ورود غیرخبرنگار ممنوع!

دورهمی خبرنگاران ایسنا با روزنامه‌نگاران پیشکسوتی که هر کدام نزدیک به نیم قرن تجربه فعالیت حرفه‌ای را در کارنامه خود دارند، با طرح پیشنهادها و انتقادهایی برای ادامه مسیر خبرنگاران جوان و بهتر شدن آینده رسانه‌ها برگزار شد. 

محمد بلوری، محمدمهدی فرقانی، علی‌اکبر قاضی‌زاده، حسن نمکدوست‌ تهرانی، یونس شکرخواه، محمد سلطانی‌فر، مجید رضاییان، بهروز بهزادی، رضا قوی‌فکر، محمد مهاجر، مینو بدیعی، بیژن نفیسی، امیدعلی مسعودی، مختار مسعود و مهدی شادمانی، روزنامه‌نگاران پیشکسوتی بودند که هر کدام در سخنانی، از سختی‌ها و در عین حال عشق به حرفه خبرنگاری سخن گفتند و توصیه‌هایی را برای نسل جوانی که به‌تازگی پا به این عرصه گذاشته‌اند، مطرح کردند.

علی متقیان، مدیر عامل خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در این مراسم، با تشکر از حضور روزنامه‌نگاران پیشکسوت در دورهمی این رسانه، یادآور شد: حضور شما استادان بزرگوار برای ما بسیار ارزشمند است. خدا را شکر می‌کنیم کسانی که نزد شما آموزش دیده‌اند، دانشجویان شما هستند و به شاگردی شما افتخار می‌کنند، امروز در خبرگزاری فعال هستند که خوشبختانه خوش‌نام است. احساس می‌کنم که شما نیز به عنوان اساتید مسلم این رشته، وقتی قلم و نتیجه کار این دانشجویان را می‌بینید، خوشحال هستید.

او همچنین درباره ساختار خبرگزاری دانشجویان ایران، خاطرنشان کرد: تمام تلاش ما این بوده است که اداری نشویم و خوشبختانه اداری هم نشدیم؛ البته محاسباتی وجود دارد، اما اولویت اصلی ما کیفیت است و هیچ‌گاه نخواسته‌ایم که کمیت را فدای کیفیت کنیم. ایسنا یک خبرگزاری دانشجویی است و عمده خبرنگاران ما دانشجویان جوان، باهوش، پُراستعداد، خستگی‌ناپذیر و غیروابسته هستند. در این میان تفاوتی که بعد از ۲۰ سال در این خبرگزاری پدید آمده، این است که دروازه‌بانان خبر ما دانشجویان قبل و حرفه‌ای‌های امروز هستند. معتقدم که اگر ایسنا اعتباری پیدا کرده است، نتیجه شور و حال جوانی و وابسته نبودن خبرنگاران و تدبیر و حرفه‌ای بودن دروازه‌بانان خبر در کنار هم است. 

متقیان افزود: خوشبختانه در ارزیابی‌هایی که به صورت مرتب انجام می‌دهیم، بهره‌مندی از اخبار ایسنا جزو رتبه‌های اول در میان سایر خبرگزاری‌هاست. یعنی به اخبار ما اعتماد دارند و این اعتماد، هم نتیجه اعتبار ۲۰ ساله ایسنا و هم صداقت ما در انعکاس اخبار است. ما از شما استادان آموخته‌ایم که درست بنویسیم، صادق و امانت‌دار باشیم و به واقعیت‌ها و درد مظلومان توجه کنیم.   

مدیرعامل ایسنا خاطرنشان کرد: در مجموع تمام تلاشمان در وهله نخست این است که این خبرگزاری را اداری نکنیم؛ هرچند که در عین حال تمام توانمان این است که حق و حقوق خبرنگاران را هم ضایع نکنیم.

او با بیان اینکه «خوشبختانه خبرنگاران ما وابستگی به مال و قدرت ندارند»، اظهار کرد: همچنین هیچ وابستگی به جناح‌های سیاسی نداریم و به همین خاطر هم آزاد می‌نویسم. شاید گاهی به ما نسبت‌های سیاسی خاصی بدهند، اما اشکالی ندارد. چون آنچه در قلم عزیزان ما در این خبرگزاری می‌آید، نشان می‌دهد که ایسنا هیچ‌گونه وابستگی به جناح‌های سیاسی نداشته و ندارد و خوشبختانه از این جهت سربلند و آزاده هستیم. شاید گاهی برخی از موضوعات را رعایت کنیم، اما هیچ‌گاه استقلال‌مان را زیر سوال نبرده‌ایم. 

در این نشست همچنین استادهای ارتباطات و روزنامه‌نگاری به ایراد سخنرانی و بیان دغدغه‌های خود در این حیطه پرداختند.

مجید رضاییان، روزنامه‌نگار پیشکسوت و استاد دانشگاه در سخنانی با تاکید بر اهمیت روزنامه‌نگاری حرفه‌ای یادآور شد که رسانه واژه‌ای است که با آزادی بیان تعریف می‌شود و در قانون اساسی هم گفته‌ایم، ولی انگار با روزنامه‌نگاری و رسانه و آزادی بیان رودربایستی داریم.  نمی‌خواهم از این کلیدواژه تکراری استفاده کنم اما کار و مهارت حرفه‌ای می‌تواند هر چیزی را دور بزند و هر دری را باز کند.

در ادامه محمد سلطانی‌فر، استاد دانشگاه و معاون سابق امور مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخشی از سخنان خود بیان کرد که ذات یکسری از کارها با افرادی خاص عجین شده است؛ شغل روزنامه‌نگاری هم شغل جوانی است و این جوانی باید با یک نگاه منتقدانه عجین شود تا روزنامه‌نگاری رشد پیدا کند. روزنامه‌نگاری بدون تفکر جوان‌گرایانه و انتقادی نمی‌تواند ادامه پیدا کند. خوشبختانه ایسنا تا حدودی این کار را انجام داده است. 

همچنین محمد مهدی فرقانی، روزنامه‌نگار پیشکسوت و رئیس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در سخنانی توصیه‌هایی را برای نسل جوان خبرنگار و آینده ایسنا مطرح کرد. او یادآور شد: همه ما می‌دانیم که روزنامه‌نگاری روی دو بال حقوق و آزادی و مسئولیت اجتماعی حرکت می‌کند که این دو بال باید با هم توازن و تعادل داشته باشد. بال حقوق از همان ابتدا در کشور ما شکسته بود و تا امروز نیز ترمیم نشده است؛ اما این موضوع نباید باعث شود که روزنامه‌نگاران و به‌خصوص نسل جوان بخواهند مسئولیت‌های این حوزه را از یاد ببرد. 

یونس شکرخواه، روزنامه‌نگار پیشکسوت و استاد روزنامه‌نگاری نیز پیشنهادهایی را برای آینده ایسنا عنوان و در بخشی از سخنان خود خاطرنشان کرد: ما تقریبا کم و بیش با تحولات ایسنا آشنا هستیم. به نظرم خطری که الان این خبرگزاری را تهدید می‌کند، عوض شدن نقش آن با روزنامه‌نگاری است. شما باید از جنبه گردآوری و پردازش به ماده خام خود بها بدهید. ماده خام برای شما بسیار مهم‌تر از پردازش است. 

همچنین حسن نمکدوست‌ تهرانی، روزنامه‌نگار پیشکسوت و استاد روزنامه‌نگاری در سخنانی خاطرنشان کرد: ما همه فریب‌خورده روزنامه‌نگاری هستیم و به اینکه فریب خوردیم هم خوش هستیم، کیف می‌کنیم و هیچ‌کدام هم پشیمان نیستیم. حسین شهیدی، یکی از دوستان خوب روزنامه‌نگار یک بار تعبیری را به کار برد که برایم بسیار جالب بود؛ می‌گفت ما حرفه‌ عجیبی داریم که مهارت‌های اصلی آن را می‌توان ظرف چند ماه آموخت، اما تا آخر عمر در آن به کمال نرسید.  

در ادامه بیژن نفیسی، روزنامه‌نگار پیشکسوت و استاد دانشگاه در بخشی از سخنان خود، از فاصله میان مراکز آکادمیک و رسانه‌ها گله کرد و گفت: نمی‌دانم مقصر این امر کدام نهاد است اما امروز میان مراکز آموزشی و رسانه‌ها و تحریریه‌ها فاصله افتاده است؛ به عنوان مثال، با تشکیلاتی همانند صداوسیما اصلا نمی‌توان برای کارآموزی دانشجویان این رشته ارتباط برقرار کرد. 

مهدی شادمانی که سال‌ها صفحه‌آرایی روزنامه «کیهان» را برعهده داشت نیز در سخنانی یادآور شد: من سال‌ها در کنار روزنامه‌نگاران بزرگی که هر کدام به تنهایی می‌توانستند یک رسانه را اداره کنند، کار کردم. ایسنا هم می‌تواند فرصتی را فراهم کند که خبرنگاران جوان آن در کنار پیشکسوتان این حوزه فعالیت کنند. 

همچنین مینو بدیعی، روزنامه‌نگار پیشکسوت نیز ایسنا را از پیش‌روترین خبرگزاری‌های ایران برشمرد و اظهار کرد: چهره‌های جوان این مراسم، من را به یاد دورانی که خودمان به تازگی کار روزنامه‌نگاری را آغاز کرده بودیم، می‌اندازد. ما نسلی بودیم که از دانشکده علوم ارتباطات به روزنامه «کیهان» آمدیم و رنگ درخشان‌تری به این روزنامه‌ دادیم.  در چهره‌ی این جوان‌ها می‌بینم که آینده‌ی روزنامه‌نگاری مدرن ایران را رقم می‌زنند.

در ادامه علی‌اکبر قاضی‌زاده، از استادان و روزنامه‌نگاران پیشکسوت در سخنانی با موضوع دریافت هدیه از سوی خبرنگاران به‌ویژه در روز خبرنگار، اظهار کرد، درست است که گرفتن هدیه از سوی خبرنگاران به ویژه در جوامع مدرن امر پسندیده‌ای نیست، اما باید به این نکته نیز توجه کرد که این موضوع مربوط به جوامعی است که به خیلی از موضوعات دیگر همانند امنیت شغلی و حرفه‌ای خبرنگاران نیز اهمیت می‌دهند. بنابراین فکر می‌کنم که شاید نباید به هدیه‌هایی که در روز خبرنگار به اهالی این صنف داده می‌شود، خیلی سخت‌گیرانه نگاه کرد. 

اما محمد بلوری، روزنامه‌نگار پیشکسوتی که از او با عنوان پدر حادثه‌نویسی مطبوعات ایران یاد می‌شود نیز در سخنانی از مضرات دریافت کارت هدیه از حوزه‌های خبری سخن گفت و در ادامه وضعیت امروز مطبوعات را اسفناک‌ خواند و تاکید کرد که در دوره‌ای که ما کار می‌کردیم و تیراژ روزنامه‌ها میلیونی بود، هر گزارشی را برای انتشار رد نمی‌کردیم و در انتخاب اخبار بسیار دقت داشتیم. 

رضا قوی‌فکر، روزنامه‌نگار پیشکسوت نیز در بخشی از سخنان خود تاکید کرد که هیچ‌گاه روزنامه‌نگاری کاغذی از بین نمی‌رود؛ به‌ویژه تا زمانی که روزنامه‌نگاران سعی کنند به‌روز باشند و مطالعه کنند.  ‌  

سپس محمد مهاجر، روزنامه‌نگار پیشکسوت که سال‌هاست به عنوان روزنامه‌نگار آزاد فعالیت حرفه‌ای خود را ادامه می‌دهد، از اهمیت توجه به روزنامه‌نگاران جوان سخن گفت و بیان کرد که امروز سهم زندگی در اخبار تقریبا صفر است؛ یعنی روزنامه‌ها بخش زندگی ندارند و به همین خاطر هم از خانواده‌ها بریده‌اند. این درحالی است که در گذشته خانواده‌ها با رسانه‌ها در ارتباط بودند و در واقع خواندن نشریات بخشی از زندگی خانواده‌ها را تشکیل می‌داد. 

امیدعلی مسعودی، استاد علوم ارتباطات نیز در سخنانی از بی‌توجهی رسانه‌ها به موضوعات مهمی همچون فساد گله و خاطرنشان کرد که تعجب می‌کنم چرا رسانه پیش از اینکه دادگاه‌های فسادهای مالی برگزار شود، به این موضوعات نمی‌پردازند؟

مشروح صحبت‌های روزنامه‌نگاران پیشکسوت و استادان علوم ارتباطات در نشست ایسنا متعاقبا مخابره می‌شود.