چراغ فروزان پیش رو

«جیک‌ جیک‌ مستونت‌ بود، فکر زمستونت‌ نبود؟» این ضرب المثل مشهور را همه شنیدیم و می دانیم که گنجشک به‌خاطر اینکه آینده نگری نکرده بود چه بلایی به سرش آمد و اگر آینده نگری مورچه نبود، معلوم نبود که چه سرنوشت شومی در انتظار گنجشک بود!
همه ما به نحوی با داستان این ضرب المثل و نتیجه عبرت آموز آن از دوران بچگی آشنا هستیم و بزرگترها همیشه وقتی می خواهند بچه ها را نصیحت کنند این ضرب المثل را برایشان نقل می کنند.
ولی چرا اکثر ما درعمل به این نصیحت وقعی نمی گذاریم و آنقدر از آینده زندگی خود غفلت می کنیم تا وقتی که به قول معروف سرمان به سنگ می خورد و آن موقع تازه متوجه می شویم که ای دل غافل، چه اشتباهی کردیم !
این اشتباه چیزی جز نتیجه غفلت ما انسان ها از آینده نیست؛ به این معنی که اگر ما در زندگی مان، آینده نگری را سرلوحه همه فعالیت‌های خودمان قرار بدهیم، دلیلی وجود ندارد که مرتکب اشتباه بشویم. 
گرچه گفته می شود که گذشته چراغ راه آینده است، اما آینده، خود، چراغی فروزان برای زمان حال ما انسان هاست و اگر امروز به این چراغ توجه نکنیم بعید است که بتوانیم زندگی خود را دوام و قوام بدهیم .
همین شرایط را که برای یک فرد درنظر می گیریم اگر برای یک جمع، یک جامعه، یک کشور و حتی بزرگ‌ترین واحد جمع، یعنی جهان درنظر بگیریم، می بینیم که آینده اتفاقا برای مجموعه های بزرگ و بزرگ تر، مهم و مهم تر می شود و به همین خاطر است که امروز سازمان ملل متحد به درستی از آینده کره زمین نگران است و برای جلوگیری از اتفاقات دهشتناک در این کره خاکی که وجود جهان به آن گره خورده است، به هر دری می زند!
طبق پیش بینی های علمی، افزایش دمای کره زمین در آینده نه چندان دور می تواند حیات بشر را در این کره با مخاطرات جدی مواجه سازد و سازمان ملل براساس مسئولیتی که در منشور تاسیس این نهاد بین المللی تصریح شده است با ترتیب دادن کنفرانس های متعدد با حضور بالاترین مقامات کشورهای عضو این سازمان، به جد، دنبال مجبورکردن همه کشورها برای رعایت تعهدات بین المللی در قبال تغییرات آب و هوایی است و این آینده نگری سازمان ملل نشان 
می‌دهد که این مقوله نه فقط یک ضرورت که یک الزام حیاتی برای جامعه بشری محسوب می شود.
بنابراین آینده و آینده نگری امروزه از یک مقوله صرفا آکادمیک و تنها برای طرح درکنفرانس ها و سمینارها و درج در کتاب ها و 
رسانه‌ها، خارج و به مطالبه حیاتی بشریت تبدیل شده است و بر همه کسانی که به هر نحوی می توانند در تبدیل این مطالبه به برنامه عملی و اجرایی نقش آفرین باشند، فرض است که به این مهم اهتمام ویژه داشته باشند و با لحاظ کردن آینده نگری در همه امور مرتبط به خود در ساختن و استحکام بخشیدن به پایه های آینده خود، دیگران، جامعه و جهان مشارکت کنند.برای ساختن آینده‌ای مطمئن، سخن از آینده نگری می‌تواند تلنگری برای رعایت این اصل حیاتی به هر مخاطبی باشد، اما اگر این سخن، درعالم واقع، جامه عمل نپوشد و مخاطب ها همانطور که مثلا در سخنان و شعارهای تبلیغاتی آینده محور بانک ها در طول چند دهه اخیر به جای استحکام پایه های مالی و پولی جامعه، تزلزل و اضمحلال آنها را شاهد و ناظر باشند، می تواند تیری به اعتماد عمومی جامعه باشد که در این صورت آینده نگری صرفا شعاری، نه آینده‌ساز که آینده برانداز هم می‌تواند باشد.

تاج محمد  کاظمی

منبع: ضمیمه اجتماعی روزنامه اطلاعات 28اسفند 96

نوشتن دیدگاه