روزنامه «شرق» افزوده است: عملکردها نشان می‌دهد که در هر دوره شوراها شاهد حجم زیادی از آزمون و خطا بوده‌ایم؛ آزمون و خطاهایی از انتخاب نامزدها گرفته تا جزئیات آیین‌نامه‌ای و تعامل با دستگاه‌های اجرایی و ... خیل عظیم داوطلبانی که در این دوره افزایش ١٤ درصدی در کل کشور داشته‌اند و تنوع بسیار آنها در گرایش‌ها، سن‌وسال و حضور بیشتر زنان این سؤال مجدد را مطرح می‌کند که آیا این‌بار انتخاب‌های بهتری خواهیم داشت؟ چه کسانی با چه تخصصی وارد شورا می‌شوند؟ اصلاً این تخصصی‌شدن که در دوره چهارم بنای آن گذاشته شد چقدر لازم است؟ افراد متخصص با این شرایط اجرایی در کشور و قوانینی که دست‌وپای شوراها را بسته چقدر می‌توانند موفق باشند؟

دراین‌باره به شکلی اجمالی نظر تعدادی از افراد صاحب‌نظر و تا حد زیادی مرتبط با شهر و مردمان آن و شوراها و شهرداری‌ها را جویا شدیم و از آنها پرسیدیم چه افرادی به شورا وارد شوند برای شهر بهتر است؟

در ستایش اهلیت

سیدمحمد بهشتی

«در روندی که در دوره‌های گذشته شورا تا کنون داشته‌ایم، از نظر جامعه شهری کسانی انتخاب شده‌اند که اصطلاحاً سلبریتی بودند، چه چهره‌های سیاسی و چه چهره ورزشکار و هنرمند و... الان هم خیلی‌ها تلاش می‌کنند که لزوماً تکنوکرات‌ها که تخصصشان نزدیک به مباحث شهری است، انتخاب بشوند، مسلماً انتخاب متخصصان خیلی بهتر از سلبریتی‌هاست، اما به نظر من با توجه به جایگاه حقوقی و مدیریتی شوراها، باید کسانی انتخاب شوند که اهلیت شهر محل انتخاب را داشته باشند، اهلیت چیزی فراتر از تخصص است، منظور من داشتن ذوق و ذائقه و دلسوزی و دلبستگی برای شهر محل انتخابشان است؛ مثلا اگر شهر مورد بحث تهران است باید تهران و جذابیت‌هایش را بفهمد و دوست بدارد، به خیابان ولیعصر و چنارهای آن و بلندی‌های البرز و باغ‌های شهر نگاهی صرفا کاربردی و کمّی نداشته باشد. نگاه کمّی و بدون کیفیت همین چیزی می‌شود که در این سال‌ها در تهران شاهدش بوده‌ایم. درخت‌ها و باغ‌های اصلی و قدیمی را که هویت شهر بوده‌اند قطع کردند و به جایش درخت‌های یکی، دو‌ساله بی‌هویت غیربومی در اطراف شهر کاشتند و اسمش را گذاشتند کمربند سبز تهران و اعلام شد به سرانه فضای سبز شهر فلان مقدار اضافه شد. خیابان‌ها و گذرگاه‌های شهر را به جاده و بزرگراه تبدیل کردند و با افتخار اعلام می‌کنند مسیر یک‌ساعته، بیست دقیقه شد؛ انگار که مردم قرار است از خانه به محل کار شلیک بشوند و برعکس. اینکه ترافیک می‌شوداولویت شماره یک شهر، ناشی از همین نگاه بی‌توجه به کیفیت است که همه‌چیز برایش در کمیت خلاصه شده. ترافیک اگرچه مهم است، اما هیچ‌وقت اولویت شماره یک شهر نیست، مثل اینکه شما در خانه خودتان راهرو و پلکان خانه را در اولویت  قرار بدهید و هرچه دارید خرج آن کنید. راهرو و پلکان مهم است، اما همه خانه نیست؛ خانه آنجاست که در آن لطف و صفا باشد. وقتی حافظ می‌گوید خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش و هنوز هم درباره این شهر صدق می‌کند، قطعا به خاطر ترافیک و سیستم فاضلاب و آسفالت خیابان‌ها و بزرگراه‌های شیراز نیست، کسی برای دیدن این چیزها که به شیراز نمی‌رود، آن چیزی که شیراز را شیراز کرده، هویت و صفای این شهر است. مشابه همین مثال‌ها حتی درباره یک آدم هم صدق می‌کند؛ یک آدم اهل فهم و ذوق و شعر و هنر و... خیلی آدم با‌صفایی است، این آدم با‌صفا، البته باید معده‌اش خوب کار کند و پاهایش سالم باشد و... اما صرفا داشتن معده و پای سالم یک آدم را باصفا و جذاب نمی‌کند.»

توانایی ارجح بر محبوبیت

محمدرضا نیک‌نژاد، فعال صنفی معلمان

«با توجه به مشکلات موجود در شهر، به‌ویژه در کلان‌‌شهرها نیازمند حضور متخصصان هستیم. بیش از آنکه بخواهیم به محبوبیت افراد بیشتر از توانایی‌های آنها توجه داشته باشیم، مسأله اصلی برای ما باید تمرکز روی تخصص و توانایی برای حل مشکلات شهری باشد. این مشکلات روزافزون آسیب‌هایی جدی به شهر زده است. اینکه افراد به‌واسطه محبوبیت و شهرت و پشتوانه سیاسی با لابی وارد شورای شهر بشوند، به صلاح شهر و مردم نخواهد بود. تجربه ما از دوره‌های اول شورا و درگیری‌های سیاسی تا امروز نشان داده راه‌های غلطی را پیموده‌ایم و مسائل شخصی را بر مشکلات شهری ارجح دانسته‌ایم. این مسأله خود ما مردم هم هست که فردی را به هر دلیلی دوست داریم و مدال‌آوری او برایمان باارزش است به او رأی می‌دهیم و او را وارد شورای شهر می‌کنیم. به نظر من شناسایی افراد متخصص و توجه‌نکردن به چهره‌هایی که درکی از مسائل اجتماعی ندارند، می‌تواند وضعیت شوراها را بهتر کند. ما نیازمند نیروهایی متخصص هستیم. همان‌طور که برای رئیس‌جمهورشدن یک فرد، ستاره‌بودن در ورزش یا سینما اهمیتی ندارد، در مرتفع‌کردن مسائل و مشکلات شهری نیز باید به توانمندی‌های اجتماعی و سابقه آنها در این حوزه توجه کرد.»

نیاز به متخصصان اجتماعی

عباس دیلمی‌زاده، مدیرعامل مؤسسه تولد دوباره

«همان‌طور که در تمام دنیا کلان‌شهرها را مردم و نمایندگان مردم اداره می‌‌کنند، من فکر می‌کنم ما هم می‌توانیم آرام‌آرام و به‌تدریج این تغییر را در ساختار شورای شهر به وجود بیاوریم و به جای واردکردن افراد سیاسی و ورزشی در شورای شهر، فرصت را به افراد متخصص دارای تجربه و صلاحیت کاری مربوط به حوزه‌های مختلف شهری بدهیم. از بخش‌هایی که شورای شهر بسیار نیازمند ورود افراد متخصص است، قطعا حوزه اجتماعی است. ما نیازمند متخصصان اجتماعی هستیم که هم تخصص و دانش کافی داشته باشند و هم اینکه در این حوزه فعالیت و کاری انجام داده باشند و سابقه درخشانی را در ارائه خدمات اجتماعی داشته باشند. نمایندگانی برای ورود به شورای شهر نیازمند هستند که مسائل و مشکلات شهری را بشناسند و با اداره شهر در کشورهای مختلف آشنا باشند. از طرفی ما باید روی برنامه‌های نمایندگان شورا تمرکز کنیم. هر فردی در حوزه‌ای که صاحب‌نظر است، باید به مردم برنامه ارائه دهد و مردم براساس برنامه‌ای که قابل ارزیابی و سنجش و اندازه‌گیری است، تصمیم به رأی‌دادن بگیرند.»

دلمان برای شهر بسوزد

نیره توکلی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه

«مهم‌ترین مسأله برای ورود یک فرد به شورای شهر، داشتن تخصص در حوزه اجتماعی است. ما نه قرار است به استادیوم برویم و ورزشکاران را تشویق کنیم و نه در سالن سینما به دیدن یک فیلم سینمایی بنشینیم. البته اگر بازیگر یا ورزشکاری در حوزه اجتماعی تخصص هم داشته باشند، بحث بسیار فرق خواهد کرد. اما تخصص حلقه مفقوده در بسیاری از نهادهایی است که به صورت روزانه با مردم سر‌و‌کار دارند. در دوره‌های مختلف شورای شهر روزهای بد و خوب فراوانی داشته‌ایم. این بد و خوب‌ها به نوع عملکرد نمایندگان ما در شورای شهر بستگی دارد؛ نمایندگانی که با نشستن روی صندلی شورای شهر وظیفه خطیر تصمیم‌گیری برای شهرها و مردمی را برعهده دارند که با ‌هزاران امید و آرزو نمایندگان خود را به شورای شهر می‌فرستند. نمایندگان باید بدانند در شهرها جایی برای معلولان وجود ندارد، زنان از کمترین حقوق اجتماعی و شهری در شهرها برخوردار می‌شوند، ترافیک بیداد می‌کند. آنها باید بدانند نماینده مردم هستند و شهرداری باید به نمایندگان شورای شهر به ‌عنوان نمایندگان تمام‌قد مردم نگاه کند. حداقل کار پنج‌ساله در حوزه اجتماع و تحصیل در حوزه‌های اجتماعی و مدیریت شهری برای نمایندگان شورا لازم است. فارغ از لیست‌ها، تخصص‌ها را و دلسوزی‌ها را از یاد نبریم. نبض شهرهایمان کُند می‌زند، دلمان برایشان کمی، فقط کمی بسوزد.»

اشتباه انتخاب نکنیم

محمد درویش، مدیر کل مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست

«با توجه به این نکته که هم‌اکنون ٧٠ درصد مردم ما در شهرها زندگی می‌کنند و وضعیت شهرها از معیارهای اصلی برای رصد کیفیت زندگی در ایران است، باید توجه داشت که اگر وضعیت شهرها خوب باشد؛ یعنی حقوق شهروندی بهبود پیدا کرده، اشتغال افزایش یافته، آلودگی‌ها کاهش یافته و در مجموع کیفیت زندگی بهبود یافته است، به‌همین‌دلیل اگر مردم در انتخابات شوراها درست عمل کنند و افرادی را که در حوزه شهرسازی تخصص دارند و صاحب دیدگاه هستند، انتخاب کنند بی‌تردید می‌شود به بهبود کیفیت زندگی در کشور دست پیدا کنیم. به اعتقاد من راه‌یافتگان به شوراهای شهر باید کسانی باشند که به تمام مؤلفه‌های ضروری در سکونت‌گاه‌های شهری توجه کنند، البته و متأسفانه در چهار دوره انتخابات شوراها این موارد رعایت نشده و معمولا بیشتر به چهره‌های جناحی و همچنین به افراد محبوب ورزشی و هنری رأی داده‌ایم و چون این افراد تخصصی در حوزه شهر نداشته‌اند، هم اعتبار خود را از دست دادند و هم وضعیت شهر را خراب کردند. به نظرم باید در دوره جدید ما به‌عنوان شهروندان شیوه رأی‌دادنمان را تغییر دهیم، چراکه شرایط بیشتر کلان‌شهرهای کشور نشان می‌دهد تاکنون شیوه انتخاب‌های ما اشتباه بوده است و باید در آن تجدید نظر کنیم. در بیشتر کلان‌شهرهای کشور اعضای شوراها نه‌تنها به‌موقع عملکرد شهرداری‌ها را پایش نکرده‌اند، بلکه در بسیاری از مواقع با اقدامات غلط شهرداری‌ها همراهی کرده‌اند. وقتی شهرداری تصور می‌کند برای ساخت شهر باید هرچه بیشتر تونل و بزرگراه و سازه‌های بزرگ بسازد و شهر را براساس خودرو‌محوری توسعه دهد، در حقیقت یک اشتباه راهبردی انجام می‌دهد و اعضای شورا هم در برابر این اقدامات سکوت می‌کنند یا از آن حمایت می‌کنند. این وظیفه ما به‌عنوان شهروندان شهرهاست که با انتخاب متخصصان و کارشناسان درست، این روند را برای بهبود وضعیت تغییر دهیم و اصلاح کنیم.»

باید به پویش مردمی در شهرهای بزرگ امیدوار بود

محمدرضا رستمی، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان

«در این سال‌ها شهرداری و شورای شهر تهران، تا حد کمی شهر را به‌مثابه یک موجود زنده و پویا در نظر گرفته‌اند و به‌همین‌دلیل نتوانسته‌اند نیازهای آن را به‌خوبی برآورده کنند. به نظر من نگاه به شهر نیاز به بازنگری دارد چون شهر به‌عنوان موجوی زنده که جمعیت انسانی در آن مستقر است، نیاز به جامعه‌شناس، جمعیت‌شناس و روان‌شناس و به‌لحاظ جسم و کالبد شهر هم نیاز به معمار و شهرساز و انواع تخصص‌های شهری دارد. علاوه بر اینها شهر نیاز به افرادی دارد تا عناصر زیبایی‌شناسی و تبلیغاتی را در شهر به‌خوبی ارزیابی و پرورش دهند، چراکه با این کار شهر برای مردمانش زنده و جذاب و قابل سرمایه‌گذاری می‌شود. عملکرد شورا و شهرداری‌ها در شهرهای مختلف از جمله در پایتخت که الگوی شهرها بوده نشان می‌دهد چنین نگاهی به شهر وجود نداشته است. واقعیت این است که در دوره‌های قبلی شورای شهرها افراد زیادی با اعمال قدرت یا جریان‌سازی توانسته‌اند وارد شوراها شوند و ما شاهد حضور افرادی در شوراها بوده‌ایم که کوچک‌ترین ارتباطی با تخصص‌های مورد نیاز شهر نداشته‌اند، اما وارد شوراها شده‌اند. این مقام مسئول در امور جوانان بر این باور است که به دلیل همین شرایط، شوراها و شهرداری‌ها در انجام وظایف اصلی خود؛ یعنی سیاست‌گذاری صحیح و نظارت کارنامه بسیار ضعیفی داشته‌اند. پویش جدید مردمی اجتماعی که به راه افتاده اتفاق خوبی است و می‌توان امیدوار بود که مردم فارغ از نگاه‌های سیاسی و حزبی، نسبت به تخصص‌ها و نیازهای شهر توجه بیشتری داشته باشند. دراین‌میان ورود تخصصی بسیاری از جوانان در دوره پنجم اتفاق خوبی است که مورد استقبال جریان‌های سیاسی هم قرار گرفته. به نظر می‌رسد مردم شهرهای بزرگ در سال‌های اخیر به شکل ملموس و نزدیک‌تری با چالش‌های مهم شهری از جمله ترافیک و آلودگی هوا مواجه شده‌اند و به‌همین‌دلیل نسبت به انتخاب افرادی متخصص و مرتبط با شهر حساسیت بیشتری دارند؛ اما در شهرهای کوچک‌تر هنوز این روند آگاه‌سازی شکل نگرفته است. او معتقد است رسانه‌ها و به‌خصوص رسانه ملی نقش بسیار مهمی در این آگاهی‌بخشی دارند و می‌توانند روی تغییر نگاه مردم اثرگذار باشند.»

مردم از غریبه‌هایی که به روستا می‌آیند انتظارهای زیادی دارند؛ می‌گویند نان ندارند،‌ آب ندارند،‌ گاز ندارند و پول هم ندارند، منتظرند کسی بهشان کمک کند. پای‌پره یکی از فقیرترین روستاهای منطقه است،‌ 35 خانوار در آن زندگی می‌کنند که میانگین جمعیت هر کدامشان 10 نفر است،‌ مردم منطقه درخت گردو دارند،‌ همین‌طور باغ‌های سیب و هلو در منطقه به خوبی ثمر می‌دهند،‌ علاوه بر این عده‌ای از مردم گیاهان کوهی جمع می‌کنند، بیشتر خانواده‌ها هم چندتایی گوسفند دارند که به لطف ملی‌نشدن زمین‌های این منطقه از جنگل‌های زاگرس،‌ هنوز در میان درختان بلوط می‌چرند.

تعداد مردانی که در روستا باقی مانده‌اند،‌ انگشت‌شمار است،‌ اینجا ‌بچه‌ها زود ازدواج می‌کنند و پسرها زود از روستا می‌روند،‌ بیشترشان می‌روند اهواز دنبال کار،‌ در حالی که زن‌ها از بچه‌ها و گوسفندها و درخت‌ها مراقبت می‌کنند،‌ برای آتش درست‌کردن شاخه‌های بلوط می برند و نان می‌پزند.

روستا برق دارد،‌ گاهی برای گرم‌کردن خانه‌ها از بخاری برقی استفاده می‌کنند و بعضی‌شان هم آب‌گرم‌کن برقی دارند، در نتیجه قبض‌های برقشان سنگین می‌شود و پرداختش عقب می‌افتد،‌ همین‌طور زیرساخت رساندن آب لوله‌کشی به روستا وجود دارد،‌ اما مردم می‌گویند توان پرداخت پول لازم برای نصب کنتور آب را ندارند و منتظرند کسی برایشان کاری انجام دهد تا مشکل رساندن آب لوله‌کشی به خانه‌هایشان حل شود.

"سعیده" و "فاطمه" هر دو "شیرینی‌خورده‌"اند،‌ یکی 17 ساله است و عقد کرده،‌ دیگری 16 ساله است و نامزد دارد،‌ هر دو تا تا پایان دوره ابتدایی درس خوانده‌اند. سعیده می‌گوید: « برای مدرسه راهنمایی باید می‌رفتیم دیشموک،‌ برایمان سخت بود،‌ پسرها که می‌روند فقط می‌توانند آخر هفته‌ها برگردند،‌ ما نمی‌توانیم این همه راه را برویم‌، تازه درس می‌خواندیم که چی؟ آخرش آدم باید شوهر کند که ما شوهر کردیم دیگر.» نامزدش 18 ساله است و تازه سرباز شده،‌ قرار است امسال تابستان عقدش کند،‌ می‌گوید: « می‌خواهم چهار تا بچه بیاورم، شاید کم باشد،‌ اما شاید همان چهار تا بس باشد.»

"اشنفی" 17 ساله است،‌ بچه‌ای که در بغل دارد یک و نیم ساله است،‌ یکی دیگر هم در شکم دارد که می‌گوید بهار امسال به دنیا می‌آید. « هنوز نمی‌دانم دومی چیست،‌ دو بار رفتیم پیش دکتر اما گفتند بچه پشتش به ماست و نگفتند جنسش چیست،‌ حالا شوهرم که بیاید دوباره می‌رویم دکتر شاید این بار بگویند.»

اشنفی دو سال و نیم است که ازدواج کرده،‌ می‌گوید: « شوهرم از قوم‌هایمان است،‌ این‌جا به روستای دیگر دختر نمی‌دهند،‌ بخت من هم همین بود.» شوهرش هر بیست،‌ بیست و پنج روزی یک بار به او سر می‌زند،‌ توی اهواز کارگری می‌کند،  نان خشک جمع می‌کند می‌فروشد. او این‌جا با مادرشوهرش زندگی می‌کند. نمی‌داند می‌خواهد چند بچه دیگر بیاورد. « بچه را خدا می دهد، ‌من بزرگ می‌کنم. من که چهار تا را می‌خواهم،‌ اما نمی‌دانم شوهرم چند تا می‌خواهد.»

"گلی‌جان"  اول جوانی وقتی تازه پنج تا بچه‌ داشت شوهرش را از دست داد، سه پسرش هر سه در اهواز کار می‌کنند و دو دخترش را هم  شوهر داده،‌ یکی را در 15 سالگی، ‌آن یکی را هم در 16 سالگی،‌ شوهر دخترهایش هم هر دو در اهواز کارگری می‌کنند. می‌گوید: « نان درمی‌آورند دیگر،‌ دختر را نباید نگه داشت.»

عروسش که با او زندگی می‌کند فعلا سه تا بچه دارد و چهارمی‌اش قرار است بهار امسال به دنیا بیاید. می‌گوید: « دو تای اولی دختر شد،‌ ولی سومی پسر است،  چهارمی هم که بهار به دنیا می‌آید پسر است،‌ یارانه‌هایشان را می‌گیریم، شوهرم هم در اهواز کارگری ساختمان می‌کند،‌ مادرش را هم سپرده است که ما مراقبتش کنیم،‌ خودش هر ماهی دو ماهی یک بار می‌آید سر می زند.» 

"آمنه" خانم فعلا پنج تا بچه دارد،‌ پسر و دختر بزرگترش گوسنفدهای خودشان و همسایه‌ها را می‌برند در جنگل تُنُک اطراف روستا چرا کنند،‌ شوهر او هم در اهواز کار ساختمان می‌کند. « بهار که بشود برمی‌گردد، چند وقت می‌ماند،‌ بعد دوباره می‌رود اهواز،‌ پسرهایش بزرگ هستند، حواسشان به گوسفندها هست، خودش هم می‌آید سر می‌زند، باز می‌رود.» 

می‌گوید هفت هشت تا گوسفند بیشتر ندارد. « همین‌ها هم سخت است،‌ دوشیدن می‌خواهد،‌ زمستان خوراک می‌خواهد، ولی بچه‌ها بیشتر کارها را می‌کنند. روستا این طور است دیگر،‌ همه کارها را نمی‌شود یک نفر انجام بدهد.» 

پسر بزرگش مدرسه را ول کرده،‌ اول دومی و سومی هنوز به مدرسه ابتدایی روستا می‌روند،‌ دخترش هم هنوز مدرسه ابتدایی است. « اگر پسرم می‌رفت مدرسه،‌ دخترم هم باهاش می‌رفت،‌ ولی تنهایی سختش می‌شود، حالا باید ببینیم چی می‌شود بعدا.»

"فرزانه" خانم،‌ از معدود زن‌هایی است که شوهرش در روستاست،‌ هفت تا بچه دارد که کوچک‌ترینشان 10 ساله است و بزرگ‌ترینشان 22 ساله،‌ یکی از پسرهایش در اهواز کارگری می‌کند و آن یکی سرباز است، برای هر دو تا زن گرفته و راضی است. می‌گوید: « اگر آب‌ را هم لوله می‌کشی می‌کردند خوب بود،‌ الان باید برویم پایین از رودخانه آب برداریم،‌ بچه‌ها همه کثیف، خودمان هم همه‌اش دل درد داریم،‌ دکتر می‌رویم می‌گویند به خاطر آب است،‌ باید آب را بجوشانید،‌ برای آب جوشاندن هم هیزم می‌خواهیم،‌ سخت است، آمده‌اند کنتور آب بگذارند می‌گویند هر خانه‌ای باید چهارصد پانصد هزار تومان بدهد،‌ ما هم از این پول‌ها نداریم.»

"بیات" خانم چهار بچه دارد،‌ پسر بزرگ‌ترش با شوهرش در اهواز کار می‌کند. « شوهرم دست و پایش ناقص است‌،‌ یک پایش ناقص است و با یک دستش،  از اولش کارگر بوده، قبلا ساختمان‌سازی می‌کرد،‌ حالا نان خشک جمع می‌کند،‌ پسر دیگرم را برده که در کار کمک دستش باشد،‌ من ماندم با سه‌تای دیگر،  دخترم یک سالش نشده،‌ پسر بزرگم 12 سالش شده،‌ دومی 10 ساله است‌،‌ سومی چهار ساله. هنوز مدرسه نمی‌رود.» 

دخترش اول زمستان که هنوز سینه‌خیز می‌رفت، هر دو پا و پشتش را با آتش هیزم توی خانه سوزانده است،‌ ولی برای پانسمانش باید به خانه بهداشت روستای دیگری که نزدیک پای‌پره است بروند. می‌گوید: « کرِم داده‌اند که به پاهاش بزنم،‌ می‌گویند بزرگ می‌شود جای سوختگی‌اش می‌رود.» شوهرش و پسر بزرگش هر چهل روزی یک بار به روستا برمی‌گردند. می‌گوید: « این‌ها هم که بزرگ‌تر بشوند،‌ می‌بردشان اهواز کمک‌دستش باشد،‌ با یارانه که نمی‌شود زندگی کرد،‌ باید بروند کار کنند،‌ دختر می‌ماند اینجا عصای دست من می‌شود.»

"مشتری" خانم 45 ساله است،‌ با هشت بچه. « پنج تا دختر دارم،‌ سه تا پسر،‌ دختر کوچکم 14 ساله است،‌ عقدش کردیم برای یکی از پسرهای قوم،‌ 20 ساله است، سربازی می‌رود توی دادگستری دهدشت، تمام که بشود کار می‌کند.»

به غیر از بچه‌ها زن حامله یکی از پسرهایش هم با او زندگی می‌کند:‌ « قرار است بیاید برویم دکتر، همه ببینیم زنش چی دارد، هم خودمان را نشان بدهیم،‌ اینجا همه سنگ کلیه دارند،‌ به خاطر این که آب نیست،‌ باید برویم آب از رودخانه برداریم،‌ رخت هم بخواهیم بشوییم باید برویم لب آب،‌ آن هم از این راه خراب.»

"لیلی‌جان" هنوز دو تا بچه بیشتر ندارد. « نمی‌دانم چند تا بچه دیگر می‌آورم، چهار تا که باشد خوب است دیگر،‌ یارانه‌اش را می‌دهند.» شوهرش در اهواز کارگری می‌کند و خودش بچه‌ها و چند تا بز و گوسفند نگه می‌دارد. می‌گوید: « نمی‌توانیم از این‌جا برویم،‌ می‌خواستیم به دیشموک یا دهدشت برویم، ولی پول نداریم که از اینجا برویم، مادر من اینجاست، مادر شوهرم هم اینجاست،‌ سخت است بخواهیم از روستا برویم،‌ ولی اینجا هم خوب نیست،‌ آب را برایمان لوله‌کشی نمی‌کنند،‌ هیزم را باید از درخت‌ها ببریم، تازه اگر ما نباشیم که از درخت‌ها ببریم این‌ها همه خشک می‌شود،‌ مگر نمی‌دانید باید شاخه‌های درخت‌ها را در زمستان ببرند تا بهار دوباره سبز بشود؟»

 * اسامی برای حفظ حریم خصوصی افراد تغییر کرده است

ایسنا-عکس و گزارش از فاطمه کریمخان

اردشیر رستمی در روزنامه «ایران» نوشته است: موضوع با مسأله تفاوت دارد و جامعه ایرانی اغلب این دو را با هم اشتباه می‌گیرد. جالب است که استادان دانشگاه و مدیران کلان هم این غلط را تشخیص نمی‌دهند و کلمه «مسأله» ورد زبانشان است در حالی که اغلب مسأله‌ای وجود ندارد و بیشتر موضوع است.

اما مسأله غذا در رستوران‌های ایرانی واقعاً یک مسأله و یک بحران است. بنده و خانواده‌ام بارها و بارها و بارها به‌دلیل پیدا نکردن رستوران تمیز گرسنه نیمه شب به خانه برگشته و به غذای ساده و سریع بسنده کرده‌ایم. پایین شهر و بالاشهر تهران و شهرستان‌هم ندارد؛ تمام کشور دچار این بحران است. مشکل ما در رستوران‌های ایرانی چند لایه است؛

۱- کثیف هستند. بنده به چشم خود دیده‌ام که صاحب رستوران پس از کشتن مارمولک کوچک خانگی با چاقو با همان ابزار گوجه فرنگی و خیار شور خرد کرد!!

۲. تخصصی نیستند. این مسأله جدیداً به بحران‌ها افزوده شده و صاحب رستوران‌ها به هر شکلی شده می‌خواهند همه را راضی نگه داشته و پول او را بگیرند برای همین در کنار آبگوشت و کوبیده، پیتزا و کنتاکی هم می‌فروشند و طبیعی است که نتوانند به همه‌شان روح و روان و حواس لازم را بدهند.

۳. همه کاره و این‌کاره نیستند!! چند نفر را می‌شناسیم که پس از عوض کردن ده‌ها شغل رستوران زده‌اند و نمی‌دانند اصلاً رستوران و غذا یعنی چه!!

۴. آداب نمی‌دانند. از کلمه و سلام و احترام بی‌بهره هستند و تقریباً مشتری را دشمن خود می‌دانند!!

۵. مسئولیت‌پذیر نیستند؛ اگر تار مو یا لنگ و کله سوسکی از غذا پیدا شود آن را نمی‌پذیرند و به هر شکل شده در می‌روند. بنده وقتی کرمی را از غذا پیدا کرده و به صاحب رستوران نشان دادم آن را خورد و گفت نه کرم نبود!!

۶. زمان‌شناس نیستند، به‌طوری که فاصله غذاها گاه تا یک ساعت طول می‌کشد و نصف میز گرسنه شاهد غذا خوردن نصفه دیگر است.

۷. ترسو و پر رو هستند. گارسن‌ها و خدمه به چشم دیده نمی‌شوند تا مبادا چیزی از آنها خواسته شود برای همین برای یک خواهش چندین‌بار باید همه را صدا کرد و موارد بسیار دیگر که خودتان هم می‌دانید و تجربه‌های جالب‌تر داشته‌اید. پیشنهاد من به هم‌میهنان عزیز این است که با تحقیق و پرس‌وجو از مردم بومی و صاحب تشخیص یک رستوران خوب پیدا کنید.

قطعاً کسی که پوشاک درستی به تن ندارد غذای خوب و رستوران خوب را هم نمی‌شناسد از آدم‌های تمیز سؤال کنید. دچار گرفتاری‌های ایرانی و چشم و هم‌چشمی‌ها نشوید بدن ما مهم‌ترین داشته ماست و باید به آن توجه مضاعف داشته باشیم و این فرهنگ را به کودکانمان هم بیاموزیم. برای بچه‌هاو نوجوانان سخت است چون آنها دوست دارند وارد اجتماع شوند و جهان را کشف کنند برای این کار با پرس و جو و پیدا کردن مکان مناسب به او نشان می‌دهید که به چه دلیل از این جور جاها پرهیز می‌کنید. وظیفه مسئولان ناظر جز به خودشان برکسی پوشیده نیست که آن هم یک بحران واقعی دیگر است که باید در مجال دیگری به آن پرداخت از دادن مجوز به هر از راه رسیده‌ای تا زیر میزی و بستن چشم که تقریباً در همه جا دیده می‌شود همه‌جا.

معاون گردشگری کشور در گفت‌وگو با ایسنا تاکید کرد: این پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری که به دولت ارائه شده، به منزله کاهش تعطیلات نوروزی نیست، بلکه تاکیدی بر رعایت اصول و یکسان‌سازی تعطیلات نوروزی برای همه است.

او در توضیحات بیشتر گفت: طبق تقویم، نوروز رسما و فقط چهار روز تعطیل است، لازم نیست ما آن را کم کنیم، فقط باید آن را رعایت کنیم و همه تابع آن چند روز تعطیلی باشیم. چرا آن را اینطور بین بخش آموزشی و غیره تقسیم کرده‌ایم؟

وی تاکید کرد: برای اجرای این قاعده باید شجاع بود و درباره آن تصمیم گرفت.

تعطیلات زمستانی به خان آخر رسید

معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری همچنین درباره سرنوشت طرح تعطیلات زمستانی که چندی پیش یکی از مقامات سازمان محیط‌زیست خبر تصویب آن را داده بود، گفت: در دولت قبل، طرح تعطیلات زمستانی به مجلس پیشنهاد شده بود. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز در همان راستا پیشنهاد جامع‌تری را که شامل ساماندهی تعطیلات مناسبتی، زمستانی و نوروز می‌شد به دولت ارائه کرده بود. روی این طرح‌ها بررسی‌ها و مذاکرات زیادی شده است. اکنون این طرح در کمیسیون اجتماعی دولت مصوب شده که پس از آن به کمیسیون امور اجتماعی الکترونیک دولت ارجاع شد و سپس به شورای اجتماعی وزارت کشور رفت.

وی گفت: در گذشته نگاه سنتی و غیراصولی نسبت به تعطیلات، موجب تولد پدیده‌های جدیدی همچون اسکان در مدارس شد که آسیب‌های زیادی را در پی داشت. این اتفاق در نتیجه تعطیلی سه هفته مدارس رخ داد، درحالیکه با ساماندهی تعطیلات نوروز، زمستان و تابستان می‌توان از فضای مخربی که بر مراکز آموزش و پروش وارد شده، کاست و فضای آموزشگاه‌ها را حفظ کرد، چالشی که اکنون با آن مواجه شده‌ایم.

رحمانی موحد اظهار کرد: نباید تعطیلات متمرکز بر تابستان شود. کشور ما طولانی‌ترین تعطیلی تابستانی را دارد، درحالیکه زمستان اصلا از این نظامِ تاثیرگذار بهره‌مند نیست، زمستانی که با آلودگی هوای دائمی روبرو شده است.

وی درباره انعطاف وزارت آموزش و پرورش با تعطیلات زمستانی با توجه به مقاومت‌هایی که پیشتر نشان می‌داد، گفت: با شرایطی که زمستان پیدا کرده، آموزش و پرورش نمی‌تواند انعطافی نشان ندهد.

او تاکید کرد: باید شهامتِ گرفتن این تصمیم را داشته باشیم، چون یکی از شاخص‌هایی که به توسعه کسب و کار، برقراری امنیت، توزیع ثروت در کشور و استفاده بهینه از فصول و زمان‌های مختلف کمک  می‌کند، ساماندهی تعطیلات است. این موضوع در دنیا بسیار مهم است، چون تاثیر زیادی در اقتصاد و در اشتغال دارد.

معاون گردشگری درباره تعداد روزهایی که برای تعطیلات زمستانی در نظر گرفته شده، اظهار کرد: اطلاع دقیقی ندارم، اما معمولا یک هفته در نظر گرفته می‌شود.

وی سپس به پیشنهاد دیگری که در قالب سامان دهی تعطیلات ارائه شده، اشاره کرد و افزود: باید به اقلیم‌های متفاوت اجازه داد برای شروع و پایان تعطیلات تحصیلی‌شان متناسب با شرایط اقلیمی تصمیم بگیرند و برنامه‌ریزی کنند. راه‌حل این کار فقط داشتن انعطاف است، می‌توان سقفی را برای ساعت آموزشی تعیین کرد تا هر اقلیم با توجه به آن و متناسب با شرایط خود، برای آموزش و تعطیلات تحصیلی برنامه‌ریزی داشته باشند.

تغییر تعطیلات پایان هفته هنوز به هیات دولت نرفته

معاون گردشگری درباره آخرین دیدگاه‌ها نسبت به تغییرات پایان هفته و پیشنهادی که برای جمعه و شنبه ارائه شده، گفت: نظر و تاکید ما بر این است که آخر هفته باید دو روز تعطیل شود که حالا می‌تواند جمعه و شنبه باشد. باید به دستگاه‌هایی که امکان اجرای این طرح را دارند این اجازه داده شود.

او درباره واکنش دولت به تغییر و افزایش تعطیلات پایان هفته، بیان کرد: فکر می‌کنم دولت موافق باشد. مشکلی نداریم، هرچند این طرح هنوز به دولت ارائه نشده است. پیشنهاد نخست از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بوده، یک پیشنهاد هم در مجلس مطرح است که یکدیگر را پوشش می‌دهد، اما فعلا تاکید و تمرکز بر تعطیلات زمستانی است.

رحمانی موحد گفت: حرف ما این است اگر می خواهیم توسعه و رشد در کشور متوازن شود باید تعطیلات ساماندهی شود، چرا که اقتصاد، توسعه گردشگری، ساماندهی ترددها، سلامت و آرامش خانواده‌ها، حفط امنیت، اشتغال و رفع چالش‌های اجتماعی به جهت‌گیری تعطیلات ارتباط زیادی دارد. برای همین این طرح خیلی مهم است.