع از یک ارزش اخلاقی والا که جای آن در میان اکثر فعالان سیاسی حال و گذشته کشور خالیست، به این معنی که وی برای حفظ اتحاد و انسجام یک مجموعه برای رسیدن به یک هدف مشخص از منافع شخصی و گروهی خود گذشت و از آنجا که احساس می کرد بیان عمومی اتفاقات پیش آمده در درون این مجموعه به اتحاد آن خدشه وارد می کند، از رسانه ای کردن این اتفاقات خودداری کرد و در عین حال برخلاف خیلی از سیاستمداران خبره و کهنه کار! که از مردم فقط برای زنده باد و مرده باد رقیبان خود استفاده ابزاری می کنند از مردم عذرخواهی کرد به این دلیل که نمی تواند حقایق را با آنها درمیان بگذارد.
اما در تحلیل اظهارات سعید مرتضوی دادستان سابق تهران و مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی دردولت دهم و عذرخواهی کتبی وی از خانواده جان باختگان و آسیب دیدگان بازداشتگاه کهریزک درحوادث بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال 88 نمی توان به سادگی از کنار آن صرفا به دلیل انجام سنت حسنه عذرخواهی از طرف وی عبور کرد.
در توضیح علت تفاوت عذرخواهی مرتضوی با افراد فوق الذکر اشاره به این نکته کاملا ضروری است که اولا ایشان نه از مردم که از افراد مشخص و با ذکر اسامی آنها عذرخواهی کرده و خیل عظیم کسانی را که از همچنان او را باعث و بانی ضررهای جانی و مالی شان می دانند فراموش کرده است و ثانیا انگیزه و خاستگاه عذرخواهی وی آن طور که از قراین بر می آید نه قبول مسئولیت اعمال خود در پرونده کهریزک بلکه فراراز مجازات در پرونده تامین اجتماعی است .
پرونده ای که ده ها میلیون بیمه شده تامین اجتماعی بی صبرانه منتظر نتیجه رسیدگی به اتهامات و مجازات شدن وی هسستند
در هر صورت به نظر می رسد که جنس عذرخواهی سعید مرتضوی با افراد فوق الذکر کاملا متفاوت است و به قول معروف "این کجاست" و "آن کجاست"، همانطور که جنس عذرخواهی مسعود پزشکیان از جنس عذرخواهی محمدرضا عارف فرق می کند ولی دیگر نمی توان گفت "این کجاست" و "آن کجاست"، بلکه "این" مکمل "آن" می شود تا سعید مرتضوی ها نتوانند همچنان درعرصه سیاست این کشور یکه تاز میدان شوند.
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابه دارند، انتشار نمی یابند.