چرا نمی‌توانیم نظام روزنامه‌نگاری را مثل نظام پزشکی ببینیم؟

این استاد دانشگاه و پژوهشگر ژورنالیسم در گفت‌وگو با ایسنا درباره‌ی ضرورت تشکیل سازمان نظام صنفی تأکید کرد: در این زمینه دو نگاه وجود دارد؛ اینکه اساسا ما نمی‌توانیم این نظام را صنفی ببینیم اما بخشی از آن به این مساله برمی‌گردد که ما باید نظامی از درون خود روزنامه‌نگاران داشته باشیم، آن نظام مدنی باشد و با انتخاب خود روزنامه‌نگاران باشد تا نگاه‌های نخبه در آن باشد و بتوانند رسانه‌ها را استاندارد کنند؛ یعنی راه استاندارد شدن رسانه‌ها باید بر عهده یک نظام صنفی و مدنی باشد که خود روزنامه‌نگاران آن را انتخاب کرده باشند. در حال حاضر رسانه‌های ما استاندارد نیستند و برای استاندارد شدن آن‌ها خودِ روزنامه‌نگاران باید نقش ایفا کنند.

این استاد دانشگاه پس از مطرح کردن نکات بالا، مسائل صنفی را هم بحث دیگری دانست که در ضرورت تشکیل سازمان نظام صنفی تأثیر دارد و در عین حال گفت: در مسائل صنفی من معتقدم اولین چیزی که هر صنف برای هر روزنامه‌نگاری قبل از مسائل مالی باید به آن متعهد باشد، امنیت شغلی است. به هر حال کار خبرنگار کسب خبر و کسب اطلاعات است. اگر فردا روزی با خبرنگار برخورد کنند شغل خبرنگاری پس چگونه کاری است. رسانه باید امنیت داشته باشد. خبرنگار باید امنیت شغلی داشته باشد. این امنیت شغلی را هم صنف باید ایجاد کند.

این پژوهشگر ژورنالیست در ادامه تأکید کرد که ما باید نگاه تصدی‌گرایانه و نگاه دولتی بر رسانه‌ها را حذف کنیم و تا زمانی که این راه را می‌رویم، خطاست.

این استاد دانشگاه در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود درباره‌ی اظهارات اخیر رییس جمهور خطاب به رسانه‌ها که مطرح کرد نشاط را به جامعه تزریق کنید، گفت: نکته اصلی در صحبت ایشان، ایجاد امید در کنار شادی و سرزندگی است؛ یعنی این دو با هم معنی داشت.

رضاییان در همین زمینه توضیح داد: از نظر فرهنگی متأسفانه نگاه بسته‌ای به مسائل داریم و بعد لطمه را از همان جایی که نگاهمان بسته بوده است، خورده‌ایم. اصلا رویکرد فرهنگ و هنر ایجاد امید و نشاط است. ایجاد شادی است که محتوا داشته باشد، پیام و آموزش خودش را هم بدهد. ما اکنون این فضا را بسته‌ایم و نوع برخوردمان با مسائل فرهنگی هم، برخورد بازی نیست. سیاست دولت بر این است که این فضا را باز کند.

او با بیان اینکه نگاه به سوژه‌های مختلف در عرصه فرهنگ و هنر باید تغییر کند، تأکید کرد: باید این نوع نگاه تسری پیدا کند. دیگران هم باید این نگاه را داشته باشند و رسانه به تنهایی نمی‌تواند موثر باشد. اما یادمان باشد اگر همه این نگاه‌ها هم بسته باشند، رسانه نباید این نگاه بسته را داشته باشد بلکه باید به تنهایی خودش این مسیر را جلو ببرد و بگوید اهمیتی ندارد، نگاه دیگران چیست. مساله این است که این نگاه را ما داریم، اما باید تقویت شود و نگاهی تحلیلی و کارشناسی باشد.

رضاییان در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود درباره‌ی افشاگری‌های برخی رسانه‌ها، اظهار کرد: شما در همه جای دنیا یک اطلاعات آشکار و یک اطلاعات کتمان دارید. رسانه حرفه‌ای موظف است سراغ اطلاعات کتمان و یا اطلاعات آشکار برود، اما اطلاعات پنهان کار روزنامه‌نگار نیست بلکه کار اف‌بی‌آی و کار ارگان‌های امنیتی است.

وی درباره‌ی اطلاعات کتمان که روزنامه‌نگاران باید برای به دست آوردن آن تلاش کنند، توضیح داد: روزنامه‌نگاران در کشف اطلاعات کتمان مسؤول هستند؛ به نوعی که به عنوان مثال یک پروژه عمرانی انجام می‌شود اما اطلاعاتش را در اختیار نمی‌گذارد؛ چرا که بعدها مشخص می‌شود آن پروژه عمرانی کیفیت مهندسی ندارد. اما اگر فردا روزی زلزله سه ریشتری بیاید و به جای سه نفر، ۳۰۰ نفر کشته شوند، چه کسی مسؤول است؟‌ روزنامه‌نگار مسؤول است که به دنبال اطلاعات کتمان نرفته است. از طرفی از اینکه بگذریم بد حرف زدن‌ها و طرح کردن نکاتی که اسمش افشاگری نیست و پرداختن به حاشیه و مسائل شخصی افراد نیز غیراخلاقی است و نباید به حریم خصوصی افراد وارد شد.

مجید رضاییان در پایان گفت‌وگوی خود با ایسنا به اعتقاد بر اینکه رسانه‌های ما اکنون بر سر مسائل بدیهی مانده‌اند، یادآور شد: رسانه‌های ما باید ابتدا بدیهیات را حل کنند و بعد سراغ مسائل اخلاق بروند. ما اول آزادی بیان را قبول نداریم سپس سراغ مسؤولیت اجتماعی می‌رویم. اگر آزادی بیان را قبول داریم طبیعی است خبرنگاری که کسب آزادانه اطلاعات می‌کند در قبال آنچه که به دست می‌آورد مسؤول است.