با یک حساب سر انگشتی و ضرب و تقسیم ساده می‌توان دید که خواجه نصیرالدین طوسی بطور متوسط در هر سال بیش از سه کتاب به رشته تحریر درآورده و جالب‌تر این که در شرایطی موفق به چنین مهمی گردیده که کشور زیر تاخت و تاز حمله مغول‌ها بوده و شیخ هم ناچار به گریز از شرارت دشنه‌های دشمن علم و بینش مغول‌ها.
اما شیخ در این شرایط بحرانی چه مطالبی نوشته؟ ریاضیات٬ نجوم٬ فلسفه٬ علم کلام٬ منطق٬ اخلاق٬ تذکره٬ علوم حدیث و روایت و فقه و شعر و...
شیخ در همان اوضاع بحرانی کشور در مراغه رصدخانه می‌سازد و در میان وحشی‌گری‌های مغول‌های بیگانه با علم کتابخانه می‌سازد.
شیخ صدها شاگرد نیز تربیت می‌کند که هر کدام‌شان فخر زمان خود بوده‌اند و هنوز هم کشورمان به آن‌ها می‌بالد؛ علامه حلی٬ قطب‌الدین شیرازی که کاشف علت تشکیل رنگین‌کمان است و البته ابن میثم بَحرانی صاحب کتاب بی‌بدیل شرحی بر نهج‌البلاغه و...
باری سخن گفتن از شیوخ و علمای این دیار بسیار مشکل است و در این مقالات کوتاه زمانه تکنولوژی گفتن از همه سجایا و خدمات آن‌ها مشکل است.
تاریخ‌نویسان نوشته‌اند خواجه نصیرالدین طوسی در زمان حمله قوم مغول به ایران در مراغه رصدخانه می‌سازد و در کنارش کتابخانه‌ای با ۴۰۰ هزار جلد کتاب بنا می‌گذارد! کاری شگفت که در شرایط کنونی و حتی به لطف تکنولوژی‌های مدرن چاپ هم ساخت کتابخانه‌ای با ۴۰۰ هزار عنوان زیر یک سقف بیشتر شبیه یک رویا می‌ماند.
اما این شیخ فعل خواستن٬ توانستن است را صرف می‌کند و بی‌هیچ بهانه‌ای کتاب‌ها را گرد می‌آورد.
و باز هم تاریخ‌نویسان نوشته‌اند خواجه نصیرالدین طوسی بیش از ۱۸۰ کتاب به رشته تحریر درآورده و مانند همه علما و فقها شاعر هم بوده؛
منم آن که خدمت تو کنم و نمی‌توانم
تویی آن که چاره من نکنی و می‌توانی
دل من نمی‌پذیرد که به جز تو یار گیرد
به تو دیگری چه ماند، تو به دیگری چه مانی؟
به سادگی می‌توان بیشتر روزهای سال را به اسم خدمات و دانش این شیخ نام‌گذاری کرد اما این امر حتماً اجحافی است در حق سایر نام‌آوران این دیار.
و در این میان مهندسان روز تولد این اسطوره علم کشور را به نام خود در تقویم ثبت کرده‌اند.
ضمن شادباش به همه مهندسین کوشای کشور علت این نام‌گذاری را اگر پرسان شویم خالی از لطف نیست!
تاریخ‌نویسان در صفحات افتخار این دیار نوشته‌اند که رصدخانه مراغه بزرگ‌ترین رصدخانه جهان پیش از اختراع تلسکوپ بوده و دیوار ( ذات‌الحلق ) از شاهکارهای محاسباتی جهان است که دیواری حلقوی بوده و در رصد ستارگان بسیار راهگشا بوده.
پنجم اسفندماه سالروز میلاد خواجه نصیرالدین طوسی و روز مهندس را به جامعه پویای مهندسین و همه جویندگان علم تبریک می‌گوییم و هرچند گفتن از این شیخ پایان‌ناپذیر است اما بناچار این سخن را با یکی از اشعارش به پایان می‌بریم که یادمان باشد علم و ادب در این دیار پیوندی دیرینه دارند.
موجود به حق واحد اول باشد
باقی همه موجود مخیل باشد
هر چیز جز او که آید اندر نظرت
نقش دومین چشم احول باشد
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابه دارند، انتشار نمی یابند.