اولین بار در سال ۱۹۵۸ میلادی واژه «Bionic» وارد فرهنگ واژگانی بشر گردید که اشاره به الگو گرفتن انسان از طبیعت دارد.
دلفینها اولین و جذابترین گزینهای هستند که به ذهن هر مخاطبی پس از شنیدن نام علم بیونیک میرسند٬ چراکه سیستم ردیابی دلفینها الهامبخش یکی از بزرگترین دستاوردهای تکنولوژیک انسان به نام رادار هستند. رادارها امروزه در صنایع نظامی٬ هوا و فضا٬ دریایی و... کاربرد فراوان دارند و به نوعی جلوهی طبیعت در فنآوری نوین بشری هستند.
خفاشها نیز مانند دلفینها از سیستم مشابه دلفینها برای مسیریابی استفاده میکنند٬ یعنی امواج صوتی را در محل منتشر میکنند و از پژواک آن مسیر حرکت و یا اشیا و موانع و... را تشخیص میدهند.
اما تفاوت میان مسیریابی خفاش و دلفین در این نکته است که خفاشها فاقد بینایی هستند و این سیستم جایگزینی برای بیناییشان است اما دلفینها از بینایی خوبی نیز بهرهمند هستند و از این سیستم به شکل هوشمندانهای استفاده میکنند!
بدون تردید روستاهای شیبدراز و کندالو در جزیره قشم و سواحل جزیره رؤیایی هنگام بهترین محل برای دیدن و سنجش میزان هوشمندی دلفینهاست!
باریکه دریایی آرام و آبی میان جزایر قشم و هنگام از دیرباز محل زندگی دلفینها بوده و حضور این موجودات هوشمند هر روز بیشتر و پررنگتر نیز میگردد. در چند سال اخیر که به دلیل سرازیر شدن خیل علاقمندان به طبیعت بکر جزیره قشم٬ بحث خطر زیست محیطی و احتمال کوچ کردن دلفینها از محل زندگیشان مطرح گردید٬ کمتر کسی باور داشت تعادل و تعامل میان دلفینها و انسانها بر هم نخورد و شکل جدیدی از همزیستی در این منطقه را شاهد باشیم.
در تعریف هوش٬ تطبیق با محیط یکی از شاخصهاست که در این منطقه تبلور یافته و هوشمندی مردم محلی٬ دلفینها و اقلیم دریا را به نمایش میگذارد.
هر روز در گوشه و کنار اخبار میشنویم که دلفینها در خدمت به انسان شگفتیساز شدهاند.
شبکه press TV در تاریخ ۱۰ مارچ ۲۰۱۶ به نقل از یک منبع خبری روسی مینویسد؛ وزارت دفاع روسیه با هزینه ۱.۷۵ میلیون روبل دلفینها را به خدمت میگیرد! همین شبکه اضافه میکند استفاده از دلفینها در تأمین امنیت دریایی روسیه موضوع جدیدی نیست و در زمان اتحاد جماهیر شوروی هم این حیوانات برای کشف اشیای مشکوک نزدیک به بنادر به کار گرفته شدهاند.
خبرگزاری مهرنیوز نیز در تاریخ دوازدهم آذرماه سال ۱۳۹۱ مینویسد؛ بار دیگر دلفینها به خدمت ارتش آمریکا در آمدند! این خبرگزاری نیز تأکید دارد که در گذشته هم دلفینها در خدمت ارتش آمریکا بودهاند اما ظاهراً قرار بوده فنآوری رباتیک جانشین دلفینها شود٬ اما هوشمندی این موجودات شگفتانگیز هنوز از تکنولوژی جلوتر است!
همچنین تارنمای ایران چهارراه در گزارشی شرحی از کمک دلفینها به نیروهای ویژه آمریکا در مبارزه با دزدان دریایی سومالی را مینویسد!
هرچند استفاده ابزاری از حیوانات آزاد ( غیر اهلی ) برخلاف موازین اخلاقی و اجتماعی و مذهبی است اما اینگونه گزارشها گویای هوشمندی بالای دلفینهاست.
نکتهای که در جزیره قشم قابل لمس است احترام مردم بومی به حق آزادی این حیوانات است. دریا و طبیعت در فرهنگ بومی از احترام بالایی برخوردار است و مردم جزیرهنشین به شکلهای مختلف آن را نشان میدهند که جشن نوروز صیاد یکی از بهترین نمونههای قابل ذکر است. اما دلفینها جایگاه ویژهای در این فرهنگ طبیعتمحور دارند و میتوان به سادگی رشتههای پیوند مردم این منطقه با دلفینها را دید و میتوان هزاران خاطره را از زبان این مردمان مهربان با محیط را شنید.
جست و خیز دلفینها میان انبوه قایقهای گردشگری و نگاههای کنجکاو حاضران٬ صحنهای آشنا در آبهای آبی و آرام میان جزایر قشم و هنگام است. دلفینها حس دوستی با قایقرانها دارند و قایقرانان نیز مشتاقانه هر روز بازیگوشی دلفینها را نظاره میکنند.
برخلاف رویهای که بسیاری از نیروهای نظامی جهان در پیش گرفتهاند٬ نیروهای نظامی ایران به حق آزادی دلفینها احترام میگذارند و صیادان نیز برخلاف بسیاری از مناطق دیگر جهان٬ از دلفینها برای صید ماهی کمک نمیگیرند و برخلاف بسیاری از مناطق دیگر کسی نزدیک زیستگاه دلفینها تور صیادی پهن نمیکند و....
هرچند در جزیره قشم کسی از هوشمندی دلفینها استفاده ابزاری نمیکند و به نظر میرسد که تواناییهای این موجودات خارقالعاده نامشکوف مانده٬ اما حقیقت این است که در هیچ کجای جهان مانند جزیره قشم هوشمندی دلفینها جلوهگر نیست و اگر محققی میخواهد علم بیونیک را به محک بگذارد و یا هوش دلفینها را بسنجد جایی بهتر از سواحل قشم وجود ندارد چراکه همواره مفهوم هوش در این سواحل مواج است.
گفتنیها راجع به دلفینها بسیار است اما خواندن یک خبر دیگر خالی از لطف نیست. باشگاه خبرنگاران جوان در فروردین ۱۳۹۶ مطلبی تحت عنوان دلفینهایی که گیاه شدند! را روی خروجی سایت خود قرار داد. این عنوان بسیار عجیب است و متن خبر هم عجیبتر و خواندنی!
به نوشته این خبرگزاری به تازگی در ژاپن گیاه آپارتمانی رونمایی شده که دارای برگهایی شبیه به دلفینهایی است که در حال پریدن هستند! نام گیاه SENECIO PEREGRINUS است و یادآور قدرت شگفتانگیز دلفینها در پرش است که گاه به شش یا هفت متر هم میرسند! هرچند در این خبر اشارهای به ماهیت گیاه نشده و معلوم نیست که حاصل تغییرات ژنتیکی گیاه دیگری است و یا به شکل طبیعی وجود داشته٬ اما تصاویر گویای بسیاری از ناگفتههاست.
زیستگاه دلفینها در جزیره قشم سالهاست که از سوی مردم محلی محافظت گردیده و هر گردشگری اذعان دارد که این سواحل یکی از پاکیزهترین سواحل تفریحی است. بیشک این دستاورد مهم در سایه همپایی مردم محلی و طبیعت و البته همکاری گردشگران بوده.
امید که این همزیستی با تلاش همه گردشگران پایدار بماند و این صحنههای بدیع که بسیار پربارتر از هر آزمایشگاهی در جهان است٬ زیبا و غنی باقی بمانند.
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابه دارند، انتشار نمی یابند.