تهران- ایرناپلاس- نامه رسمی فیفا به فدراسیون فوتبال مبنی بر الزام ورود زنان به ورزشگاه‌ها، نشان داد که جیانی اینفانتینو رییس فدراسیون جهانی فوتبال برای باز کردن درهای ورزشگاه‌ها به روی زنان ایرانی، جدی‌تر از آن است که فکرش را می‌کنیم. به اندازه‌ای که فیفا تأکید کرده در صورت ادامه ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‌ها، حضور ایران در دور بعدی رقابت‌های جام جهانی منتفی خواهد بود.
در متن این نامه که روز سه‌شنبه ۱۸ ژوئن ۲۰۱۹ (۲۸ خرداد ۱۳۹۸) برای مهدی تاج نوشته شده، چنین آمده: «نوامبر سال گذشته سفر خیلی خوبی به تهران داشتم... واقعاً احساس خوبی از حضور در بازی برگشت فینال لیگ قهرمانان آسیا در تهران داشتم. در دیدار پرسپولیس و کاشیما، در یک دیدار تاریخی حاضر بودم. وقتی پس از ۴۰ سال زنان ایرانی توانستند دوباره به ورزشگاه بیایند و از یک بازی رسمی فوتبال لذت ببرند. یعنی بیش از هزار زن ایرانی توانستند در مهم‌ترین بازی فصل، تیم محبوب خود را در فینال لیگ قهرمانان آسیا تشویق کنند. صادقانه.. این تجربه، یکی از مهم‌ترین و شاخص‌ترین دستاوردهای من در سمت ریاست فیفا تاکنون بوده است. بخصوص که به شخصه شاهد پیشرفت در وضعیت تضمین حضور زنان برای حضور در ورزشگاه بودم... من قصد دارم تشکر صمیمانه خود را به شما و مسئولان مربوطه در این امر ابراز کنم ... این حقیقت که این گام‌های اولیه برداشته شدند و من شخصاً شاهد آن بودم، من را بیشتر ناامید می‌کند که نتوانستم بیش از این شاهد پیشرفت موضوع در بازی دوستانه میان ایران و سوریه باشم؛ جایی‌که درهای ورود به ورزشگاه به روی هواداران زن بسته بود و تعدادی از زنان خواهان حضور در ورزشگاه، توسط نیرهای امنیتی ساعت‌ها بازداشت شدند! متاسفانه، مجبورم بگویم این برخلاف قولی است که در مارس ۲۰۱۸ دکتر روحانی به ما داد. جایی‌که به ما اطمینان داده شد به زودی پیشرفت‌های مهمی در این زمینه حاصل خواهد شد.»
اقدامات لازم
چیزی تا آغاز بازی‌های مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ نمانده و فدراسیون فوتبال زمان زیادی پیش‌رو ندارد تا اقدامات لازم برای ورود زنان به ورزشگاه‌ها را به سرانجام برساند. اگرچه فدراسیون فوتبال موافقت خود را به فیفا اعلام داشته، اما تصمیم‌گیری درباره این موضوع تنها به این فدراسیون مرتبط نمی‌شود و ابعاد گسترده‌تری دارد. از وزارت ورزش و جوانان تا علما باید درباره این موضوع تصمیم‌گیری کنند. چرا که باید روز پنج‌شنبه ۱۸ مهر امسال، در دیدار با کامبوج بستر حضور زنان در ورزشگاه را مهیا سازیم.
از بین رفتن تبعیض‌ها
بدون تردید تنها بحث فوتبال نیست. چراکه اخیراً کنگره‌ای درباره زنان برگزار شد که از نخست‌وزیر کشورها تا مدیران اجرایی یونسکو در آن حضور داشتند. در این کنگره از اهداف یونسکو و سازمان ملل متحد در راستای سلامت زنان از طریق فوتبال صحبت شد و حتی تفاهم‌نامه‌ای هم به امضا رسید. به همین دلیل است که فیفا اراده جدی دارد تا بتواند شرایطی فراهم کند که زنان هم به اندازه مردان در ورزشگاه‌ها حضور داشته باشند و تبعیض‌ها از بین برود. این ممنوعیت تنها در ایران وجود دارد و فیفا به همین دلیل تا این اندازه روی ایران متمرکز شده است.
ما تنها کشوری هستیم که زنان‌مان نمی‌توانند در ورزشگاه‌ها حضور داشته باشند و همین امر باعث می‌شود تا فیفا در نامه رسمی که برای فدراسیون فوتبال ارسال کرد، تا ۱۵ جولای (۲۴ تیر) به این فدراسیون فرصت داد تا گزارش مقدماتی درباره اقداماتی که برای حضور زنان و خانواده‌ها برای مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ انجام داده‌ایم را به آنها ارائه کنیم. البته فراهم شدن بستر لازم برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها همکاری همه نهادهای مرتبط را می‌طلبد. در همین راستا نیز باید موافقت علما و دیگر مخالفان حضور زنان در ورزشگاه‌ها جلب شود.
اعتراض فعالان جنبش زنان ایران
اولین حضور زنان در ورزشگاه آزادی در سال ۱۳۷۷ و در جریان استقبال از بازیکنان تیم ملی که توانسته بودند برای دومین بار پس از بیست سال به جام جهانی صعود کنند، اتفاق افتاد. با وجود آن‌که از زنان برای این حضور دعوت نشده بود، اما آنان با حضور خود توانستند در ورزشگاه حاضر شوند. اما، نخستین حضور زنان در هنگام یک بازی فوتبال در جریان دیدار ایران و ایرلند در سال ۱۳۸۱ اتفاق افتاد که تعداد محدودی از زنان ایرلندی توانستند وارد ورزشگاه آزادی شوند. این امر با اعتراض فعالان جنبش زنان ایران مواجه شد که معتقد بودند ممنوعیت حضور زنان فقط برای زنان ایرانی است.
حضور در آزادی با رییس جمهور
اولین بار که زنان ایرانی موفق شدند در ورزشگاه حضور پیدا کنند در دیدار ایران با بحرین در مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ بود. در این مسابقه که ایران با گل محمد نصرتی به برتری دست یافت و به جام جهانی صعود کرد، علاوه بر زنان، سید محمد خاتمی رییس‌جمهور وقت ایران نیز از تماشاگران ویژه بود. فیلم آفساید، که درباره دخترانی است که برای ورود به ورزشگاه آزادی تلاش می‌کنند نیز در طول همین بازی فیلمبرداری شد. در سال ۱۳۷۸ یک بار هم با همبستگی زنان کره‌ای، چهار دختر ایرانی موفق شدند وارد ورزشگاه آزادی شوند.
کمپین دفاع از حق زنان
حضور زنان خارجی بعدا بارها در هنگامه برگزاری بازی‌های بین‌المللی تیم ملی تکرار شد و زنان کره‌ای، ژاپنی و چینی توانستند وارد ورزشگاه آزادی بشوند، اما حضور زنان ایرانی همچنان ممنوع بود. در سال‌های اخیر حتی فعالان حقوق زنان خواستار آزاد شدن حضور بانوان برای تماشای مسابقات ورزشی مردان در ورزشگاه‌ها شده‌اند. از آن جمله می‌توان به تلاش برای ورود به بازی فوتبال ایران با آلمان در سال ۱۳۸۳ اشاره کرد.
نامه بی‌نتیجه احمدی‌نژاد
در آغاز سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور وقت با ارسال نامه‌ای به رییس سازمان تربیت بدنی خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‌ها شد. البته این نامه با اظهارنظرهای متفاوتی در میان مسئولین کشور، نمایندگان مجلس و خبرگزاری‌های خارجی همراه گردید و با مخالفت صریح گروهی از علما در قم نتوانست آن را به اجرا بگذارد و از تصمیم خود صرف نظر کرد.
تابع قوانین کشور
در سال‌های اخیر زنان ایرانی در زمان برگزاری بازی‌های باشگاهی و به ویژه لیگ قهرمانان آسیا به دفعات مختلف با تغییر چهره و ظاهر، خود را به ورزشگاه‌ها رسانده و از نزدیک شاهد بازی تیم محبوب خود شده اند. پس از ضرب‌العجل رییس فیفا برای آزاد کردن ورود زنان به ورزشگاه‌ها که باید از ماه اکتبر ۲۰۱۹ (مهرماه سال جاری) قانون ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها برداشته شود، لیلا صوفی‌زاده معاون زنان فدراسیون فوتبال در این باره گفت: «در کشوری اسلامی زندگی می‌کنیم که کنار آزادی‌هایی که وجود دارد، همگی ملزم به احترام و اجرای قوانین کشور هستیم. همگی دوست داریم زنان در ورزشگاه‌ها حضور داشته باشند، اما تابع قوانین کشورمان هستیم.»
بر سر دو راهی
دستور فیفا این بار صریح و واضح است و تخطی از آن احتمالا منجر به محرومیت تیم ملی فوتبال ایران از بازی‌های بین‌المللی خواهد شد. با توجه به صراحت نامه اینفانتینو، مقامات مسئول بر سر دو راهی قرار گرفته و ناگزیرند از بین رفع تبعیض جنسیتی یا محرومیت تیم ملی، یک گزینه را انتخاب کنند. وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال ایران در پی فشارهای فیفا و تلاش‌های فعالان مدنی در ماه‌های اخیر در چند مسابقه به طور گزینشی شرایط ورود تعدادی از زنان را به ورزشگاه فراهم کردند، اما این اقدام از یک سو با انتقاد تند برخی مسوولان قضایی کشور روبرو شد، و از سوی دیگر هیئت حقوق بشر فیفا آن را تبلیغاتی خواند.
در بهترین حالت کسر امتیاز
دیگر کشورهای مسلمان مثل کویت، برونئی و بحرین هم مانع حضور زنان در ورزشگاه‌های فوتبال نمی‌شوند. حتی عربستان بیش از یک سال است حضور زنان در ورزشگاه‌های فوتبال را آزاد کرده است. اگر این محرومیت با شروع بازی‌های انتخابی جام جهانی اجرا شود، در بهترین حالت کسر امتیاز از تیم ملی و در بدترین حالت حذف از جام جهانی ۲۰۲۲ را همراه خواهد داشت. چنین نتایجی هم باعث خوشحالی رقبای فوتبالی ایران در آسیا و هم رقبای سیاسی کشورمان در منطقه خواهد شد؛ و چه کسی است که نداند این دو گروه از رقبا تا چه اندازه هم‌پوشانی دارند!
پیام تجهیزات جدید
شاید تجهیز شدن ورزشگاه‌ها به بلیت الکترونیک، نصب دوربین و شماره‌گذاری صندلی موید این باشد که اولین بازی خانگی ایران در روز پنج‌شنبه یازدهم اکتبر (۱۸ مهر) مقابل تیم کامبوج با حضور زنان در ورزشگاه برگزار خواهد شد.
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابه دارند، انتشار نمی یابند.