به گزارش ایرنا هدایت کمالی روز پنج شنبه در نشست بررسی راهکارهای پیشگیری از جرم با محوریت احترام به حجاب، افزود: در این حوزه نهادهای اطلاع رسانی با ارائه برنامه های فرهنگی و تبیین قوانین و مقررات می توانند نقش موثری در کاهش جرایم ایفا کنند.
وی با اشاره به اینکه در حوزه جرایم کیفری، دادگستری به تنهایی مسئولیت برخورد با مجرمان را بر عهده دارد، تلاش برای کاهش جرایم غیرکیفری را مسئولیت تمام افراد و دستگاه ها دانست.
کمالی بر اهمیت توسعه زیرساخت های گردشگری قشم در جهت استفاده از ظرفیت سواحل جزیره تاکید و اضافه کرد: باید با ساخت پلاژهای متعدد در سواحل قشم شرایط را برای استفاده قانونمند از این ظرفیت فراهم کرد.
وی ادامه داد: در شرایطی که هتل ها و هتل آپارتمان های جزیره توان خدمات دهی به مسافران قشم را دارند باید مانع از اجاره دادن خانه های مسکونی به مسافران شد.
رئیس دادگستری قشم با بیان اینکه برای پیشگیری از جرایم باید عوامل بروز جرم را شناسایی کرد، افزود: برای محقق شدن سیاست های پیشگیری از جرم باید تمام دستگاه ها و نهادهای جامعه در رویکردی هماهنگ با یکدیگر عمل کنند.
***پیشگیری از وقوع جرم موجب کاهش آسیب های اجتماعی می شود
دادستان قشم نیز در این نشست، گفت: پیشگیری از وقوع جرم رویکرد مهمی است که باعث کاهش آسیب های اجتماعی و پائین آمدن میزان پرونده ها در محاکم قضایی می شود.
فرزاد سالاری گفت: برای کاهش جرایم اجتماعی در این جزیره، طرح ساماندهی اجاره خانه های مسکونی به مسافران و فعالیت سرویس های خدمات شهری در دستور کار قرار دارد.
وی اضافه کرد: در همین چارچوب رویکرد تقویت ستاد امر به معروف و نهی از منکر شهرستان و معرفی آسیب های فراوان برنامه های ماهواره به نسل نوجوان و جوان با همکاری آموزش و پرورش، به صورت جدی دنبال می شود.
سالاری خواستار فراهم شدن شرایط بهتر برای سپری کردن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان شد و گفت: در این حوزه سازمان منطقه آزاد قشم و شهرداری می توانند فضاهای مناسب تفریحی، فرهنگی، ورزشی در جزیره ایجاد کنند.
معاون پیشگیری از جرایم دادگستری قشم نیز در این نشست با تاکید بر همکاری همه نهادها برای کنترل و پیشگیری از جرایم، گفت: با تقسیم بندی جرایم می توان برای پیشگیری از هر جرم از برنامه ریزی افراد متخصص استفاده کرد.
حسین اسماعیل زاده اضافه کرد: بدحجابی موضوع مهمی است که باید در شورای ویژه و با حضور نهادهایی همچون خانواده، آموزش و پرورش، تریبون های تاثیرگذار مساجد و نمازهای جمعه، رئیسان اداره ها و نهادها، مسئولان دانشگاه ها و همه اندیشمندان با هدف دستیابی به یک راه حل منطقی، برنامه ریزی شود.
مشاور امنیتی و انتظامی مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم نیز در این نشست گفت: برای محقق شدن اهداف سلامت اجتماعی، همه دستگاه ها و نهادها باید در کنار فراخوان عمومی به وظایف خطیر خود با هدف دستیابی به یک خروجی مثبت تلاش کنند.
حسین افشار موفقیت امور فرهنگی و سلامت جامعه را به همدلی مردم و مسئولان مرتبط دانست و افزود: مسافرانی که به مناطق آزاد از جمله قشم سفر می کنند باید بدانند این مناطق بخشی از ایران است و تمام قوانین و مقررات حاکم بر کشور در این مناطق نیز اعمال می شود.
به گفته مشاور امنیتی و انتظامی مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم، ایجاد و گسترش فضاهای مناسبی همچون پلاژهای ویژه بانوان و آقایان باعث کاهش مشکلات مربوط به پوشش در سواحل این جزیره می شود.
وی همچنین تقویت بخش فرهنگی در مبادی ورودی جزیره قشم شامل فرودگاه و اسکله های لافت و شهید ذاکری را برای تبیین اهمیت احترام به حجاب از سوی مسافران بسیار مهم ارزیابی کرد.
افشار اضافه کرد: بی شک با اخلاق مداری و احترام به مردم می توانیم بخش مهمی از مشکلات اجتماعی به ویژه در زمینه حجاب را برطرف کنیم.
فرمانده ناحیه مقاومت بسیج سپاه قشم نیز در این نشست گفت: ناآگاهی مردم با مباحث فرهنگ اسلامی، در حقیقت ریشه و بنیان بسیاری از جرایم است که باید با سرمایه گذاری در بخش فرهنگ نسبت به پیشگیری جرایم این حوزه تلاش کنیم.
سرهنگ پاسدار حمید ماندگاری با مهم خواندن نقش مسئولان اداره ها و نهادهای شهرستان قشم برای تبیین اهمیت حجاب برای کارکنان خود، تاکید کرد: در محله های آلوده به معضلات اجتماعی نیز می توانیم با برگزاری جشنواره های فرهنگی شرایط را به سمت سالم سازی جامعه هدایت کنیم.
فرمانده دریابانی شهرستان قشم نیز در این نشست گفت: باید برای حل معضلاتی همچون بی توجهی به موضوع حجاب و عفاف یک برنامه ریزی منسجم در سطح کلان داشت.
سرهنگ قادر مرشدی ادامه داد: از یک دستگاه و یک نهاد خاص نمی توان انتظار معجزه در امور فرهنگی داشت بلکه باید همه با هم و با در اختیار داشتن یک برنامه ویژه در این مسیر گام برداریم.
رئیس اداره بهزیستی قشم نیز در این نشست ریشه یابی و پیشگیری از جرم را دو عامل مهم در زمینه سالم سازی جامعه دانست و گفت: آسیب های اجتماعی یک شبه اتفاق نیافتاده و برای رفع آن نیز باید با برنامه ریزی علمی و با صبر و حوصله اقدام کنیم.
اسماعیل کیانی با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب در زمینه نقش دشمنان نظام برای ضربه زدن به فرهنگ انقلاب، افزود: بی شک اگر مسئولان هر بخش با این موضوع به درستی برخورد کنند شاهد کاهش جرایم اجتماعی خواهیم بود.
به گفته رئیس اداره بهزیستی شهرستان قشم، برنامه های ماهواره ای و شبیخون فرهنگی باعث تغییر سبک زندگی و گسست نسل ها در ایران شده است و این نشان از ضعف کار فرهنگی در کشورمان دارد.
کیانی افزود: متاسفانه هیچ جایگزین مناسبی برای استفاده نکردن جوانانمان از برنامه های هدفمند دشمن که از طریق ماهواره ها و شبکه های اجتماعی در اختیار آنان قرار می گیرد، ارایه نشده است.
توجه به پیوست های فرهنگی در ساخت و سازهای قشم، استفاده از ظرفیت های دانشگاهی برای رفتارشناسی و مردم شناسی، ایجاد فضاهای بیشتر ورزشی، فرهنگی و تفریحی، ریشه یابی جرایم و علل انجام جرم، معرفی قوانین و مقررات به فرزندان از کانون خانواده تا مدارس، ارتقای گشت ارشاد با بکارگیری از بانوان برای راهنمایی زنان بدحجاب، ایجاد پلاژ ویژه بانوان، معرفی ارزش های اسلامی و حجاب در مبادی ورودی به جزیره قشم از دیگر موضوعاتی بود که در این نشست بر آن تاکید شد.
در این نشست همچنین ارتقای حجاب، جلوگیری از اجاره منازل مسکونی و برنامه ساخت پلاژ به عنوان سه مصوبه مورد تائید مسئولان قرار گرفت و اعضای این نشست موظف شدند نتایج عملکرد خود را در این زمینه ها در جلسه بعدی ارائه کنند.
همزیستی نیوز - آنچه در پی می آید گفت و گوی مصطفی عبدی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم و مدرس جامعه شناسی دانشگاه های استان هرمزگان با دکتر محمد امین قانعی راد رییس انجمن جامعه شناسی ایران است که در سفر دو روزه ایشان به جزیره قشم انجام شده و توسط آقای عبدی به رشته تحریر درآمده است:
این گفت و گویی کوتاه درباره نظریه های جامعه شناسی و وضعیت جامعه شناسی ایران است که در دو روز میزبانی استاد قانعی راد رییس انجمن جامعه شناسی ایران در جزیره قشم (خرداد 1395) با وی انجام گرفت.
دو روز میزبانی رییس انجمن جامعه شناسی ایران در جزیره زیبای قشم، فرصت مناسب اما کوتاهی بود برای بهره مندی از دانش این استاد و همین طور کسب اطلاعات درخصوص وضعیت جامعه شناسی در ایران.
در این دو روز پیرامون مباحث زیادی با دکتر قانعی راد گفت و گو کردم، نظریه های جامعه شناسی از موضوعات محوری پرسش هایم از استاد بود. گرچه به دلیل شاگردی دوازده ساله ام نزد استاد تنهایی اختلاف نظرهایی هم با دکتر قانعی داشتم، خصوصا آنجا که او با مبناء قرار دادن مباحثی، دسته بندی های مطرح در گونه شناسی نظریه ها را رد می کرد، با این وجود در این فرصت محدود پیرامون برخی مباحث کلیدی در این حوزه از ایشان بسیار آموختم.
نظام آب سالار
در شرح مقاله ای که چندی پیش در همایش کنکاش ها مفهومی در نقد کاتوزیان ارایه داده بودم بحثمان به آراء ویتفوگل رسید و وقتی به قرائت های رایج از ویتفوگل این نقد را مطرح کردم که بسیاری به غلط نقد جبرگرایی و تعیین گرایی جغرافیایی را به ویتفوگل وارد می کنند درحالی که ویتفوگل خود از بنیان گذاران مکتب فرانکفورت بوده و در کتاب معروف خود نیز بارها می گوید که نظام آب سالار تنها به دلیل محدودیت های جغرافیایی ایجاد نمی شود بلکه سازوکارهای فرهنگی می تواند در جوامعی چون روسیه نظام آب سالار را ایجاد کند و این منتقدان از این مسئله غفلت کرده اند که ویتفوگل تفسیرگرا هست و به نوعی بینش دیالکتیکی عین و ذهن را می پذیرد، استاد قانعی راد سخنم را قطع کرد و گفت طبق تقسیم بندی دکتر تنهایی از نظریه منظورتان هست؟ گفتم مبناء این تقسیم بندی از نظریه از آنِ بلومر است و تنهایی آن را توسعه داده، از آن گذشته بسیاری از شارحان نظریه، با وجود آنکه نظریه ها را به طرق مختلف تقسیم بندی می کنند، اما اکثر آن ها به انکشاف بین دو حوزه فکری تفسیر گرایی و پوزیتویسم (و یا به تعبیر بلومر عوامل گرایی) قائل هستند. دکتر با استناد به همان مفروضات مورد نظرش، گفت که این ها تقسیم بندی و نگاه ما و این شارحان از رویکرد نظریه پردازان و نظریه های آن هاست. در عمل این نظریه پردازان هیچ یک به این تمایزگذاری بین دوگانه هایی که ما مطرح می کنیم و گورویچ سال ها پیش آن ها را کاذب خوانده قائل نیستند
گفتم استاد این ها را من میپذیرم و در مقاله ای که به نقد ریتزر پرداخته ام این نکات را اشاره کرده و اتفاقا یکی از منابع اصلی مورد استنادم در آنجا همین مقاله گورویچ هست. این را می پذیرم که برخلاف تصور برخی شارحان نظریه پردازان و خصوصاً کلاسیک ها هردو سر این طیف دوگانه ها را دیده و پذیرفته اند اما نوع نگاهشان به دو شکل است، دکتر تنهایی اینجا (متاثر از کسانی چون مرتن و بودن وبوریکو ) بین دو نوع مفهوم مکتبی و فرامکتبی تفکیک قائل شده، مثلاً می گوید همه جامعه شناسان دارای نگاه ساختی بوده و پدیده های اجتماعی را مجموعه ای ساختی می دیدند، اما درخصوص این مفاهیم یک نگاه مکتبی نیز داشته اند، یعنی باید بین دو تحلیل ساختی و ساختارگرایانه تفکیک قائل شد. اولی فرامکتبی و دومی مکتبی هست. آن نگاه مکتبی و نوع دوم مفاهیم هست که به ما امکان تمیز بین پارادایم ها را میدهد. مثلاً کسانی چون دورکیم به تعیین کنندگی ساخت باور داشته و مید به تاثیر گذاری آن.
کنش و ساختار
استاد این نگاه من را که از مهم ترین میراث های فکری من از ح.ا.تنهایی است را نپذیرفته و می گفت که اساساً آن نظریه پردازان چنین تفاوت ها را نداشته و تفاوت بارز بین این نظریه پردازان که برای ما امکان تفکیک بین آن ها را فراهم می کند نقطه ورود آن ها به تحلیل واقعیت اجتماعی هست. یکی ضمن آنکه کنش را می پذیرفته تحلیل خود را از ساختار آغاز کرده و دیگری برعکس.
من هم این تحلیل استاد را در خصوص نقطه ورود پذیرفتم، اما نگاهم به این مسئله متاثر از درس جامعه شناسی نظری گونه دیگری بود. یعنی آنگونه که من در شاگردی تنهایی آموختم همه جامعه شناسان کلاسیک چنین نگاه دوگانه ای به واقعیت اجتماعی نداشته و هردو بخش واقعیت را می دیند (و یا به تعبیر کولی این دو دوقلوهای توامانند)، و در تحلیل خود نیز طبق گفته دکتر تنهایی این استراتژی تحقیق آن ها بود که تعیین می کرد از موضوعات خرد مانند کنش و یا تحلیل گروههای کوچک چون خانواده شروع کنند و یا از ساخت های کلان. اما دستگاه فکری این نظریه پردازان قابل کاربرد در تحلیل پدیده ها در هردو سطح خرد و کلان است. پس می پذیرم که نقطه ورود جامعه شناسان متفاوت است اما باور تقسیم بندی نظریه ها براین مبنا را بنا به دلایلی که توضیحش مفصل هست نمی توانستم بپذیرم. با این وجود دکتر قانعی راد در زمینه گونه شناسی نظریه ها دیدگاههی داشت که بسیاری از نوع شناسی های پیشین چون ریتزر را به چالش می کشید.
وقتی گفتم کسانی چون ریتزر برمبناء همین دوگانه های؛ عین/ذهن، ماده/ایده، کنش/ ساختار، سوژه/ابژه و... نظریه ها را شرح داده و کتاب خود را نوشته اند و اتفاقا برهمین مبناء بینش و نظریه کسانی چون مید و بلومر را نقد کرده و نظریه خرد خطاب می کنند و دسته دیگری از این نظریه ها را برهمین مبناء در بعد دیگری ناتوان دانسته و کلان خطاب می کند، گفت به دلیل همان تفسیر برمیناهای دوگانه غلط که گفتم و یادآورشدم گورویچ مدت ها پیش آن ها را باطل اعلام کرده و می گوید اساساً کلاسیک ها گرفتار این دوگانه ها نبودند، این قرائت و نقد ریتزر از نظریه ها را قبول ندارم و بر آن نقد وارد می دانم. به همین دلیل من در کلاس هایم تقسیم بندی پارادایم ها توسط ریتزر را مورد نقد قرار داده ام.....به نظر من هم دورکیم و هم وبر دو وجه عینی و ذهنی پدیده های, اجتماعی را به رسمیت می شناسند و در مطالعات خود به این دو بعد می پردازند. اما نقطه ورود آن ها به مطالعه اجتماعی با همدیگر تفاوت دارد. دورکیم از بیرون به درون می رود و وبر از درون به بیرون یا به قول خود از فهم معنای کنش به تبیین آن.
وضعیت جامعه شناسی ایران
در پاسخ پرسش از ایشان درخصوص وضعیت جامعه شناسی ایران و اینکه آیا می توان امیدوار بود که برخی دانشگاههای ایران همچون برخی مجامع علمی کشور های پیشروتر در این حوزه، محل شکل گیری و گسترش سنت جامعه شناختی خاصی باشند؟ در فرصت نیم ساعتی که در مسیر قشم تا بندرتاریخی لافت پیمودیم او فرصت کرد فقط وضعیت دو دانشگاه علامه طباطبایی و شهید بهشتی را برایم توضیح دهید.
با این توضیحات طبق نظر ایشان در این دانشگاهها سنت خاصی در مطالعه و تحقیق جامعه شناختی شکل گرفته است که اتفاقاً نه تنها نتوانسته در زمینه شکل گیری و یا گسترش پارادایم خاصی قدم بردارد بلکه بیشتر گونه ای سنت فکری و روش شناختی که گاهاً بیشتر جنبه آسیب شناختی داشته و دانشجویان را از اصول اصلی جامعه شناسی دور می کند مشاهده می شود. مثلا در یکی از این مراکز دانشجویان بدون مطالعه نظریه های جامعه شناسی و اشراف بر نظریه های مختلف، بنام تحقیق کیفی نظریه ها را کنار زده و ادعای تلاش برای خلق نظریه دارند. در مرکز دیگر کمی زدگی آنهم با نام تسلط بر جدیدترین متدهای علمی درحدی است که از نظریه ها و خصوصاً کلاسیک ها و اصول بنیانی جامعه شناسی غافل شده و در اکثر مواقع با ترجمه متاخرترین مقالات بدون توجه به اعتبار نویسندگان و مقالات به اصطلاح جدید جامعه شناسی ، داعیه جدید بودن و علمی تر بودن را دارند.
بنابراین، با این توضیحات دکتر قانعی راد در وضعیت فعلی، کمتر می توان امید به پا گرفتن، مراکز شکل گیری یک پارادایم و یا سنت علمی جامعه شناختی در جامعه شناسی ایران داشت، به همین دلیل برداشت من از گفته های استاد این است که؛ با این وضعیت اگر توسعه ای در این زمینه صورت گیرد احتمالاً از طریق تلاش های مطالعاتی انفرادی خواهد بود.
این نتیجه گیری من به آن معنا نیست که دکتر قانعی راد از تلاش های جمعی غافل شده و محوریت را به تلاش های علمی فردی می دهد. در این صورت این مفهوم استنباط شده از اظهار نظر استاد با رفتار عملی ایشان متناقض خواهد بود. چون در منصه عمل دکتر قانعی راد دو دوره سکان دار مهمترین اجتماع علمی جامعه شناسان ایرانی بوده است. درواقع وی براین عقیده هستند که تا اجتماع علمی پیرامون سنت های جامعه شناسی شکل نگیرد جامعه شناسی ایران نمی تواند گام هایی در مسیر توسعه خود بردارد. اما زمانی که اجتماع علمی خاصی شکل نگرفته و یا این اجتماع علمی فاقد آن انسجام نظری و روش شناختی است که از بیرون بتوان آن را راهبر سنت جامعه شناختی خاصی دانست، نمی توان شکل گیری مراکز علمی که سنت فکری ای را ایجاد و یا نمایندگی کنند در انتظار نشست. به همین دلیل وقتی برداشتم از توصیفشان در خصوص وضعیت جامعه شناسی در آن دو دانشگاه مهم را شرح دادم اینگونه پاسخ دادند:
تاکید بر اجتماعات و انجمن های علمی
"من به تلاش های جمعی امیدوار ترم تا تلاش های فردی، به عیارت دیگر تلاش های فردی هم در بستر جمعی نتیجه می دهد. به این دلیل همواره بر اجتماعات علمی و از جمله انجمن های علمی تاکید دارم و اهمیت اجتماعات علمی برای گسترش پارادایم های علمی را در مقاله گفتگوهای پیش الگویی در جامعه شناسی ایران مطرح کرده ام»
البته شایان ذکر است، مراد من در مقام پرسشگر از مراکز علمی خلق کننده و یا نمایندگی سنت فکر خاص؛ مراکزی مانند همان نمونه های مشاهده شده در تاریخ جامعه شناسی هست. مثلاً در تاریخ جامعه شناسی، شیکاگو شاید مبدع بینش تفسیرگرایی و روش های کیفی به شمار نیاید، ولی قطعاً از مراکز توسعه بخش این بینش و مبدع برخی تکنیک های روش تحقیق است. پس آنچه که در خلال پرسشم درجستجوی آن در جامعه شناسی ایران بودم، امکان شکل گیری چنین اجتماع ها و مراکز علمی جامعه شناختی بود، مراکزی که برآیند آن همان پارادایم های جامعه شناسی هست. در این زمینه نیز دکتر قانعی راد این پاسخ را دادند؛
پارادایم در جامعه شناسی مجموعه منسجمی از طرح مسئله، نظریه و روش است.... به نظر من دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علامه طباطبایی به ترتیب با تاکید بر روش های کمی و روش های کیفی، امکان شکل گیری پارادایم را با مشکل مواجه کرده اند.... پایان نامه ها و آثار علمی این دو دانشگاه بیشتر دارای صورت روش شناختی است تا توازن پارادایمیک بین روش، نظریه و طرح مسئله.....دانشگاه های الزهرا و خوارزمی و تربیت مدرس هم بیشتر متأثر از شیوه کار اساتید شهید بهشتی هستند»
پیش از ورود دکتر قانعی راد به هرمزگان با دوستان شورای مدیریت گروه مجازی جامعه شناسی هرمزگان دو برنامه (برگزاری جلسه سخنرانی در دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس و مصاحبه با کانال جامعه شناسی هرمزگان) را برای این سفر در نظر گرفته بودیم که به دلیل تقارن با تعطیلات رسمی و کوتاه بودن زمان سفر ایشان امکان هیچ کدام فراهم نشد. این گفت و گوی غیر رسمی که در خلال بازدید از اماکن گردشگری قشم انجام شد، تنها بخش کوچکی از مصاحبه در نظر گرفته شده است.
