هدف از این گزارش نشان دادن راه‌هایی است كه می‌توان از طریق آنها رسانه‌ها را از طریق بنگاه‌های رسانه‌ای خودكفا کرده و توجیه سرمایه‌گذاری در آنها را قابل دفاع كرد. قابل ذكر است كه این طرح بیشتر در شهرستان‌ها قابل دفاع است ولیكن رسانه‌های سراسری نیز چنانچه از این مسیر تبعیت كنند، تجربه خوبی را خواهند داشت. با توجه به اینكه مسیرهای ذیل اكثراً در محدوده و محیط‌های وزارت ارشاد قابلیت دستیابی است و اكثر آنها با مجوزهایی شكل می‌گیرند كه توسط وزارت ارشاد ارائه می‌شوند و تقریباً مسیرهای كلی آنها اعم از استعلام از قوه قضائیه، نیروهای مسلح (انگشت‌نگاری)، وزارت اطلاعات و دیگر مراكز یكسان است، تسریع در ارائه مجوزها و هدایت آنها جهت اخذ این مجوزها نقطه قوت و تشویق برای شكل‌گیری این بنگاه‌هاست.
تنظیم یك كمپانی و شركت مادر نظیر «Holding company» جهت -سرمایه‌گذاری اولیه در این مؤسسات ضروری است.
این كمپانی یا بنگاه اقتصادی می‌تواند علاوه بر اخذ مجوز نشریات و روزنامه‌ها و راه‌اندازی آنها در زمینه‌های زیر، فعالیت مكمل ارائه كند و اصطلاحاً این كارها در راستای فعالیت رسانه‌ای آنها قابل توجیه و مشروع است كه در غرب به آنها Jobworking می‌گویند.
**اشكال راه‌های اداره مطبوعات
در این نوشتار راه‌های اداره مطبوعات عبارتند از:
۱- حمایت‌های مستقیم دولتی (سوبسید)
۲- حمایت‌های غیر مستقیم دولتی
۳- حمایت -احزاب و گروه‌های سیاسی و اجتماعی (شكل مستقیم، مطبوعات ارگانیك و شكل غیر مستقیم، رسانه‌های جناحی)
۴- حمایت افراد و اشخاص حقیقی و حقوقی
۵- اداره شدن از طریق آگهی و فروش
۶- اداره رسانه‌ها از طرق اقتصادی غیر رسانه‌ای مثل سرمایه‌گذاری در بخش‌های اقتصادی نظیر بورس یا مسكن و استفاده از منافع در جهت رسانه
۷- اداره رسانه‌ها از طریق بنگاه‌های اقتصادی رسانه‌ای.
نویسنده مراحل اقتصادی كردن نشریات را در ۱۱ مرحله ترسیم كرده است كه در ذیل به بررسی هر یك از مراحل می‌پردازیم.
۱- این بنگاه می‌تواند در امر یك یا چند رسانه روزانه، هفته‌نامه و ماهنامه و با عقد قرارداد با صاحبان آنها میزان رابطه خود و نوع درآمد و هزینه‌ها را تعریف کند. هر یك از این رسانه‌ها باید جدا از یكدیگر به بنگاه متصل شوند تا در صورت تعطیلی یكی از آنها لطمه‌ای به دیگران وارد نشود.
۲- علاوه بر این، بنگاه اقتصادی می‌تواند با اخذ مجوز نسبت به تهیه آگهی برای نشریات تحت پوشش خود و همچنین دیگر نشریات_استانی و حتی برای شركت‌های تبلیغاتی دیگر اقدام کرده و احاطه كامل خود را بر كلیه آگهی‌های استان و استان‌های مجاور نشان دهد. این سازمان آگهی پرقدرت می‌تواند نسبت به اخذ آگهی‌های دیگر رسانه‌ها نظیر رسانه‌های صوتی و تصویری (رادیو وتلویزیون) و آگهی‌های_محیطی (بیلبورد) اقدام كند. تهیه تیزرهای تلویزیونی جزو درآمدهای خوب این بنگاه اقتصادی به حساب می‌آید.
۳- ایجاد مؤسسات چاپ ولیتوگرافی جهت فعالیت‌های متمركز روی رسانه‌های داخل بنگاه اقتصادی و اخذ كار از رسانه‌های دیگر، چاپخانه را توجیه‌دار می‌كند و می‌تواند به یك مؤسسه قوی چاپ و لیتوگرافی تبدیل شود. همان‌طور كه مستحضرید در بیشتر استان‌ها امروزه فعالیت روی چاپ غیر اقتصادی است اما تمركز روی چندین رسانه می‌تواند این فعالیت را در استان‌ها احیا كند. بدیهی است راه‌اندازی سیستم‌های چاپ خوب نیاز به وام‌های كلان و تأمین هزینه آنها از سوی وزارت ارشاد به كمك بانك‌‌ها دارد كه توان تأمین دستگاه‌های خوب را بالا ببرد.
۴- بنگاه اقتصادی توانایی فعالیت‌های انتشاراتی و تهیه كتاب از قبیل ویراستاری برای چاپخانه را خواهد داشت. تهیه بروشور، كاتالوگ و برچسب‌های تبلیغی از جمله فعالیت‌های كوچك این بخش است. مجوز نشر كتاب توسط واحدها و بخش‌های دیگر وزارت ارشاد صادر می‌شود و همان‌طور كه قبلاً اذعان شد، تشویق و ارائه تسهیلات و تسریع در كار اخذ مجوزها می‌تواند بسیار مؤثر باشد. تهیه و توزیع سی‌دی و فعالیت روی multimedia در این فاز است.
۵- راه‌اندازی آموزش‌های آكادمیك توسط بنگاه اقتصادی، مرحله بعدی است. آموزش‌های علمی- كاربردی، شیوههای متمركز و پودمانی، آموزش كلاس‌های ضمن خدمت و آموزش زبان از جمله دیگر فعالیت‌های این دسته است كه می‌تواند رشته‌های روزنامه‌نگاری و مرتبط و توجیه‌دار با فعالیت‌های رسانه‌ای را در بر گیرد.
هماهنگی دانشگاه جامع علمی- كاربردی و وزارتخانه‌های دیگر نظیر وزارت آموزش و پرورش در اخذ مجوز برای این مؤسسات از جمله وظایف حمایتی وزارت ارشاد است.
۶- این بنگاه‌های اقتصادی می‌تواند در خرید و فروش و تهیه ملزومات اولیه كار رسانه‌ای نظیر فیلم، زینك و كاغذ از طرق مختلف اقدام کند. دادن تسهیلات كارت بازرگانی از طریق اتاق‌های بازرگانی و هدایت آنها به سمت تجارت‌های مرزی در استان‌های مرزی جهت برخی امور هماهنگ با فعالیت‌های رسانه‌ای– تجاری مفید خواهد بود.
۷- امروز برگزاری سمینارهای داخلی، محلی و بین‌المللی در ابعاد علمی و تبلیغی، اجرای همایش‌های مختلف، برگزاری نمایشگاه‌های كتاب، مطبوعات و رسانه‌های Multimedia و انجام امور تشریفاتی با هماهنگی رسانه‌ها امكان‌پذیر است. راه‌اندازی بخش تشریفات و امور مربوط به روابط‌عمومی‌های شركت‌ها و ادارات كل كه این شركت‌ها را بی‌نیاز از داشتن روابط عمومی كند و از طرف دیگر، یك مركز انتفاعی جهت تغذیه دیگر مراكز از جمله فعالیت‌ها در فاز هفت است.
۸- پذیرش پیمان راه‌اندازی دیگر نشریات تازه تأسیس از تولید خبر تا توزیع یك پروسه حرفه‌ای است كه می‌تواند در راستای فعالیت‌های قبلی تعریف شده و قابل دفاع باشد.
۹- مرحله بعد، تأسیس واحد مستقل توزیع است. باور این نكته كه بیشترین ضربه را به یك رسانه مكتوب سیستم ناكارآمد توزیع وارد می‌كند، چندان سخت نیست. رسانه‌ها نیز به تنهایی قادر نخواهند بود یك سیستم توزیع را ایجاد كنند اما تجیمع چند رسانه و كانون انتشاراتی این مسیر را قابل توجیه می‌كند. این واحد می‌تواند زیر نظر و كنترل بنگاه اقتصادی، اهداف كامل مؤسسات تحت پوشش بنگاه را برآورده کرده و به دیگر رسانه‌ها نیز خدمات و سرویس ارائه كند.
۱۰- این مرحله تاكنون در كشور مسبوق به سابقه نبوده لیكن با راه‌اندازی قطب‌هایی از آن می‌توان كم‌كم خطرات را كاهش داد و تبدیل به یك منبع پر درآمد کرد. تهیه، تولید و ارائه خبر، تحلیل، مصاحبه، عكس و فیلم‌های خبری به سفارش دیگر رسانه‌ها و خبرگزاری‌های داخل و خارج، عقد قرارداد همكاری متقابل با دیگر رسانه‌ها تحت لوای یك مؤسسه زیر نظر بنگاه یا تحت لوای رسانه‌های تحت پوشش مرحله اول، می‌تواند مسیر حرفه‌ای‌گری را كم‌كم در كشور ایجاد كند. همان‌طور كه گفته شد این مسیر تاكنون در كشور به دلایل امنیتی شكل نگرفته اما با توجه به گستره وسیع تكنولوژی ارتباطی و انتقال اخبار و مطالب خارج از ساختار و كنترل دولت‌ها ایجاد كانال‌های رسمی كه بتواند این مسیر را هدایت شده و رسمی اداره كند و دست‌های پنهان را از بین ببرد، ضروری است و تأخیر در ایجاد آن خسارت‌های زیادی را به بار خواهد آورد. شیوههای آن نیز پیش‌بینی شده كه در صورت نیاز ارائه خواهد شد.
۱۱- اخذ نمایندگی از دیگر رسانه‌های رسمی و سراسری توسط این مؤسسه قدرتمند هم برای رسانه‌های سراسری توجیه دارد و هم برای بنگاه رسانه‌ای سودآور خواهد بود. برای این مسیر نیز می‌توان كانون یا سازمانی مجزا ولی تحت پوشش بنگاه را شكل داد.
طبیعی است كه همه بنگاه‌های رسانه‌ای قادر نخواهند بود در همه زمینه‌ها و ابعاد فوق فعالیت كنند اما رسانه‌ها قادرند در حوزه‌های هم‌راستای خود فعالیت كنند و همراهی و هدایت و كمك اداره‌كل مطبوعات و وزارت ارشاد در كم كردن وابستگی نشریات به دولت از جمله اهداف این طرح است. نمونه این مدل در چند بعد در تبریز و هدایت آن توسط این جانب به عنوان یك الگوی موفق، كاربردی بودن آن را به اثبات رسانیده است. مدل این بنگاه را می‌توان به شكل زیر طراحی و ارائه کرد.
منبع: ماهنامه مدیریت ارتباطات
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابه دارند، انتشار نمی یابند.