" سال نو آمد و ما با امید
دل می نهیم بر رخ صبح سپید."
اما
" در نگاهم
آینده ای خفته است
که در گذر زمان
پاورچین ؛پاورچین
در من می میرد"
#رحی_مزجی
پیام نوروزی سال 1404؛ " سرمایه گذاری برای تولید " بدون اصلاحات ساختاری و تمهید زیرساخت ها، و بدون ایمان و اراده معطوف به انجام عملی آن، شعاری بیش نخواهد بود.
- دولت برای تحقق شعار " سرمایه گذاری برای تولید" با موانع عدیده ای مواجه خواهد بود؛ اعم از موانع اقتصادی مثل تورم افسارگسیخته ونوسانات شدید نرخ ارز و تحریم های اقتصادی و عدم ثبات در سیاست های اقتصادی. در کنار این موانع اقتصادی به موانع دیگری از جمله بروکراسی پیچیده و فرآیندهای طولانی اخذ مجوز های کسب و کار؛ عدم شفافیت در سیستم مالیاتی و فشار بر تولیدکنندگان، کمبود سرمایه و نقدینگی آنان، نبود فرهنگ کارآفرینی و فرار مغزها، عدم تعامل با اقتصاد جهانی و بی ثباتی در سیاست های کلان کشوری را می توان به عنوان دیگر موانع پیش پای تحقق شعار سال برشمرد. که به بخشی از این موانع در ادامه، اشاره گذرایی می کنیم.
- اگر نگاهی بر نظرات کارشناسان اقتصادی داشته باشیم، به این امر مهم بر می خوریم که کلید اساسی برای حل معضلات و مشکلات اقتصادی کشور، عبارت از مسئله تولید) اعم از تولید داخلی و تولید ملی ( و سرمایه گذاری های مولد است . چندین سال است که راس نظام و سایر سردمداران کشور، بحث تولید ملی را سرلوحه پیام های نوروزی خود قرار داده اند و امسال هم مزین به شعار " سرمایه گذاری برای تولید " کرده اند. با نگاهی به میزان تحقق این شعارها در سال‌های گذشته، هر سال که می گذرد، وقتی بررسی که می کنیم، حاصلش نتیجه چندانی در پی نداشته، در برخی موارد، در حد شعار مانده و حتی عقبگرد هم داشته است. دلیل اصلی این هم می تواند ناشی از چالش هایی باشد که اقتصاد کشور با آن دست به گریبان است. یکی از این چالش ها، محیط نامناسب و نامطلوب کسب و کار در کشور است که از نظر ساختاری آغشته به بروکراسی پیچیده و رانت و فسادی است که ذینفعان متعددی هم دارد. چالش دیگر هم غیر رقابتی و انحصاری بودن محیط کسب و کار است، که اجازه توسعه کسب و کارها را در زمینه های مختلف نمی دهد. حل این چالش ها نیاز به اصلاحات ساختاری در کل نظام حکمرانی ) اعم از سیاسی و اقتصادی و…(را می طلبد، که با این هسته سخت حاکمیتی مستولی بر کشور، کار بس سخت ودشواری است.
- برای اصلاحات ساختاری؛ اولین کاری که باید صورت بگیرد این است که، دست رانت خواران و مفسدین اقتصادی و به عبارتی دست ذینفعان را از دامن اقتصاد کشور کوتاه کرد؛ که کار بس مشکلی است، و به نظر می رسد، از توان و قدرت این دولتی که روی کار آمده، خارج بوده، و بعید است بتواند اصلاحات ساختاری مد نظر را پیاده سازی کند. متاسفانه هر چه زمان می گذرد زنجیره این منفعت جویان قوی‌تر گشته، و ورود سایرین به ساحت اقتصادی کشور صعب و دشوار می گردد. البته شکست حلقه ذینفعان وضع موجود، نیاز به قدرت ویژه دارد که در جهت اصلاحات ساختاری گام های موثرتری بردارند، که در وضعیت حاضر، و با این قالب حکمرانی، چشم اندازی روشن از این باب در برابر دیدگان قرار نمی گیرد. متاسفانه تا زمانی که طبقه شبه خصوصی بر اقتصاد کشور حاکم است، اجازه مشارکت برای مردم و بخش خصوصی مولد داده نخواهد شد و اقتصاد کشور همچنان بر همین پاشنه خواهد چرخید.
- البته باید این را هم در نظر گرفت که، پیش بینی پذیر بودن رفتار دولت به لحاظ سیاست های پولی و مالی و ارزی نیز یکی دیگر از مولفه های اساسی در دست یابی به تحقق شعار سال می باشد. که این امر خود از پایه های اساسی در زمینه برنامه ریزی در امر تولید ، واز الزامات سرمایه گذاری در امر تولید های مولد است. مردمی که اطلاعات شفافی در زمینه های سیاست های پولی، مالی و ارزی دولتمداران ندارند، چگونه می توانند برنامه ریزی دقیقی در حوزه تولید و سرمایه گذاری داشته باشند؟ وقتی مردم می بینند که دولت از حل اساسی ترین مسئله شان عاجز هست، چگونه می توانند، آینده روشنی را بر اقتصاد کشور متصور شوند و بر اساس آن دست به سرمایه گذاری و تولید بزنند؟ تاکنون کدامیک از شعارها و پیام های نوروزی معطوف به تولید و سرمایه گذاری ، محقق شده که امسال چشم انتظار تحقق شعار" سرمایه گذاری برای تولید " باشند؟
- در امر تولید، یکی از مولفه های اساسی، سرمایه گذاری است که مهمترین موتور محرکه رشد تولید است. تا زمانی که کشور با تحریم اقتصادی درگیر است و تا زمانی که مسئله " اف ای تی اف " را حل نکردیم، چگونه می توانیم سرمایه خارجی را جذب کنیم و یا مانع از خروج سرمایه داخلی شویم؟ ما با یک اقتصاد بسته ای روبرو هستیم که مانع اساسی در رشد تولید و توسعه کشور است. با صرف شعار، نه تولید محقق می شود و نه سرمایه گذاری. باید کار اساسی تری صورت بگیرد و تعامل با کشورهای خارجی را در دستور کار قرار داد. سیاست خارجی باید در خدمت رشد و توسعه کشور قرارگیرد.
- سخن آخر این که برای تحقق شعار سرمایه گذاری برای تولید، علاوه بر حل مشکلات زیر ساختی که در ابتدای مقال به آن اشاره شد، بایستی محیط کسب و کار را مساعد کرد. شفافیت بر اقتصاد کشور در دستور کار گیرد.رقابت سالم بین بنگاه‌های اقتصادی صورت گیرد و نهایتا هم این که انحصار فعالیت های اقتصادی که در دست نهادهای حکومتی و شبه دولتی و باصطلاح خصولتی است، برچیده شود. تا زمانی که هر سال بیش از سال قبل ، بودجه های کلان مملکت به سمت نهادهای غیر پاسخگو سرازیر می شود و سیستم مالیاتی از اخذ مالیات از آنان عاجز است ، و تا زمانی که نظام مالکیت مردم محترم شمرده نشود و امنیت اقتصادی تامین نگردد و ...امیدی به محقق شدن شعار امسال نیز بسان گذشته نباید داشت. در واقع؛ پیامی با ساختاری این چنینی، که توسط قله نشینان سردمدار، سر داده می شود، عاقبتی جز سقوط آزاد با بال های بسته برای مردم، نخواهد داشت.
شاید هم، گره غمنامه ناکامی ما، در دست معادلات برجامی است.
- راستی، امسال آخرین سال سند چشم انداز 20 ساله با افق 1404 هست، شعارهایش که یادمان نرفته، ... جامعه ایرانی در چنین سند چشم اندازی ویژگی هایی می داشت ؛ توسعه یافته، برخوردار از دانش پیشرفته، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولیدملی، امن و مستقل و مقتدر ... پیوستگی مردم و حکومت، برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهره مند از محیط زیست مطلوب.... دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه ی آسیای جنوب غربی با تاکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقای سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل و قس علیهذا...
اینک حدیث برقراری این سند چشم انداز در افق 1404 پیش روی ماست. قضاوت با مخاطبان محترم است. تا که،
با نغمه آزادی و زندگی، شور آئینی دگر پرورند. و همنوایی کنیم با حافظ شیرازی در این ایام نوروزی؛
بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم،
فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابه دارند، انتشار نمی یابند.