همزیستی نیوز - قانون ممنوعیت کشت شالی در گلستان به دلیل نبود کشت جایگزین پشتوانه اجرایی ندارد و همچنان معیشت کشاورزان گلستانی از راه تولید خوشه‌های برنج تامین می‌شود.
به گزارش خبرگزاری مهر بر اساس اعلام وزارت نیرو فقط ۱۵ هزار هکتار از اراضی نسقی گلستان اجازه کشت شالی دارند اما مطابق آمارهای غیر رسمی سالانه بیش از ۸۰ هزار هکتار برنج در استان کشت می‌شود.
سال هاست روزهای پر کشت و تجارت پنبه گرگان زمین به افسانه های این دیار پیوسته و جای این طلای سفید را محصول دیگری گرفته که اگرچه برای کشاورزان سود خوبی دارد اما لقب سرطان چاه های آب در گلستان را به خود اختصاص داده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان چندی پیش اعلام کرد که حدود ۹۵ درصد آب‌های زیرزمینی و ۷۲ درصد آب‌های سطحی استان برداشت می‌شود.
به گفته علی نظری سال گذشته برای کشت نکردن شالی و کاهش سطح زیر کشت به کشاورزان هشدار دادیم ولی نپذیرفتند و در نتیجه خسارات فراوانی را متحمل شدند.
دلیل نپذیرفتن کاهش سطح کشت شالی در گلستان را از دبیر خانه کشاورز استان جویا شدیم و علی قلی ایمانی بهخبرنگار مهر اظهار کرد: اگر قرار است تغییری در سیاست و یا الگوی کشت ایجاد کنیم باید ابتدا مسائل اقتصادی کشاورز را لحاظ کنیم.
سوء مدیریت آب در گلستان
دبیر خانه کشاورز استان گلستان گفت: هنوز دلایل اصرار بر کشت نشدن شالی در گلستان برای کشاورزان مشخص نیست؛ اگر بحث بر سر این است که در استان آب نداریم و منابع آبی محدود است ما این موضوع را رد می‌کنیم و باور نداریم چراکه معتقدیم گلستان دچار سوء مدیریت آب است.
وی توضیح داد: از طرف در یک نقطه استان سد می‌زنند و از نفوذ آب در سفره‌های زیرزمینی جلوگیری می‌کنند و از سوی دیگر می‌گویند شاهد افت دینامیک سفره‌های زیرزمینی هستیم.
اعداد متفاوتی از مصرف آب کشت شالی (بین هشت تا ۱۸ هزار مترمکعب در هر هکتار) اعلام می‌شود که این امر نشان می‌دهد یک زیربنای علمی و کارشناسی پشت آمارها نیستایمانی ادامه داد: سال‌هاست مسئولان آب منطقه‌ای گلستان مدعی هستند استان دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب منابع آبی دارد و از سوی دیگر وزارت جهاد اعلام می‌کند ۵۰ تا ۶۰ هزار هکتار از اراضی را زیر پوشش آبیاری تحت فشار برده و تغییراتی در شیوه کشت ایجاد کرده است.
وی بیان کرد: این‌که بپذیریم از دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب آب تجدیدپذیر استان حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب در کشت شالی مصرف می‌شود؛ غیر قابل باور است.
به گفته ایمانی اعداد متفاوتی از مصرف آب کشت شالی (بین هشت تا ۱۸ هزار مترمکعب در هر هکتار) اعلام می‌شود که این امر نشان می‌دهد یک زیربنای علمی و کارشناسی پشت آمارها نیست.
وی با بیان این‌که آمار مصرف آب کشت شالی واقعی نیست، تصریح کرد: به کشاورز گلستانی می‌گویند به جای شالی ذرت بکارد در شرایطی که ذرت بیشتر از شالی آب مصرف می‌کند و ذرت دانه‌ای هم در گلستان کشت نمی‌شود و ذرت علوفه‌ای هم در نهایت ۳۰ تن در هکتار جواب می‌دهد و با فرض کیلویی ۲۰۰ تومان، بدون در نظر گرفتن هزینه کاشت، داشت و برداشت ۶ میلیون تومان دست کشاورز را می‌گیرد؛ حال این محصول چگونه قرار است از بُعد اقتصادی با شالی رقابت کند.
کشت جایگزین برای شالی نداریم
ایمانی تاکید کرد: هم اکنون کشت و محصول جایگزین برای شالی در گلستان نداریم مگر این‌که دولت همین محصولات (پنبه، کنجد، سویا) را کمی حمایت کند تا این محصولات بتوانند با شالی رقابت کنند وگرنه تا این شرایط حاکم است هیچ انگیزه‌ای برای کشاورزان گلستانی در تغییر الگوی کشت و جایگزین کردن محصول دیگر به‌جای شالی وجود ندارد.
دبیر خانه کشاورز استان گلستان متذکر شد: هم‌اکنون کشت جایگزین شالی که هم برای کشاورز انگیزه ایجاد کرده و هم آب کمتری استفاده کند وجود ندارد؛ از اینرو کشاورز گلستانی برای تامین معیشت از سَرِ ناچاری دست به کشتی می‌زند که آب‌بَر است.
اگر قرار است الگوی کشت به‌طور کامل و جامع اجرا شود نیازمند اصلاح قوانین، پشتیبانی مالی و حمایت‌های یارانه‌ای از محصولات مورد نظر هستیموی با یادآوری این‌که تا حدود ۶ سال گذشته به‌جز در اراضی نسقی گلستان شالی کشت نمی‌شد، تاکید کرد: اگر می‌خواهیم به این نتیجه برسیم که کشاورزی مستمر و پایدار با نگاه بهره‌وری از منابع آب و خاک داشته باشیم باید نگاه ما به اقتصاد خانواده کشاورز باشد؛ ما نمی‌توانیم کشاورز و خانواده آن را گرسنه نگه‌داریم و بعد انتظار داشته باشیم کشاورز در تغییر الگوی کشت و یا کشت جایگزین با دولت همکاری داشته باشد.
درحالی‌که ایمانی بر حمایت‌های دولت از کشاورزان برای تغییر الگوی کشت و جایگزین کردن محصول دیگر در گلستان به‌جای شالی اصرار دارد اما مدیر زراعت جهادکشاورزی گلستان حلقه مفقوده این موضوع را در اصلاح قوانین و پشتیبانی‌های مالی می‌جوید.
محمدرضا عباسی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: هرچند قانون ممنوعیت کشت وجود دارد اما این قانون اجرا نمی‌شود و الزامی برای اجرا وجود ندارد.
تغییر الگوی کشت نیازمند اصلاح قوانین است
وی گفت: هم‌اکنون کشت شالی در گلستان ممنوع است اما اگر آب منطقه‌ای به عنوان مجری و متولی کشاورز شالیکار را به دادگاه معرفی کند، نخست امکان قلع و قمح محصول کشت شده وجود ندارد و برای جریمه نقدی هم حداقل و حداکثری در نظر گرفته شده است و از سوی دیگر مسائل اجتماعی و معیشت کشاورزان هم مدنظر است و متولی نمی‌تواند با جامعه وسیعی از کشاورزان درگیری و تنش داشته باشد.
مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان گلستان متذکر شد: اگر قرار است الگوی کشت به‌طور کامل و جامع اجرا شود نیازمند اصلاح قوانین، پشتیبانی مالی و حمایت‌های یارانه‌ای از محصولات مورد نظر هستیم.
وی افزود: دولت هم‌اکنون با حمایت‌های مخفی کشاورز را به طور خاموش به سمت تغییر الگوی کشت هدایت می‌کند به عنوان مثال طبق برنامه الگوی کشت باید سطح کشت گندم در گلستان کاهش یافته و سطح کشت کلزا افزایش یابد که در سال‌های اخیر به این مهم دست یافته‌ایم.
عباسی ادامه داد: مطابق با الگوی کشت استان و کشور هم‌اکنون کشاورزان را به سمت کشت محصولات، رسیدن به اهداف و برنامه‌ها هدایت می‌کنیم اما اگر قرار است با سرعت بیشتری به سمت تغییر الگوی کشت حرکت کنیم باید قوانین اصلاح شود و بحث اقتصادی مدنظر قرار گیرد.
قانون ممنوعیت کشت شالی به تنهایی راه به جایی نمی‌برد و دولت باید با معرفی محصولات جایگزین به کشاورزان و بردن این محصولات در چتر حمایتی خود به اجرای الگوی کشت در استان گلستان کمک کند.
گزارش: زهرا بهرامی
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابه دارند، انتشار نمی یابند.